Pim Brasser | Financieel Dagblad

Na Zweden, Duitsland en Australië wil nu ook de Europese Commissie een onderzoek naar de herkomst van het coronavirus, met medewerking van China. ‘Ik denk dat het voor ons allemaal belangrijk is’, zei Commissievoorzitter Ursula von der Leyen vrijdag in een interview op CNBC. Ze pleitte tevens voor meer transparantie.

Daarmee groeit de druk op Peking om meer openheid te geven. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), die de Chinese aanpak van de virusuitbraak tot nu toe vooral had geprezen, was een dag eerder opvallend kritisch. China doet zelf onderzoek, maar weigert de WHO daarbij te betrekken, zo onthulde de WHO-chef in China Gauden Galea. Volgens hem is daar geen goede reden voor.

Diplomatieke ruzies

Door alle kritiek komt China in toenemende mate alleen te staan. De felheid waarmee Peking naar buiten treedt, helpt niet mee. Volgens China sluiten Australische politici zich aan bij een Amerikaanse ‘hetze tegen China’. De Chinese ambassadeur dreigde met een boycot op Australische wijn, universiteiten en rundvlees. Ook zei hij dat Chinese toeristen mogelijk zullen wegblijven.

De handel tussen de landen is goed voor omgerekend €138 mrd per jaar. Bijna een derde van de Australische export gaat naar China. In de Australische politiek zijn dan ook vragen gesteld over de timing en diplomatieke toon vanuit de regering. Maar Canberra houdt voet bij stuk en vraagt China geen ‘economische druk’ uit te oefenen.

‘Gewoon niet acceptabel’

Intussen dreigt Donald Trump met economische sancties tegen China, wat de zorgen over de handelsoorlog weer doet oplaaien. De Amerikaanse president herhaalde dat het virus afkomstig is uit een laboratorium in Wuhan, al is daar officieel geen bewijs voor geleverd. ‘De situatie rond het virus is gewoon niet acceptabel.’

Trump overweegt een pensioenfonds van de overheid te verbieden in Chinese aandelen te beleggen. Door de dreigementen koersten de beurzen vrijdag wereldwijd lager. De renminbi daalde tegenover de dollar naar de laagste stand in een maand.

Paginagrote advertentie

Onder de toenemende kritiek richtte de Chinese ambassadeur in Nederland zich vrijdag in een paginagrote advertentie in het FD tot de Nederlandse bevolking. Xu Hong weerspreekt daarin dat China te laat ingreep en geen openheid van zaken gaf.

Hij schrijft dat China nog onderzoekt hoe en waar het virus is ontstaan en hekelt speculaties over het laboratorium. Xu vindt het ‘onredelijk’ om het land waar het virus het eerst opdook, de schuld te geven. Xu vindt dat China tijdig een lockdown invoerde en de WHO volledig op de hoogte heeft gehouden.

Assertieve diplomatie

De advertentie past in de assertieve Chinese diplomatie tijdens de coronacrisis. Volgens een analyse van de European Think-tank Network on China (ETNC) moet die benadrukken dat de aanpak van het virus een succesverhaal is. En wat de herkomst betreft is in de uitleg van China nog niets bewezen. Het virus kan dus ook uit de VS komen.

China doet zijn best goodwill te kweken door mondkapjes aan landen te schenken en medici naar getroffen gebieden te sturen. Chinese staatsmedia meten dit breed uit. De analyse van ETNC laat zien dat de Chinese autoriteiten tijdens de coronacrisis vele malen actiever zijn geworden op sociale media en in traditionele media.

Dwingende middelen worden niet geschuwd. Via diplomatieke kanalen zou China een kritisch EU-rapport over Chinese desinformatie hebben geprobeerd te beïnvloeden. EU-buitenlandchef Josep Borrell benadrukte donderdag dat het rapport niet is afgezwakt. ‘De Chinezen waren niet blij en zijn nog steeds niet blij.’

Bron: Financieel Dagblad