Laurens Berentsen | Financieel Dagblad

De Nederlandsche Bank wil dat banken in de gaten houden of hun klanten belasting ontwijken. Legale ontwijking kan volgens de toezichthouder reden zijn om cliënten te weigeren. Banken zijn daar niet blij mee. Belastingdeskundigen vinden dat DNB toegestane belastingplanning ten onrechte op één hoop gooit met verboden belastingontduiking.

DNB heeft vorige maand aanbevelingen gepubliceerd over hoe banken moeten omgaan met belastingrisico’s bij hun klanten. In een consultatie drongen banken erop aan belastingontwijking niet onder deze risico’s te scharen, omdat ontwijking legaal is. De toezichthouder heeft hier geen gehoor aan gegeven.

Reputatieschade

Banken zijn verplicht actief mee te werken aan de bestrijding van belastingontduiking en andere financieel-economische criminaliteit. In de notitie ‘Good practices, fiscale integriteitsrisico’s bij cliënten van banken’, stelt DNB dat banken tevens moeten nagaan of cliënten belasting ontwijken. Ook dat is volgens de toezichthouder een wettelijke plicht.

Belastingontwijking is niet illegaal, erkent de centrale bank. Maar om ontduiking op het spoor te komen, mogen banken ontwijking niet negeren. Bovendien kan belastingontwijking door klanten de reputatie van een bank beschadigen en afbreuk doen aan het vertrouwen in de financiële sector, aldus DNB. Banken moeten daarom bepalen hoeveel risico zij willen lopen met belasting ontwijkende klanten en hoe zij die risico’s in de hand houden.

Smalle juridische basis

‘DNB meet zich een taak aan die niet thuishoort bij de centrale bank’, zegt hoogleraar belastingrecht en zelfstandig belastingadviseur Hans van den Hurk over de in juli verschenen notitie. ‘Voor belastingontwijking hebben we de Belastingdienst.’

‘Banken moeten legale belastingplanning gaan beoordelen en veroordelen’, zegt onderzoeker en docent Ronald Hein van Tilburg University over de aanbevelingen van DNB. De fiscalist vraagt zich sterk af of de toezichthouder zich op de wet kan beroepen. Volgens hem biedt mogelijke vertrouwensschade een erg smalle juridische basis om banken op te dragen legaal belastinggedrag te onderzoeken.

Verzet banken

Banken verzetten zich op hun beurt tegen de verplichte controle van hun klanten op belastingontwijking. Dat blijkt uit de reactie van DNB op de consultatie die het afgelopen halfjaar is gehouden. ‘In verschillende consultatiereacties hebben banken aangegeven dat de reikwijdte van de good practices zou moeten zien op belastingontduiking en niet op belastingontwijking’, schrijft de toezichthouder.

Banken vragen zich af wat de status is van de good practices. DNB antwoordt dat die niet juridisch bindend zijn. Banken kunnen ze gebruiken ‘voor de invulling van de wettelijke norm’. Volgens Hein hebben banken echter nauwelijks een andere keuze dan de DNB-aanbevelingen op te volgen, omdat de toezichthouder beoordeelt of hun risico-analyses op orde zijn.

Minder eenduidig

In reacties tegenover het FD zijn banken voorzichtig in hun oordeel over de aanbevelingen van DNB. Zij verwijzen voor commentaar naar de Nederlandse Vereniging van Banken. De branche-organisatie stelt dat de beoordeling van belastingontwijking door burgers en bedrijven minder eenduidig is dan ontduiking. Banken houden volgens de NVB rekening met veranderende maatschappelijke opvattingen over moraliteit en kijken kritisch naar belastingontwijking.

Volgens DNB is er weinig nieuws onder de zon. De centrale bank zegt slechts voorbeelden te geven van hoe banken fiscale integriteitsrisico’s in kaart kunnen brengen. Een handreiking aan de banken, aldus DNB.

Bron: Financieel Dagblad