Uw ingezonden brief in de Knipselkrant Curacao? Stuur uw brief voor 21:00 uur naar emailadres INGEZONDEN. Wij publiceren uw brief zonder deze in te korten. De redactie van de Knipselkrant Curacao is niet verantwoordelijk voor de inhoud. Ingezonden stukken die opruiende of dreigende taal bevatten worden door ons niet gepubliceerd.

Vandaag laten we Peter Dalemans aan het woord.

Een groter gevaar dan Corona: de komende financiële crisis. Maak je niet druk over een griep:

Ik begin niet in het begin maar halverwege. Het begint bij een eerder gecreëerde bubbel met desastreuze gevolgen.

2010
Een merkwaardig fenomeen viel mij op bij de Griekse eurocrisis van 2010, de Griekse regering had met behulp van Goldman Sachs de boekhouding vervalst om aan de toelatingseisen voor de euro te voldoen en de vervalsing nog even volgehouden totdat het uitkwam dat er geen geld meer was. Omdat Griekenland deel uitmaakt van de monetaire eurozone kwam de euro onder druk, het vertrouwen in de munt was geschaad.

Omdat het vertrouwen cruciaal is voor de handel hadden alle euro landen een probleem. Alles moest uit de kast gehaald worden om het vertrouwen in de euro te redden. De indicator was de rente op de staatsobligaties, hoe meer vertrouwen, hoe lager het risico werd ingeschat, hoe lager de rentes voor de staatsobligaties. Dus na elke toespraak, of aankondiging van maatregelen, werd er gelijk naar de financiële markten gekeken.

Dat deed mij denken; wie heeft nu de feitelijke macht?, De regeringen of de banken? Voor mij was het toen duidelijk dat de banken aan de macht zijn. Zij bepalen het beleid van de regeringen en niet andersom.

Europa en Verenigde staten nu.
Op het moment is de rente voor dollar en euro nul of zelfs negatief. Het doel hiervan is de inflatie aan te wakkeren, om een munt “stabiel” te houden is een inflatie tussen de 2 en 3% noodzakelijk. Hier merkt de burger eigenlijk niets van. In een stabiele markt met 3% inflatie is de deposito rente een procent of 2 meer en lonen volgen de inflatie, niets aan de hand.

Bij deflatie stagneert de economie, geld wordt meer waard, dus goederen worden goedkoper. Dus hoe langer aankopen worden uitgesteld hoe beter het is. Dit is een rampenscenario voor elke economie. De inflatie is dus een heilig middel.

Alleen, mede door de crisis in 2008, veroorzaakt door het verstrekken van “risico volle” leningen, zijn er nu striktere eisen om leningen te verstrekken. Wat betekend dat mensen die echt, door nood gedwongen, een lening nodig hebben niet in aanmerking komen voor een lening. Daardoor is er, in de praktijk, weinig vraag naar leningen wat de rente weer drukt.

Mensen of instellingen die het geld niet nodig hebben profiteren hier optimaal van. Deze lenen zich nu “vol”, dit is zonder risico want de rente is nul of negatief en gebruiken dit om te beleggen in vastgoed of op de beurs. Het gevolg is dat de prijzen van vastgoed en aandelen omhoog schieten. Veel geld en beperkte investeringsmogelijkheden maakt de waarde van de investering hoog.

De traditionele spaarder moet, noodgedwongen door de lage rentestand, mee doen met het beleggen en haalt, in eerste aanleg, een goed resultaat. Met als gevolg nog meer geld voor dezelfde hoeveelheid aandelen.

De “recente” beurs en onroerend goed waarde stijging is alleen gedreven door de lage rentestand en is dus een gecreëerde bubbel.

De mensen die niet mee kunnen doen, zij die van salaris naar salaris leven of zij die onvoldoende spaargeld hebben betalen de rekening voor dit model. Doordat de waarde van vastgoed omhoog gaat en door de aangescherpte eisen voor hypotheek verstrekking door de banken zijn ze niet meer of moeilijk instaat om aan een hypotheek te komen. De vraag naar huurhuizen stijgt, de huizen die gebouwd worden worden verkocht aan investeerders die, ze met gratis geld kopen en voor een hoge prijs verhuren. Deze eerste laag bevolking betaald nu de prijs voor de mis groei.

De kleine spaarder, nu investeerder, en zij die nog wel een huis konden kopen en nu nog geen problemen heeft gaat ze krijgen bij een rente stijging.

Als de rente stijgt gaan zij die geprofiteerd hebben van de lage of negatieve rente hun schulden aflossen. Het geld wordt uit de vastgoed en aandelen markt gehaald waardoor de waarde van de aandelen en vastgoed kelderen.

Zij die nu nog een huis konden kopen zien de waarde halveren en de hypotheekrente stijgen. Zij blijven met schuld, die de waarde van hun huis ruim overstijgt, achter. De kleine aandelenhandelaar die met eigen geld aandelen had gekocht ziet zijn vermogen ook verdampen.

Deze toestand is alleen voordelig voor hen die met (gratis) geleend geld een kapitaal hebben verdiend. Zij zijn nu instaat om het verdiende kapitaal, na aflos van schulden, om te zetten in vastgoed/aandelen die nu voor het oprapen liggen.

Volgens mij zijn degene die van de vastgoed/euro crisis geprofiteerd hebben dezelfde die het in dit scenario het weer gaan doen; de hoge priesters van de financiële markten.

Wat heeft dit te maken met Curaçao? Niets en alles.
Wanneer dit scenario uitspeelt hebben we een globale crisis, zoals een eeuw geleden.
Waardoor het massa toerisme stopt te bestaan en alle producten schier onbetaalbaar worden. Wat betekend dat het leven zoals we het nu kennen niet meer houdbaar is.

Hiervoor moet er een beleidsplan komen om dit scenario het hoofd te bieden. We moeten zo snel mogelijk schuldenvrij gemaakt worden en, tegelijk, inzetten op eigen middelen voor energie/water en voedsel voorziening. Alleen dan kunnen we een dergelijke situatie het hoofd bieden.

Peter Dalemans,
Curacao