28 C
Willemstad
• dinsdag 19 maart 2024

CC | Marnix College and Albert Schweitzerschool pioneering as the first ‘language friendly schools’ in Curaçao

WILLEMSTAD - The Marnix College and Dr. Albert Schweitzerschool have achieved a remarkable milestone by becoming the first schools in Curaçao to receive the designation of 'Language...

NU | Ajacied Martha opgenomen in eerste selectie Advocaat als bondscoach Curaçao

Ar'jany Martha is vrijdag (lokale tijd) opgenomen in de eerste selectie van Dick Advocaat als bondscoach van Curaçao. Vitesse-doelman Eloy Room keert terug in het keurkorps, nadat...

Opinie | Illusies, verknopingen, een natte droom en luchtkastelen op Curaçao

Jan Huurman WILLEMSTAD – Tijdens een recente bijeenkomst van de Antillenkring deelde Jan Huurman, voormalig Inspecteur Volksgezondheid, zijn inzichten over Curaçao na vijf jaar afwezigheid. Met een focus...

NTR | Internationale vrouwendag: ‘balans houden is niet makkelijk’

Marit Severijnse In het kader van internationale vrouwendag werd op Bonaire een conferentie gehouden met als thema een gebalanceerde levensstijl. “Ook al is Bonaire een eiland waar alles op...

CC | Ministry of Finance reaches agreement with Capriles Clinic

WILLEMSTAD - The Ministry of Finance has reached an agreement with the Capriles Clinic, as announced by the ministry. The operational costs will be covered by this...

DH | Alida Francis to become Governor of St Eustatius

ST.EUSTATIUS -- Government Commissioner Alida Francis is to become the next governor of Statia in the coming months. The state secretary of kingdom relations and digitisation Alexandra van...
- Advertisement -spot_img

FD | Nederlandse bv’s van schatrijke Isabel dos Santos verdwijnen onder de radar

HomeNieuwsFD | Nederlandse bv's van schatrijke Isabel dos Santos verdwijnen onder de...

Faciliterende rollen voor trustmaatschappijen United Trust, Intertrust
en Trust Company Amsterdam | Gaby de Groot | Financieel Dagblad

 Foto: Isabel dos Santos door Valery Sharifulin / TASS

Angola legde eind december voor $1,1 mrd beslag bij Isabel dos Santos, de dochter van de vorige president. Het gaat om oude leningen van staatsbedrijven die nooit zijn terugbetaald door de schatrijke Dos Santos. Veel van deze leningen lopen via bv’s in Nederland. Uitgelekte documenten via de Luanda Leaks laten zien dat toezichthouder DNB deze bv’s al jaren in het vizier had.

In het kort

  • Dochter van voormalige Angolese president probeert haar Nederlandse bv’s onder de radar van DNB te houden.
  • Drie bv’s zijn voor omstreden transacties gebruikt, zoals het kopen van een belang in de Portugese oliemaatschappij Galp Energia.
  • Nederlandse trustbedrijven Intertrust, United Trust en TCA zeggen niet te kunnen reageren op het schuiven met de bv’s.

‘Zoek een trustkantoor dat kleiner is en meer onder de radar zit.’

Het is een van de overwegingen die in de zomer van 2015 ter tafel komt. Vertegenwoordigers van Isabel dos Santos, de dochter van de toenmalige president van Angola, noteren deze optie als een van de mogelijkheden voor haar Nederlandse bv’s na een gesprek met medewerkers van United Trust.

Dat trustkantoor wil de dienstverlening aan die vennootschappen stoppen. Uit het gespreksverslag blijkt dat dit mede zou zijn gebeurd na aandringen van De Nederlandsche Bank (DNB), de toezichthouder op de trustkantoren in Nederland. Het gespreksverslag is in handen van Het Financieele Dagblad en Trouw. De twee kranten kregen inzage in delen van de interne administratie van Isabel dos Santos, die het International Consortium of Investigative Journalism (ICIJ) heeft bemachtigd.

Beheer brievenbus bv’s Isabel dos Santos verschuift tussen Nederlandse trustbedrijven | Beeld FD

Partijen met dubieuze naam

De documenten geven een zeldzaam inkijkje in de wereld van Nederlandse bv’s waarmee buitenlandse partijen met een soms dubieuze naam hun vermogen beheren. Uit de stukken blijkt dat dergelijke bv’s, waarin per stuk soms honderden miljoenen worden beheerd, lange tijd ongestoord konden worden bediend in Nederland. Trustkantoren namen dat op zich.

Volgens de wet zijn trustkantoren poortwachters van het Nederlandse financiële stelsel, net zoals bijvoorbeeld banken. Toezichthouder DNB controleert bedrijven die klant zijn. Na de kredietcrisis werd het toezicht strenger en dreven bv’s vaker naar de randen van het systeem. Maar ze zijn nog niet verdwenen.

Zwitserse juwelier

Het geval-Dos Santos is tekenend. De familie heeft tal van brievenbusmaatschappijen in Nederland, zoals Melbourne Investments bv. Via deze bv hebben Dos Santos en haar man Sindika Dokolo in 2012 een meerderheidsbelang genomen in De Grisogono, een Zwitserse juwelier in het topsegment. Dat deden ze samen met het Angolese staatsdiamantbedrijf dat $147 mln investeerde. En dit is nu net een van de bedragen die de huidige regering opeist.

Isabel dos Santos koopt diamantair via Nederland | Beeld FD

Uit de stukken blijkt dat DNB in juni 2012 het dossier van Melbourne onderzoekt bij Trust Company Amsterdam (TCA). Een medewerker van het trustkantoor meldt dat DNB specifieke vragen heeft over de financiering en de overname van De Grisogono dat jaar.

Een ander voorbeeld is Exem Energy bv. Via dit vehikel kocht de familie in 2006 een belang in de Portugese oliemaatschappij Galp Energia. Ook dit keer geholpen via de Angolese schatkist. Via de staatsoliemaatschappij kwam er een lening van €64 mln.

Een superinvestering

In 2006 koopt de Portugese miljardairsfamilie Amorim een belang in Galp Energia (foto). Dit olieconcern is een van de grootste bedrijven van Portugal. De overname doet de familie samen met Sonangol, het Angolese staatsoliebedrijf.

Sonangol verkoopt vlak na deze transactie een belang door aan Exem Energy bv, een vennootschap van Isabel Dos Santos. Zij is de dochter van de toenmalige Angolese president. Voor het (indirecte) belang van 6% in Galp moet Exem Energy €75 mln aan Sonangol betalen.

De afspraak is dat Exem Energy €11 mln direct betaalt en het resterende deel van €64 mln voldoet via een lening die het ontvangt van Sonangol. De rente op deze lening wordt niet betaald, maar bij de schuld opgeteld. Inmiddels is deze schuld opgelopen tot €72 mln. Volgens de openbaar aanklager in Angola is nog helemaal niets van de schuld terugbetaald.

Het 6%-belang in Galp is op dit moment zo’n €755 mln waard. Dit bedrag maakt het grootste deel uit van de €1 mrd die de Angolese overheid claimt te zijn misgelopen door twee leningen van staatsbedrijven aan Dos Santos. In december 2019 legde de openbaar aanklager voor dit bedrag beslag op de bezittingen in Angola van Isabel Dos Santos en haar man Sindika Dokolo.

Verhuizing van vehikels

De bv’s zoals Exem werden eerst grotendeels bediend door het grote kantoor Intertrust. Op het moment dat het documentenspoor begint, speelt de eerste verhuizing van de vehikels, ditmaal naar het iets minder bekende United Trust.

In die tijd verschijnen in internationale media de eerste negatieve publicaties over Isabel Dos Santos, wier vader in 1979 president werd. Zo wordt ze in 2013 in het Amerikaanse zakenblad Forbes neergezet als iemand die haar rijkdom vooral te danken heeft aan lucratieve contracten die via haar vader en staatsbedrijven zijn verkregen.

‘Meer onder de radar’

Twee jaar later komt het idee bovendrijven om de bv’s opnieuw te verhuizen, naar een nog kleiner kantoor dat ‘meer onder de radar zit’. Een medewerker van Dos Santos zegt in een email: ‘United Trust heeft ons geïnformeerd dat de bedrijven waar Isabel en Sindika (haar echtgenoot, red.) eigenaar van zijn, stelselmatig zijn onderzocht door de Nederlandse autoriteiten en dat het klantonderzoek extreem complex is. Zij hebben ons gemeld dat zij niet meer de bestuurders van deze bedrijven willen zijn’. Volgens de medewerker is TCA heel klein en ‘derderangs’.

Niet alleen DNB zit de bv’tjes op de hielen. Ook de banken zijn kritischer. In de zomer van 2014 sluit ING de rekeningen van Exem Energy en twee andere vennootschappen. Volgens een medewerker van United Trust heeft ING Bank aangegeven dat ‘de combinatie van olie en gas en Angola als een risico wordt beschouwd en niet in het risicoprofiel van de bank past.’

Een jaar later zegt ING Bank ook de dienstverlening op aan Melbourne Investments, waar het belang van Dos Santos in juwelier De Grisogono in zit. De bank geeft in een brief als reden aan dat het bedrijf niet alle benodigde informatie voor het klantonderzoek heeft aangeleverd.

Luanda Leaks

Dit artikel is gebaseerd op documenten uit de Luanda Leaks, die het International Consortium of Journalists (ICIJ) heeft gekregen van de organisatie voor Afrikaanse klokkenluiders PPLAAF. In Nederland hebben Het Financieele Dagblad en Trouw toegang tot deze documenten. Alle betrokken partijen is gevraagd om wederhoor. Isabel Dos Santos verklaarde tegen ICIJ dat zij onderdeel is van een ‘politieke heksenjacht’ en nooit betrokken is geweest bij fraude of corruptie.

Banken keren zich af

Opvallend is dat de trustkantoren die de vennootschappen besturen geen andere bank in Nederland bereid vinden een rekening voor een van de vennootschappen te openen. In het geval van Exem Energy wordt uiteindelijk een bankrekening geopend bij United Bank op Curaçao, de zustermaatschappij van United Trust. Voor Melbourne wordt een rekening geopend bij BancoBIC, een Portugese bank waar Dos Santos zelf een belang in heeft van 43%.

Vanwege het stoppen van de dienstverlening door United Trust zitten vertegenwoordigers van Dos Santos en medewerkers van het trustkantoor in juni 2015 bij elkaar om mogelijke alternatieven te bespreken. Volgens het gespreksverslag van Dos Santos’ Portugese advocaat Jorge Brito Pereira liggen er drie opties op tafel: uit Nederland vertrekken, een eigen ruimte in Nederland huren en managers inhuren of een kleiner trustkantoor zoeken dat ‘meer onder de radar zit’. Uiteindelijk wordt besloten tot het laatste, ondanks de bewaren die daaraan kleven. Want ‘ook dan zal het kleinere kantoor de druk van de centrale bank gaan voelen om afscheid te nemen’, zo staat in het verslag te lezen.

Reacties trustkantoren

Intertrust zegt niet in te kunnen gaan op specifieke zaken of klanten. United Trust zegt het gespreksverslag van Dos Santos’ advocaat niet te kennen en ook niet verantwoordelijk te zijn voor de inhoud. Borean, dat begin 2019 TCA overnam, zegt niet te kunnen reageren, omdat de bedrijven van Dos Santos niet meer onder beheer van het trustkantoor waren ten tijde van de overname. Robert van der Velden zegt vanwege de vertrouwelijkheid niet inhoudelijk te kunnen reageren.

‘Geen last bij TCA’

Exem Energy en de twee andere vennootschappen van Dos Santos verhuizen uiteindelijk naar TCA. Die is al de bestuurder van enkele van Dos Santos’ bv’s, zoals Melbourne. ‘Om de een of andere reden valt de Nederlandse centrale bank hen niet lastig met onze bedrijven’, zo zegt een medewerker van Dos Santos in een email. ‘Vorige week hadden ze nog een inspectie en namen ze dossiers van verschillende klanten mee, maar niets van ons. Daarom hebben ze geen bezwaar tegen het overnemen van de drie vennootschappen van United.’

Isabel dos Santos koopt en leent via Nederlandse brievenbusfirma’s | Beeld FD

TCA vraagt bij de overname van de klantdossiers nog wel aan United Trust of er compliance redenen ten grondslag liggen aan de overgang. Dat wordt door een medewerker van United ontkend. TCA bestuurt vanaf dat moment vijf vennootschappen van Dos Santos.

Tot eind 2018. Dan krijgen deze bedrijven niet langer de dienstverlening van een echt trustkantoor met DNB-toezicht, maar worden ze bediend door een persoon: Robert van der Velden. Hij is de directeur-grootaandeelhouder van TCA en sinds 2012 al betrokken bij diverse vennootschappen van Dos Santos.

Begin 2019 is TCA verkocht aan branchegenoot Borean. De vennootschappen van Dos Santos gaan niet mee in de verkoop, maar verhuizen naar een adres op Schiphol, waar ze nu in een flex-kantoor zijn gevestigd. Van der Velden is de nieuwe bestuurder. Er is nu geen trustkantoor meer die de vennootschappen bestuurt en daarmee staan ze niet meer op de radar van toezichthouder DNB. Maar verdwenen zijn de bv’s niet.

Met medewerking van Jan Kleinnijenhuis en Karlijn Kuijpers (Trouw)

Het complete verhaal

Experts zeggen dat Van Oord ‘rode vlaggen’ voor mogelijke corruptie heeft genegeerd bij een project in Angola. Ook zijn ze kritisch over de rol van ING en Atradius, die als bank en kredietverzekeraar betrokken waren. Lees hier verder

Achtergrond: Van Oord sloot drie jaar terug een deal van $426 mln voor een landwinningsproject in Angola. De baggeraar werkt samen met een bedrijf van Isabel dos Santos, de in opspraak geraakte dochter van de toenmalige president. Is het familieconcern ontsnapt aan grootschalige corruptie? Lees hier verder

Wie is Isabel dos Santos? En hoe zit haar miljardenimperium in elkaar? Haar vader was ruim veertig jaar president van Angola en in die periode groeide Dos Santos uit tot de rijkste zakenvrouw van Afrika. Lees hier verder

Lees ook:

Dubieuze klanten vertrekken bij trustkantoren door strenger toezicht

Dubieuze klanten vertrekken bij trustkantoren door strenger toezicht

De Angolese Isabel dos Santos bij een congres in Portugal begin 2018. Interne administratie van de rijkste vrouw van Afrika lekte uit. Ze blijkt gebruik te maken van meerdere Nederlandse bv’s, die ze verplaatste toen DNB onderzoek verrichtte. Foto: Miguel Riopa / AFP

In het kort

Het aantal brievenbusmaatschappijen in Nederland is de afgelopen vijf jaar met bijna een derde afgenomen.

Een van de redenen is strengere eisen voor trustkantoren en strenger toezicht door DNB.

Ook bedrijven van Isabel dos Santos verlieten trustkantoren, mede onder druk van DNB.

Trustkantoren en banken trekken de handen af van Nederlandse bv’s van buitenlandse klanten met een slechte reputatie. Mede hierdoor daalde de afgelopen vijf jaar het aantal brievenbusfirma’s in Nederland met bijna een derde.

Opgejaagd door De Nederlandsche Bank (DNB), die steeds strenger toezicht houdt op de trustsector, zijn dubieuze bv’s de afgelopen jaren verhuisd van grote trustkantoren naar kleinere, om vervolgens helemaal buiten de sector terecht te komen. Dat gebeurde ook met een reeks bv’s van Isabel dos Santos, dochter van de voormalige president van Angola, die honderden miljoenen bevatten waar een luchtje aan zit.

Bv’s naar flexkantoor

Documenten in handen van Het Financieele Dagblad laten zien dat Dos Santos jarenlang met Nederlandse constructies werkte om een groot deel van haar vermogen onder te brengen. De documenten geven een uniek inkijkje hoe dat de laatste tien jaar steeds lastiger is geworden, mede onder druk van DNB. Sinds kort worden de bv’s door geen enkel trustkantoor meer bestuurd, maar zijn ze gevestigd op het adres van een flexkantoor op Schiphol.

Dat blijkt uit de Luanda Leaks, een deel van de interne administratie van Isabel dos Santos waar het FD en Trouw inzage in hebben gekregen via het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ). Dat heeft de documenten in handen gekregen via de organisatie voor Afrikaanse klokkenluiders PPLAAF.

17.000

Eind 2018 waren er volgens DNB ruim 17.000 brievenbusmaatschappijen in Nederland. Dat waren er in 2014 nog 25.000.

Eind vorig jaar kwamen twee Nederlandse vennootschappen van Dos Santos in het nieuws, omdat de openbaar aanklager van Angola voor $1,1 mrd beslag heeft gelegd op haar bezittingen in dat land. Twee schulden aan Angolese staatsbedrijven, die deels via deze Nederlandse bv’s lopen, zouden niet zijn terugbetaald.

Minder brievenbusfirma’s

De situatie met de bv’s van Dos Santos staat niet op zichzelf. Volgens de nieuwste cijfers van DNB is het aantal brievenbusmaatschappijen eind 2018 — nieuwere gegevens ontbreken — uitgekomen op ruim 17.000. Dat waren er in 2014 nog 25.000.

Holland Quaestor, de branchevereniging van de trustsector, zegt dat klanten de trustkantoren mede verlaten vanwege toegenomen eisen en stijgende kosten voor compliance en transactiemonitoring. Een deel van de bv’s wordt geliquideerd, een ander deel kiest voor een zelfstandig bestaan. Holland Quaestor zegt bij de toezichthouder te hebben aangedrongen op meer onderzoek naar waar de klanten die afscheid nemen van trustkantoren zich vestigen.

Signalen over illegale trustkantoren

Klanten die wisselen van trustkantoor of vertrekken, worden op dit moment niet door DNB gevolgd. Wel heeft DNB vorig jaar veel meer signalen binnengekregen over mogelijke illegale trustkantoren dan in de jaren ervoor. Vorige week kondigde DNB een onderzoek aan naar illegale trustactiviteiten om in beeld te krijgen of strengere eisen en toezicht leiden tot verplaatsing naar de illegaliteit.

Volgens Holland Quaestor is het de vraag wat met strengere eisen en toezicht wordt bereikt, wanneer dit leidt tot het vertrek van klanten die daarna ‘onder een minder streng toezichtregime komen te vallen dan in de trustsector geldt’.

Ook banken strenger

Niet alleen trustkantoren, maar ook banken zijn steeds strenger voor dubieuze bv’s. Zo zegden banken waar bv’s van Dos Santos een bankrekening hadden de afgelopen jaren de dienstverlening op. Omdat er in Nederland geen andere bank was te vinden, zijn deze bedrijven uitgeweken naar banken in het buitenland.

Vanwege de vertrouwelijkheid doen banken en trustkantoren geen uitspraken over de dienstverlening aan specifieke klanten. Ook DNB gaat niet in op vragen hierover.

Het complete verhaal

Experts zeggen dat Van Oord ‘rode vlaggen’ voor mogelijke corruptie heeft genegeerd bij een project in Angola. Ook zijn ze kritisch over de rol van ING en Atradius, die als bank en kredietverzekeraar betrokken waren. Lees hier verder

Achtergrond: Van Oord sloot drie jaar terug een deal van $426 mln voor een landwinningsproject in Angola. De baggeraar werkt samen met een bedrijf van Isabel dos Santos, de in opspraak geraakte dochter van de toenmalige president. Is het familieconcern ontsnapt aan grootschalige corruptie? Lees hier verder

Wie is Isabel dos Santos? En hoe zit haar miljardenimperium in elkaar? Haar vader was ruim veertig jaar president van Angola en in die periode groeide Dos Santos uit tot de rijkste zakenvrouw van Afrika. Lees hier verder

Bron: Financieel dagblad

Dit artikel is geplaatst in

7 reacties

  1. @Marlon:
    “gekopieerd”????? Teruggehaald zul je bedoelen. Toen ze zagen dat wij er beter werk van maakten, hebben ze het “outlawed” en teruggetrokken op eigen terrein.
    En nu zijn al die bedrijven TOCH naar België vertrokken 🙂 🙂

  2. Hahaha, dien Holanders. Ze hebben onze business model gekopieerd.
    Maar weten hoe mee om te gaan. Ik heb altijd gezegd, copy paste is een zeer gevaarlijk ding.

  3. @Clap Ass:
    Vuurpeleton, maar dan wel graag in het land waarin de oplichting gefaciliteerd is, of waar het gestolen geld aan toebehoort.

  4. Deze mensen moeten voor een vuurpeloton, Angola heeft één van de hoogste kindersterfte cijfers van Afrika en een groot deel van de bevolking leeft in pure armoede.

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties