26.9 C
Willemstad
• donderdag 28 maart 2024

Extra | Journaal 26 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Monday, March 25, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 25 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Friday, March 22, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 22 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Thursday, March 21, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...
- Advertisement -spot_img

FD | Nederland heeft een probleem

HomeMediaFD | Nederland heeft een probleem

Siem Eikelenboom (FD), Gaby de Groot (FD), Jan Kleinnijenhuis (Trouw) en Karlijn Kuijpers (Trouw) | Financieel Dagblad

Nederland kent ca 20.000 brievenbusmaatschappijen waar de multinationals gebruik van maken. Deze zitten hoofdzakelijk bij de grootste 3: Citco, Intertrust en TMF. Ook United Trust hoort bij de top 20 | Volkskrant

De onthullingen van de Panama Papers hebben wereldwijd de discussie over de aanpak van belastingontwijking en –ontduiking op scherp gezet. Maar niet alleen belastingparadijzen als de Britse Maagdeneilanden en Panama moeten zich zorgen maken over de gevolgen. Ook Nederland heeft een groot probleem.

De komende dagen zullen international media, en ook Trouw en het FD, verdere uitkomsten van het Panama Papers-onderzoek publiceren.PANAMA PAPERS

Over dit onderzoek

De komende dagen zullen international media, en ook Trouw en het FD, verdere uitkomsten van het Panama Papers-onderzoek publiceren.

PanamaPapers.nl

Wat zijn de Panama Papers?

De Panama Papers zijn documenten uit de interne administratie van een juridisch advieskantoor in Panama: Mossack Fonseca.

Lees verder

Dossier

Lees wat het FD allemaal heeft geschreven over de Panama Papers

Ga naar het dossier

Toen de Amerikaanse president Barack Obama in mei 2009 een verklaring uitbracht waarin hij Nederland een belastingparadijs noemde, gingen in Den Haag alle alarmbellen af. Een diplomatiek bliksemoffensief zorgde ervoor dat de naam ‘Nederland’ binnen een dag uit Obama’s verklaring verdween.

Den Haag kocht hiermee maar enkele jaren tijd. Want in 2014 kwam Nederland door Luxleaks, over belastingontwijking via Luxemburg, in Europa in het beklaagdenbankje te zitten. En het uitlekken van miljoenen documenten van de juridische dienstverlener Mossack Fonseca uit Panama — sinds zondag bekend als de Panama Papers — leidt ertoe dat hetzelfde mondiaal kan gebeuren.

Nu is het hebben van een bedrijf in een belastingparadijs gewoon legaal, mits de eigenaar zijn bezit vermeldt bij zijn belastingaangifte. Maar Barack Obama, hij weer, bracht deze week in reactie op de Panama-onthullingen onder woorden waarom verdere regulering van brievenbusmaatschappijen en verscherping van de strijd tegen belastingontduiking nauwelijks afwendbaar is. ‘Veel is legaal, maar dat is precies het probleem’, aldus het Amerikaanse staatshoofd. ‘De wetten zijn zo slecht opgesteld dat mensen die voldoende juristen en accountants hebben, zich onder verantwoordelijkheden uit kunnen wurmen waar gewone burgers zich aan moeten houden.’

Doorstroomland

De president ventileert hiermee het gevoel dat bij de kredietcrisis in 2008 al leidde tot een ongekende internationale campagne tegen landen met een bankgeheim. Door de crisis kregen burgers en bedrijven een golf van bezuinigingen voor hun kiezen. De irritatie over fiscale trucs van multinationals en rijke particulieren liep hoog op. Binnen een mum van tijd was het bankgeheim voor Zwitserland geen trots exportproduct meer, maar een onacceptabele vorm van ‘beggar thy neighbour’.

Voor Nederland ligt in Obama’s woorden dus een waarschuwing besloten. De Panama Papers leggen voor de wereld bloot hoe ons land wordt gebruikt als doorstroomland voor buitenlanders die met hun geld offshore willen gaan. Uit de documenten duiken een fors aantal zaken op die, na journalistiek onderzoek en bekeken door experts, grote vraagtekens oproepen over de legitimiteit van de gebruikte constructies. Zo blijkt het smeergeldschandaal rond Zuid-Amerikaanse voetbalbestuurders via Nederland te zijn gelopen.

Dat buitenlanders voor Nederland kiezen, is logisch. We staan bekend als stabiele democratie, met een goed werkend rechtssysteem dat eigendom respecteert. Er zijn aantrekkelijke rechtsvormen — zoals commanditaire vennootschappen, cv’s — die bij uitstek geschikt zijn voor de combinatie van het verplaatsen van geld en het verbergen van de eigenaren daarvan.

Lage kosten

Daarbij kent Nederland een grote financiële sector en navenante trustsector die tegen lage kosten alle diensten aanbiedt, of bedenkt, die mensen nodig hebben. En Nederlandse autoriteiten lijken niet altijd even actief als het gaat om het achterhalen van eigenaren van vermogens.

Zo blijkt uit de Panama Papers dat zo’n vijfhonderd Nederlanders via Mossack Fonseca bedrijven oprichtten in belastingparadijzen, met name op de Britse Maagdeneilanden. Maar van de 56 verzoeken om informatie die de Nederlandse Belastingdienst in 2015 richting belastingparadijzen stuurde, gingen er drie richting Britse Maagdeneilanden. De zaken zijn vaak te complex.

Ook bij de geldstromen die vanuit het buitenland door Nederland gaan, lijkt het niet over te lopen van de controleactiviteiten. Het toezicht is versnipperd. Met verschillende partijen, die elk de mogelijkheid hebben naar anderen te wijzen voor actie. Trustkantoren, notarissen en advocaten, banken. Ze werken hun eigen controlechecklist af, maar kijken amper verder.

Poortwachter

Toezichthouder de Nederlandsche Bank (DNB) waarschuwt al jaren dat trustkantoren tekortschieten. Die fungeren nu als een poortwachter, het toezicht is aan hen gedelegeerd. Ze moeten precies weten wat de identiteit van hun klant is, wat de oorsprong is van zijn vermogen, en wat het doel is van de constructie die hij in Nederland wil opzetten.

Maar de Panama Papers tonen dat sommige trustkantoren niet alleen tekortschieten in hun toezichtstaak, maar ook willens en wetens meewerken aan zaken die ze als poortwachters juist moeten voorkomen. Het opzettelijk verbergen van eigenaren van structuren, het vervalsen en fabriceren van facturen om geldstromen te rechtvaardigen, het tekenen van overduidelijk valse contracten. De lijst met verwijten is lang en hard.

DNB vraagt al langer meer ruimte aan de Tweede Kamer om te kunnen ingrijpen in de trustsector. Maar de vraag of er extra regels nodig zijn komt eigenlijk te vroeg. Vooralsnog blijkt uit steekproeven en onderzoeken van DNB dat de trustsector al jaren zeer slecht scoort, op bestaande wetgeving. Handhaving van die regels — door de toezichthouder, niet door de poortwachters alleen — zou zoveel snelle winst kunnen opleveren dat het voorrang verdient op het opstellen van nieuwe wetten.

‘Zoals Mossack Fonseca in Panama werkt, zo gaat het niet in Nederland’, zei André Nagelmaker van trustsectororganisatie Holland Quaestor deze week in reactie op de berichtgeving. Het beeld dat evenwel blijft hangen is dat trustkantoren in Nederland als puntje bij paaltje komt gewoon doen wat Mossack Fonseca vraagt. En dat DNB wel blaft maar niet bijt.

Bronbelasting

Hoe nu verder? Aan de linkerzijde van de Nederlandse politiek klinkt bijvoorbeeld vanuit GroenLinks de roep om de trustsector verder aan banden te leggen, de eigenaars van brievenbusmaatschappijen te openbaren en een bronbelasting richting belastingparadijzen in te stellen. De PvdA steggelt intern over de vraag of Nederland het belastingverdrag met Panama moet opzeggen.

Minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën lijkt tot actie bereid. Nederland is te vaak ‘gebruikt’ door bedrijven om belasting te ontwijken en was zo ‘onderdeel van het probleem’, zei hij maandagavond.

‘Nu Nederland EU-voorzitter is, moeten we onderdeel van de oplossing worden.’ Jeroen Dijsselbloem

Dat lijkt verstandige taal. Internationaal buitelen autoriteiten over elkaar heen met nieuwe initiatieven om belastingontwijking harder aan te pakken. De Europese Commissie komt met een nieuwe zwarte lijst met fiscale paradijzen. Duitsland zint volgens Der Spiegel op het schrappen van belastingvoordelen voor bedrijven die zaken doen met belastingparadijzen.

Maar wat gaat de internationale reactie op de Panama Papers voor Nederland betekenen? Moet Nederland zijn trustsector werkelijk aanpakken? Na de onthullingen rond de documenten van Mossack Fonseca stellen critici dat het overeind houden van strenge privacy rond bedrijven in belastingparadijzen verstandig is. Immers, je wilt bijvoorbeeld voorkomen dat criminelen erachter komen dat je geld in het buitenland hebt.

In Zwitserland is begrip voor die opinie, uiteraard. ‘Je moet dit soort mogelijkheden blijven aanbieden’, zei de Zwitserse minister van financiën Ueli Maurer vrijdag. ‘Rijke mensen betalen veel meer belasting dan ik. Ik ben niet rijk, en zonder de rijken zou ik veel meer belasting moeten betalen.’

Maurer had niet helemaal begrepen waarom bedrijven als Mossack Fonseca op aarde zijn, of hij wilde dat niet begrijpen. Een citaat uit een uitgelekt memorandum van een partner van het Panamese bedrijf: ‘Zo’n 95% van ons werk bestaat toevallig uit het verkopen van constructies om belastingen te ontlopen.’

Bron: Financieel Dagblad

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties