Op Curaçao komt de moringaboom veelvuldig voor. Vroeger kenden de mensen de moringaboom al om zijn medicinale en voedende werking, maar door de opkomst van de farmacie raakte de boom in de vergetelheid. Tegenwoordig neemt de populariteit van de boom toe en kan men de moringathee weer volop verkrijgen.
De boom is herontdekt. Ook door Doreen Vlietstra. Vlietstra groeide op Curaçao op, studeerde en woonde in Nederland, woonde jarenlang in Tanzania, waar ze projecten voor vrouwen opzette, onder meer Kiwakkuki, een project met vrouwen die voor mantelzorg zorgden, met name voor slachtoffers van aids. Ze zorgde ervoor dat de slachtoffers van de aardbeving in Haïti vers water kregen en zette plantages op van de moringaboom (Moringa Oleifera) in de Dominicaanse Republiek.
Doreen Vlietstra ziet overal mogelijkheden, pakt alles aan, gebruikt haar netwerk om zaken voor elkaar te krijgen, als het maar te maken heeft met gezond leven en gezond denken. Al haar acties en activiteiten zijn gericht op bewustwording en eenwording. Tegenwoordig woont ze weer op Curaçao en werkt als adviseur natuurlijke gezondheid.
Wonderboom
Vlietstra verkoopt natuurproducten. Ze wil de moringaboom meer onder de aandacht brengen omdat alle delen van deze boom te gebruiken zijn om gezondheid te behouden. Deze wonderboom bevat namelijk alle voedingsstoffen die een mens nodig heeft. In de Westerse wereld wordt de Moringa Oleifera hoe langer hoe meer ontdekt, maar in ontwikkelingslanden worden de producten van de boom al langer gebruikt om bijvoorbeeld ondervoeding tegen te gaan.
Volgens biochemici bestaat er geen eiwitrijkere boom dan de moringaboom en er zit in de bladeren per gram meer calcium in dan in melk, meer vitamine C dan in sinaasappels, meer kalium dan in bananen, meer ijzer dan in spinazie en meer vitamine A dan in worteltjes. De blaadjes, zaden en wortels van de boom worden allemaal gebruikt. Het belangrijkste van moringa is dat het alle mineralen en proteïne bevat die je lichaam nodig heeft. Het geeft een betere celstofwisseling. Helaas zit het vaak niet meer in onze geïmporteerde voeding. Bij gezonde voeding heb je geen moringa nodig.
Distributeurs
Vlietstra is een van de distributeurs op het eiland van producten van deze boom. Zij haalt de moringa uit de Dominicaanse Republiek. In haar tuin staan een paar moringabomen die volop in bloei staan en waar ook vruchten aan groeien. De bloemen zijn wit en na de bloei vormen zich vruchten in de vorm van lange peulen. Deze peulen kunnen in gerechten verwerkt worden en de zaden uit de volgroeide vruchten kunnen gegeten worden als noten of erwten en er kan ook plantaardige olie uit gewonnen worden. Ook de bladeren van de boom worden gebruikt als groenten, een soort spinazie, of gedroogd en vermalen worden toegevoegd aan maaltijden. Een van de meest bijzondere eigenschappen van de zaden is dat deze gebruikt kunnen worden om water te zuiveren, omdat ze in staat zijn tot 98 procent van onzuiverheden en microben uit water te halen, aldus Vlietstra.
Niet van ver
Vlietstra zet zich op het moment vooral in om de moringaboom die in het Caribisch gebied voorkomt te promoten. “Er wordt veel moringa uit Azië, uit China, geïmporteerd, terwijl de boom ook hier in het Caribisch gebied groeit. Deze import-moringa is vaak niet puur. In de Dominicaanse Republiek en op andere eilanden hebben we ook plantages. We hoeven de moringa dus niet van ver te halen en de moringa uit dit gebied is nog zuiver. Ik vind het dus belangrijk dat de moringa van hier gebruikt wordt.”
Ze vindt het moeilijk om een afzetmarkt te vinden, maar door de toename in populariteit van de moringa ontwikkelt deze zich vanzelf. De producten zijn verkrijgbaar bij supermarkten en botika’s. Ze promoot zelfs eigen kweek van de plant. “Zelf kweken gaat heel gemakkelijk. Maak een bakje van een oude krant, vul dat bakje met aarde, stop er een zaadje in en binnen drie dagen is er al een plantje”, legt ze uit. Ze adviseert om een oude krant te gebruiken omdat het papier in de grond gewoon verteert.
Plantages in Dominicaanse Republiek
De plantages die ze in de Dominicaanse Republiek heeft opgezet dienen echter nog een ander doel. Behalve de medicinale en voedende werking van de boom heeft de boom ook wortels die diep de grond in gaan en die houden het water in de grond vast. Dat dit belangrijk is heeft Vlietstra in haar leven met eigen ogen gezien, omdat er in de landen waar zij woonde en verbleef zoals Tanzania en Haïti, op grote schaal ontbossing plaatsvindt die uiteindelijk leidt tot erosie met alle gevolgen van dien voor land en bevolking. Het land is dan bijvoorbeeld niet meer geschikt voor landbouw, omdat de grond het water niet vasthoudt. Herplanting van bomen is dus in gebieden waar ontbossing heeft plaatsgevonden nodig en dan het liefst met bomen die snel groeien en dat doet de moringaboom.
Toen de aardbeving in 2010 in Haïti plaatsvond woonde Vlietstra in Nederland, in Wassenaar. Ze was lid van het Millennium Gemeentebestuur in de gemeente en had ervoor gezorgd dat Wassenaar een Millennium Gemeente was geworden.
Een Millennium Gemeente draagt samen met haar inwoners bij aan het behalen van de VN-Millenniumdoelen: acht internationale afspraken om de armoede in de wereld te halveren. Zij doen dit door initiatieven uit de bevolking te stimuleren. Vlietstra kwam na de aardbeving in Haïti direct in actie, ‘want door de aardbeving hadden de mensen geen beschikking over vers water en dan droog je uit’. Ze regelde een actie in Wassenaar en binnen twee dagen was er 15.000 euro verzameld. De gemeente verdubbelde dit bedrag.
Door haar connecties in het Caribisch gebied kreeg Vlietstra, samen met een groep anderen, allemaal vrijwilligers uit Curaçao en Somonca, een ecologische organisatie in de Dominicaanse Republiek, waar zij ambassadeur van is, het voor elkaar om in drie maanden tijd ruim zes miljoen liter water naar Haïti te brengen vanuit de Dominicaanse Republiek waar veel natuurlijke bronnen zijn en dus volop water verkrijgbaar is. Er werden door deze groep vrijwilligers in Haïti ook twee vluchtelingenkampen opgezet ( Campo Sosua en Campo Wassenaar), waar per kamp 50.000 mensen zaten. Materialen werden lokaal verkregen. De een leverde hout en de ander leverde auto’s. Plastic zeilen werden uit het buitenland gedoneerd, maar de tentpalen moesten lokaal gevonden werden. Vlietstra benaderde iedereen in haar netwerk om mee te helpen en/of bij te dragen. Van de provincie Noord-Holland kreeg ze zelfs een waterzuiveringsinstallatie.
Voor het bouwen van de tenten waren duizenden tentpalen nodig en die werden gemaakt van bomen die lokaal groeiden, vooral in het gebied op de grens van Haïti en de Dominicaanse Republiek. Er vond daar door de kap ten behoeve van tentpalen een massale ontbossing plaats en Vlietstra wilde daar iets aan doen. De oplossing werd de moringaboom die daar geplant zou moeten worden om redenen hierboven al vermeld: de boom groeit snel en door de wortels houdt het de grond en het water vast, waardoor de grond weer geschikt kan worden voor landbouw. En aangezien de Dominicaanse Republiek, het buurland van Haïti, over veel water beschikt, vooral in het noorden, werd er besloten om daar plantages van de moringaboom op te zetten onder meer voor herplanting, en aldus geschiedde. Op het moment zijn er honderden hectares plantages en de bomen worden als ze ongeveer een jaar oud zijn herplant in de ontboste gebieden.
‘Zorg voor jezelf en elkaar’
De reden dat Vlietstra zich zo inzet voor anderen heeft alles te maken met wie zij als mens is en de ervaringen in haar leven. Ze beschikt over vermogens als initiatief, daadkracht en doorzettingsvermogen. Ze wil mensen bewust maken dat iedereen in eerste instantie heel goed voor zichzelf moet zorgen. “Gezondheid ligt niet bij artsen. Pas op jezelf”, zegt ze. “En we moeten ook voor elkaar zorgen en op ons eiland passen. We kunnen de zorg niet meer betalen. We doen alsof we dat kunnen, maar er komt geen geld meer uit Nederland. We moeten op onszelf passen. Pas op met wat je eet. Wil je het eiland helpen? Kook dan gezond.”
Ze begrijpt heel goed dat het voor veel werkende vrouwen lastig is om na een dag werken ook nog een gezonde maaltijd op tafel te zetten. Ze geeft een goed idee om dit te realiseren. “Maak een kookclub met elkaar. Dan maakt één persoon het eten en dan komt iedereen na het werk dat eten voor zijn gezin ophalen. Dit is een prima manier voor werkende moeders om elkaar te helpen.” Ze vindt het ook belangrijk dat het eten in een ontspannen sfeer plaatsvindt. Zonder ruzie. Met zijn allen om de tafel waarbij iedereen tijd voor elkaar heeft. “En ga groenten verbouwen in je eigen tuintje. Heel veel mensen hebben een tuin en hebben de ruimte om zelf groenten te verbouwen, maar slechts weinigen doen dat.”
Vlietstra heeft zich altijd met gezondheid beziggehouden. Ze volgde een opleiding Tropische Geneeskunde, maar ze is geen tropenarts en ze deed de verpleegkundige dialyseopleiding. “Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in bloed. In bloed zie je het karakter van de mens. Ik moet alles bewezen zien en door het bloed te onderzoeken krijg ik inzicht in wat het lichaam doet. Of rode bloedcellen aan elkaar kleven en wat de hoeveelheid witte bloedcellen is.” Met nadruk zegt ze dat ze niemand beter kan maken. Ze stelt zelfs geen diagnose. Ze geeft wel adviezen, over leefstijl en gezond leven bijvoorbeeld en ze verwijst mensen door naar de arts.
Meer bewustwording
In de jaren dat Vlietstra in Tanzania woonde ontdekte ze dat de mensen niet goed op de hoogte waren over ziektes als aids. Vrouwen vroegen haar om hulp en samen met die vrouwen werd er een organisatie opgericht, alleen voor vrouwen. “Want de mannen verzopen het geld”, verklaart Vlietstra. Ze zorgden ervoor dat kinderen naar school konden en sommigen konden zelfs doorstuderen. De organisatie kreeg uiteindelijk een stem in de gemeenschap. Dat is wat Vlietstra wil realiseren door mensen bewust te maken van hun eigen kunnen.
“Er moet een bewustwording plaatsvinden en een eenwording. Vroeger was dat anders. Er was altijd een tante die voor de buurt zorgde. Nu mogen tantes dit niet meer. De mensen worden boos als iemand zich met de ander bemoeit. Die eenwording ontbreekt hier in de samenleving. Ook het respect en ontzag voor de ouderen is er niet meer. Ouderen worden zelfs beroofd. In hun eigen huis, op straat! En ook van kinderen blijf je af.”
En zo gaat Vlietstra door met haar missie. Misschien is het wel haar levensmissie om mensen bewust te maken op allerlei gebied. Voor haar is het in ieder geval heel zeker dat we de natuur nodig hebben om gezond te blijven. Ze wil mensen aanmoedigen om meer bomen te planten en dan vooral de moringaboom omdat deze boom zoveel te geven heeft. En ze zou graag zien dat de mensen in Curaçao meer eigen groenten gaan verbouwen in hun tuinen. Het is een stap in de richting van gezond eten, gezond leven en dat is goed voor de mens, maar ook voor het eiland.
Gezondheidsinformatie is te vinden op de Facebook site: facebook.com/SaluKorsou.
In kader
De gezonde voordelen die moringa worden toegeschreven:
• Het is voor 100 procent een natuurlijk product;
• Stimuleert de gezondheid en levert energie;
• Vergroot het uithoudingsvermogen;
• Verhoogt de weerstand;
• Stimuleert de stofwisseling;
• Vermindert vetopname maar stimuleert spieropbouw;
• Helpt bij spierherstel na inspanning;
• Bevordert de werking van lever en nieren;
• Is goed voor huid, haar, botten, tanden en nagels;
• Reguleert de bloedsuikerspiegel;
• Reguleert de hormoonhuishouding;
• Helpt het geheugen te vitaliseren en te behouden;
• Is goed voor de melkkwaliteit en productie van borstvoedende vrouwen;
• Werkt ontspannend en helpt bij een goede nachtrust;
• Draagt bij aan een goed gezichtsvermogen;
• Vermindert reumatische pijnen en artritis;
• Wordt ook gebruikt ter ondersteuning van lymetherapie.
Bron: Amigoe
Tekst: Judice Ledeboer Foto’s: Ken Wong