Gaby de Groot – Jan Kleinnijenhuis | Financieele Dagblad
De Nederlandsche Bank (DNB) heeft naar aanleiding van de Panama Papers aangifte gedaan tegen een aantal trustkantoren. Dat zegt Willemieke van Gorkum, directeur integriteit van DNB in een interview met Trouw en Het Financieele Dagblad.
Om hoeveel en welke kantoren het gaat of waar de aangiftes over gaan wil de toezichthouder op de trustsector niet zeggen.
In de Panama Papers, de interne administratie van de Panamese juridisch dienstverlener Mossack Fonseca, kwamen diverse Nederlandse dienstverleners voor zoals trustkantoren, banken, notarissen en belastingadviseurs. Een aantal daarvan leek daarbij belastingontduiking te faciliteren.
DNB doet nog onderzoek naar aanleiding van de Panama Papers. ‘We hebben op basis van de openbaar gemaakte gegevens dataonderzoek gedaan en acties ondernomen bij individuele instellingen’, zegt Van Gorkum. ‘Niet alleen bij banken en trustkantoren, maar ook bij pensioenfondsen en verzekeraars. Daarvan loopt nog een aantal onderzoeken, mede in samenwerking met andere toezichthouders zoals de AFM.’
Verbeteringen nog vooral bedrijfsgebonden
DNB is de laatste jaren scherper gaan letten op trustkantoren en uit publiekelijk steeds meer zorgen over de sector. Zo heeft de toezichthouder vorig jaar tijdens hoorzittingen in de Tweede Kamer gezegd dat de trustkantoren, die in Nederland gezamenlijk zo’n 24.000 bedrijven beheren, hun zogenoemde poortwachtersfunctie inadequaat uitvoeren. Doordat kantoren hun klanten of hun geldstromen niet goed kennen loopt de Nederlandse financiële sector potentieel grote risico’s, stelt de toezichthouder. Onder die risico’s vallen de financiering van terrorisme en belastingontduiking.
Ook Willemieke van Gorkum is zeer kritisch op de sector. Er zijn bij afzonderlijke trustkantoren wel positieve veranderingen waar te nemen — zo is vaker bekend wie de achterliggende eigenaren van bedrijven zijn — maar nog nauwelijks sectorbreed. Het lidmaatschap van brancheorganisatie Holland Queastor, waar kwaliteitseisen aan verbonden zijn, maakt geen verschil.
Van Gorkum: ‘We zien nog geen verschillen tussen Holland Quaestor-leden en niet-leden. Lang niet alle trustkantoren zijn lid. Van de grofweg 30 leden, die 75% van de markt bedienen, heeft een zeer groot deel inmiddels zo’n keurmerk. Maar met een aantal daarvan zijn inderdaad issues. Dus dat stelt Holland Quaestor voor de vraag of die keurmerken wel terecht zijn afgegeven. Moet de kwaliteit van die keurmerken dan niet omhoog?’
Minder trustvergunningen
Ze verwacht dat een deel van de kantoren zal moeten afhaken. ‘We zien dat de sector langzamerhand wel het gewenste einddoel ziet, maar we komen nog niet echt in de buurt. We merken dat kantoren door de steeds groter aangegeven urgentie ongemakkelijk worden en zich terugtrekken of zaken sneller op orde brengen. Maar er is nog een hele weg te gaan,’ zo zegt Van Gorkum. De afgelopen jaar is het aantal trustvergunningen verminderd. Waren er begin 2016 269, een jaar later zijn dat er nog 239.
‘Ik verwacht niet dat op korte termijn de hele sector op orde zal zijn. We zien wel verbetering’
Willemieke van Gorkum, directeur integriteit van De Nederlandsche Bank.
Volgend jaar wordt de Wet toezicht trustkantoren (wtt) op verzoek van DNB aangescherpt. De toezichthouder hoopt daarmee op meer slagkracht om de sector de juiste kant op te krijgen. Het wordt met de nieuwe wet eenvoudiger om vergunningen in te trekken. Er kan meer openbaar worden gemaakt over genomen maatregelen en bepaalde dienstverlening kan worden verboden als er te hoge risico’s aanzitten.
Een strengere wet en handhaving daarvan zijn niet de enige voorwaarden om de sector op orde te krijgen. ‘Wij zijn toezichthouder maar de sector heeft een eigen verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat zij een schoon klantenbestand heeft’, zegt Van Gorkum. ‘Onze rol is toezicht houden en daarbij hoort handhaving, maar uiteindelijk moet de sector het wel zelf doen.’
24.000 Trustkantoren in Nederland beheren in totaal zo’n 24.000 bedrijven voor hun klanten. Te vaak is de identiteit van de daadwerkelijke eigenaar daarvan onduidelijk.
Bron: Financieele Dagblad