Gaby de Groot Siem Eikelenboom | Financiele Dagblad

Er komen veel meer Nederlanders in de Panama Papers voor dan eerder bekend was. Uit nader onderzoek van Het Financieele Dagblad blijkt dat trustkantoor het Haags Juristen College (HJC) in het verleden meer dan 200 vennootschappen voor Nederlanders heeft opgericht in Panama en de Seychellen met constructies waarbij het eigendom werd afgeschermd.

Aanleiding voor dit onderzoek naar de Panama Papers is de rechtszaak tegen oud-bestuurders van HJC die dinsdag is begonnen. Zij worden verdacht van het leiding geven aan een criminele organisatie en van illegale trustactiviteiten.

Uit publicaties vorig jaar over de Panama Papers in Trouw en het FD bleek dat het Panamese juridisch advieskantoor Mossack Fonseca meer dan 500 offshore vennootschappen, stichtingen en trusts heeft opgericht voor Nederlanders. Die stonden geregistreerd als aandeelhouders of bestuurder.

Belasting ontduiken

De Nederlanders die nu opduiken zijn nooit formeel aandeelhouder of bestuurder geweest van een offshore vennootschap, maar hadden via een volmacht wel alle zeggenschap. Hiermee waren zij de uiteindelijk gerechtigde van een vennootschap, zonder ergens als zodanig geregistreerd te staan. De volmacht was alleen bekend bij HJC en bij Mossack Fonseca, waarvan de gelekte interne administratie de Panama Papers vormen.

Deze structuren kunnen gebruikt worden om belasting te ontduiken. Of dit ook voor de gevonden Nederlanders geldt is niet bekend.

Veel mkb-ers

Net zoals bij de publicaties in april 2016 zitten bij de nu ontdekte Nederlanders veel mkb-ers, waaronder makelaars, organisatieadviseurs en plantenkwekers. Het FD heeft enkele van deze Nederlanders benaderd, maar die zeggen van niets te weten. ‘Het is lang geleden en ik doe de financiën niet’, zo luidde een van de reacties. Op vier na zijn alle offshore vennootschappen van deze Nederlanders inmiddels opgeheven.

Het Haags Juristen College was in het vorige decennium erg actief met het opzetten van offshore constructies voor klanten. Het bedrijf adverteerde veelvuldig in de Nederlandse media met structuren via onder andere Cyprus. In 2001 begon HJC vennootschappen op te zetten in Panama en vanaf 2006 op de Seychellen.

Schijnaandeelhouder

Uit de documenten blijkt dat aandeelhouders daarbij aanvankelijk afgeschermd werden via de uitgifte van zogenoemde bearer shares, aandelen aan toonder waarvan de houders niet bekend zijn. Vanaf 2005 worden constructies opgezet met Panamese stichtingen die aandeelhouder zijn van vennootschappen van verschillende Nederlanders. Elke vennootschap kreeg daarbij een deel (unit) binnen een stichting toegewezen. Die fungeerde zo als schijnaandeelhouder (nominee shareholder) van een vennootschap. HJC had tien van deze stichtingen.

Zowel de stichting als de vennootschap werd bestuurd door meerdere schijndirecteuren (nominee directors) die in dienst waren van Mossack Fonseca. Deze dienstverlening werd overigens aan zeer veel vennootschappen aangeboden. Uit de Panama Papers blijkt dat sommige medewerkers van het bedrijf directeur waren van wel 25.000 offshore vennootschappen.

Zeggenschap

Deze schijndirecteuren gaven direct na oprichting van de vennootschap een volmacht (power of attorney) aan de Nederlandse klant van HJC. Die kreeg daarmee de zeggenschap over het vermogen en werd zo de uiteindelijk gerechtigde van de vennootschap.

De vennootschappen werden opgericht op verzoek van het HJC-kantoor op Cyprus of vanuit zusterorganisatie Freemont, dat ook op het eiland in de Middellandse Zee is gevestigd. Zij gaven de opdracht aan het kantoor van Mossack Fonseca in Luxemburg dat zorgde voor de daadwerkelijke oprichting van de vennootschappen, waarvan de laatste in 2008 zijn opgericht.

Bron: Financieel Dagblad