Bron: www.isgeschiedenis.nl
Door: Martijn Boere
Zwarte Piet is racisme
De politie heeft zaterdag vier mensen aangehouden die tijdens de intocht van Sinterklaas in Dordrecht ongeoorloofd zouden hebben gedemonstreerd.
Volgens bronnen op internet hadden zij de leus ‘Zwartepiet is racisme’ op hun shirt staan.
Op een Nederlandse prent uit 1800 werd Sinterklaas nog vergezeld door een deftige blanke man met een pruik. Deze helper heette Jan de Knecht.
Advertentie
In Duitsland heeft Sinterklaas tegenwoordig nog steeds slechts één blanke knecht, Knecht Ruprecht genaamd.
Ook Frankrijk kent één blanke helper van de Sint: Le Père Fouettard.
Oostenrijk kent weer een andere helper van Sinterklaas.
Volgens de overlevering is de duivel hier de helper van Sinterklaas.
In zijn leven zou Sinterklaas namelijk de duivel hebben overwonnen.
Hierna zou de duivel tot slaaf van Sinterklaas zijn gemaakt.
In Oostenrijk is hierdoor het duivelse figuur Krampus de helper van Sinterklaas.
Het karakter van Zwarte Piet, zoals wij dat tegenwoordig kennen, werd geïntroduceerd in het prentenboek Sint Nikolaas en zijn knecht van Jan Schenkman uit 1850.
In de eerste druk van het prentenboek draagt de donkere bediende een wit pak met rode biezen en geen hoofddeksel.
Vanaf de volgende uitgave is Zwarte Piet echter in een bont pagepakje afgebeeld.
Aan koninklijke hoven hadden dienaren zulke kleding aan een dit is mogelijk de reden om Zwarte Piet in zulke kleding te hullen.
Waar de oorsprong van deze Zwarte Piet ligt, is niet precies duidelijk.
Zo was de Zwarte Piet wellicht een overwonnen duivel.
In het toenmalige Europa bestond er weinig verschil tussen de duivel en een Moor.
Hieraan dankt Zwarte Piet wellicht zijn donkere uiterlijk.
Dit is echter niet het enige verhaal over de oorsprong van Zwarte Piet.
Zo zou Sinterklaas op een slavenmarkt in zijn thuisland Myra een Ethiopisch jongetje met de naam Piter hebben vrijgekocht.
Deze jongen besloot Sinterklaas uit dankbaarheid voorgoed te dienen.
Een derde versie is dat Zwarte Piet oorspronkelijk een blanke helper was die zwart is geworden door het roet in de schoorstenen, waar hij doorheen kroop om cadeautjes in de schoenen van kinderen te doen.
Een laatste mogelijkeheid van herkomst ligt in het verhaal van de Germaanse god Wodan. Wodan reed op zijn witte schimmel Sleipnir door de lucht en was aanvoerder van de Wilde Jacht.
Wodan werd vergezeld door twee zwarte raven, Huginn en Muninn.
De raven luisterden, net als Zwarte Piet, aan de schoorsteen om Wodan over de goede en slechte daden van de stervelingen te vertellen.
Tot de tweede helft van de twintigste eeuw was de donkere helper van Sinterklaas, in overeenstemming met koloniale tradities, niet erg snugger.
Toen er in de tweede helft van de twintigste eeuw steeds meer bewoners uit de voormalige koloniën naar Nederland immigreerden, kreeg Zwarte Piet een meer ontwikkeld karakter.
Sinterklaas werd de verstrooide goedheiligman en Zwarte Piet werd zijn uitbundige helper.
Ondanks deze verbeterde status is zijn optreden de laatste jaren steeds vaker onderwerp van protest, door het vermeende racistische karakter
Advertentie