Wordt regelmatig aangevuld met nieuwe, door partijen beschikbaar gestelde juridische documenten | Update vonnis Bientu

Maandag 7 maart start het Gerecht met de inhoudelijke behandelijk van de strafzaak van het Openbaar Ministerie (OM) tegen de verdachte R.A.d.S. en drie rechtspersonen.

Twee op Sint Maarten en een op Curacao. De zaak staat bekend als “Bientu”.

In grote lijnen: maandag start het Gerecht met de presentatie van het dossier en het feitenonderzoek, disndag volgt hoogstwaarschijnlijk de requisitoir door de Ooficieren van Justitie (OvJ’s) en woensdag het pleidooi van de raadsman. Donderdag en vrijdag repliek en dupliek in deze zaak.

Eerder tijdens de laatste regiezitting in december 2015 heeft het Gerecht reeds meegedeeld dat vonnis in deze zaak op 1 april zal worden uitgesproken.

Op de foto de dossiers in de zaak “Bientu”, circa 40 ordners.

Samenvatting ‘Inleidende opmerkingen’ OM in zaak ‘Bientu’

Het Openbaar Ministerie (OM) Curaçao herhaalt dat het onderzoek is gestart als witwas-onderzoek n.a.v. doormeldingen van het MOT Nederlandse Antillen van verdachte transacties op de bankrekening van een off-shore Limited waar Dos Santos uiteindelijk gerechtigde (UBO) van is.

De informatie, alsmede informatie van de Belastingdiensten van Curaçao en Sint Maarten en van de Criminele Inlichtingendienst van Aruba, heeft geleid tot een verdenking van valsheid in geschrift, witwassen en belastingmisdrijven.

Dat de uiteindelijke omvang van het vermoedelijk witgewassen vermogen door Dos Santos en zijn medeverdachte rechtspersonen vele malen groter was, bleek pas na de invallen en was zonder die invallen ook nooit ontdekt geweest. Bij een financiële instelling in de Verenige Staten bleek in totaal een bedrag van circa USD 30 miljoen aan bank- en beleggingstegoeden te worden aangehouden. In totaal werd er in enkele maanden geld en banktegoeden van – omgerekend – ANG 84,4 miljoen gevonden en in beslag genomen.

Uit het onderzoek Bientu blijkt dat deze geldbedragen enerzijds afkomstig zijn uit afgeroomde omzet van de verkoop van legale en niet-vergunde nummerloten op Sint Maarten en anderzijds uit de in het geheel verzwegen verkoop van niet-vergunde buitenlandse loten en valse WNK-loten. Daarover zijn geen vergunningsrechten afgedragen aan de FWNK. Er is geen omzetbelasting over betaald aan de Ontvanger en er is ook geen winstbelasting en inkomstenbelasting over afgedragen.

Dos Santos staat bekend als weldoener bij zijn personeel en bij een groot deel van de bevolking. Hij geeft mensen een kans op geldelijk geluk door de lotenverkoop. En hij houdt een behoorlijk aantal mensen aan het werk door zijn bedrijven. Maar hij is ook met afstand de grootste verkoper van niet-vergunde, illegale loten op Curaçao.

Uitgaande van de cijfers van de FWNK over 2010 en de door zijn rechtspersoon zelf aan de Belastingdienst ná de huiszoekingen in 2011 opgegeven cijfers, is Dos Santos verantwoordelijk voor minstens 2/3de van de geschatte omzet in de illegaliteit. (GCB, 2006)

Hij is daarmee dus niet te vergelijken met één van de andere (circa 30) vergunninghouders. Niet qua aantallen valse loten en niet qua verkoop van niet-vergunde buitenlandse loten. En niet qua geld dat hij aan de samenleving en de economieën van Curaçao en Sint Maarten onttrekt; aan fiscaal nadeel zo’n ANG 50 miljoen gulden over de periode 2004 – medio 2011. Om nog maar te zwijgen van de ook niet afgedragen vergunningsrechten aan de FWNK. En de nettowinst uit de illegale loterijen.

Dos Santos is in de ogen van het OM dus een man met twee gezichten: het ene gezicht is dat van een goede werkgever, een vergunninghouder die zich inspant voor de sector en zijn verplichtingen bij de FWNK nauwgezet nakomt. Een hard werkende ondernemer waar de bevolking respect voor heeft.

Maar het onderzoek Bientu heeft Dos Santos ook ontmaskerd als een man die aan de andere kant ook vele tientallen miljoenen belastinggeld heeft weg gehouden bij diezelfde bevolking. Geld dat aan nuttige dingen had kunnen worden besteed: gezondheidszorg, scholing en veiligheid. Waar iedere burger van Curaçao en Sint Maarten voordeel bij heeft. En dus niet alleen Dos Santos zelf die dat geld in het buitenland aan het oog van de overheid heeft willen onttrekken.

En bij ontdekking daarvan flink geholpen is door zijn ‘vrienden’ binnen de (semi-)overheid en politiek.

Het mag een wonder heten dat deze zaak uiteindelijk voor de rechter heeft kunnen komen en het andere gezicht van Dos Santos aan de orde kan komen: als pleger van een aantal strafbare feiten.

Samenvatting ‘Zaakdossier Bora’: vuurwapen

Bij de huiszoeking op 11 juli 2011 is een vuurwapen aangetroffen in een uitgehold boek. Dos Santos erkent dat hij het revolver in zijn nachtkastje bewaarde. Het vuurwapen en de bijbehorende kogels zijn in beslag genomen door de politie.

Samenvatting ‘Zaakdossier Sirocco’: illegale loterijen

Op die dag is bij huiszoekingen op Curaçao en Sint Maarten ook een groot aantal (doordrukken van) in eigen beheer gedrukte loten aangetroffen. Niet-officiële WNK-loten en loten van niet-vergunde buitenlandse loterijen. Deze loten, zo bleek uit een huiszoeking in een vergund nummerkantoor van Dos Santos in 2012, worden zonder toestemming van de Fundashon Wega di Number Kòrsou gedrukt met oude WNK-drukplaten van Drukkerij Scherpenheuvel. Die tot 2005 als enige de officiële loten mocht drukken.

De valse bonboeken en drukplaten zijn door de politie in beslag genomen, maar dat heeft er niet toe geleid dat Dos Santos is gestopt met de verkoop daarvan. Uit de fiscale gegevens blijkt dat die omzet in 2012 aanzienlijk was gegroeid ten opzichte van eerdere opgaven. Tijdens een huiszoeking in 2013 bleek de administratieve afhandeling van die illegale verkoop ook nog gewoon plaats te vinden in het hoofdkantoor van Robbie’s Lottery aan de Amandelweg Curaçao.

Uit het onderzoek is af te leiden dat Dos Santos al tenminste vanaf 1992 illegale loten verkoopt. Hij zegt niet anders te kunnen, omdat concurrenten dat ook doen. Wie dat zijn, is niet duidelijk. Maar dat die concurrenten in dezelfde mate als Dos Santos een parallel gokcircuit erop na houden is niet aannemelijk. Dat kan ook eigenlijk niet; de andere 29 vergunde rifero’s en – volgens de verdediging – talloze andere onvergunde verkopers moeten met zijn allen het resterende deel van de ‘taart’ delen.

Uit de historie van de (Loterij)wetgeving is af te leiden dat Dos Santos zijn handelswijze afstemt op de wijzigingen die daar hebben plaatsgevonden. Vanaf het moment dat de wettelijke mogelijkheden voor controle op de naleving en sanctionering van overtredingen door de overheid toenemen, start Dos Santos met het in eigen beheer (laten) drukken van valse loten en het overbrengen van grote sommen contant geld afkomstig uit die illegale verkoop.

Zodra de omzetbelasting in 1996-1999 op de bovenwindse en benedenwindse eilanden wordt ingevoerd, worden in korte tijd verschillende off-shore vennootschappen opgericht. De bankrekeningen daarvan worden gevoed met ‘cashier checks’. Aangekocht met contant geld uit de illegale verkoop. Dat is ook het moment waarop de Sorteo Extra in de Loterijverordening wordt opgenomen. Bij vergunde loten leidt dat een extra afdracht van 4%.

Dos Santos ziet zijn concurrentiepositie kennelijk in gevaar komen en berekent de omzetbelasting niet door aan zijn kopers. Ook brengt hij geen vergunningsrechten in rekening. Vanaf 2008 gaat hij ook digitale loten verkopen via SMS2win. Ook die loten worden niet geregistreerd bij de FWNK. Die FWNK maakt zich, net zoals de SKS/Defensia Sivil, GCB en SOAB/STNOB, in de periode 1992-2011 wel degelijk zorgen over de handhaving van de Loterijverordening 1909.

Ook vanaf 2014 behoort dit weer tot het (gepubliceerde) handhavingsbeleid van de overheid. De periode 2010/2011 -2013 is dus kennelijk een uitzondering geweest. Met een bestuur van de FWNK die op zijn zachtst gezegd niet wilde meewerken met het onderzoek ‘Bientu’. Dat ziet het OM terug bij enkele Ministers in die tijd.

Wat betreft de valsheid is niet uit te leggen waarom de loten zo veel lijken op die van de FWNK. Dat de koper misschien wel weet dat het geen vergund lot is, maakt niet uit. Het kan ook tegen anderen worden gebruikt die daarvan niet(s) weten. Maar het zou veel goedkoper zijn om gewoon boeken uit de supermarkt te gebruiken, zoals Dos Santos vroeger ook deed. Totdat de FWNK werd opgericht en de controle vanuit de overheid startte. Vanaf dan en juist daar worden die valse bonboeken gebruikt.

Samenvatting ‘Zaakdossiers Marvin/Os’: belastingen

Verder blijkt uit het onderzoek dat de twee rechtspersonen van Dos Santos die de vergunningen voor de loterijen Sint Maarten hebben geëxploiteerd (The Money Game N.V.) en nog exploiteren (Jamaroma Lotteries) meermalen opzettelijk onjuiste en/of onvolledige aangiftes omzetbelasting hebben gedaan (2004 t/m juni 2011) en onjuiste/onvolledige aangiftes winstbelasting (2004-2009). Voor Curaçao heeft Administratiekantoor Dollar N.V. onjuiste aangiftes winstbelasting (2004-2011) gedaan, alsmede voor de omzetbelasting. (2004 t/m sep-2013).

In de kern gaat het op Sint Maarten om het afromen van 15% van de omzet van de ca. 100-200 street sellers die vergunde en onvergunde loten verkopen op Sint Maarten. Dat geld wordt door personeel van Dos Santos op zijn instructie apart gezet in een kluis. Dat geld wordt vervolgens periodiek gestort in ronde bedragen op de bankrekening van een off-shore vennootschap. De kantoren van Robbie’s Lottery verkopen naast vergunde loten ook valse WNK-loten. De omzet daarvan wordt aangegeven bij de Belastingdienst, maar ook telkens weer aangewend in de reguliere, vergunde tak.

Op Curaçao wordt de totale omzet van de verkoop van in eigen beheer gedrukte WNK-loten en niet-vergunde, buitenlandse loten door de straatverkopers buiten de boekhouding gehouden. Anderzijds worden de kosten die daarbij gemaakt worden (drukkosten valse loten, huur nummerkantoren) wel afgetrokken in de boekhouding van de reguliere, vergunde tak van de nummerloterij. Dat leidt naast onjuiste aangiftes ook tot valse jaarrekeningen.

Het afromen van de omzet op Sint Maarten geschiedt overigens volautomatisch met behulp van een speciaal daarvoor geschreven computerprogramma. Dat leidt tot de in het onderzoek aangetroffen valse (Sintacc-)lijsten waarop die lagere omzet is geprint. Uiteraard leidt het oneigenlijk ophogen van bedrijfskosten (van de illegale tak) en het kunstmatig verlagen van de (afgeroomde) omzet ook telkens tot valse jaarrekeningen van de betrokken ondernemingen. Het daarmee gemoeide geld wordt ook weer deels hergebruikt in de legale, vergunde tak dan wel gestort op bankrekeningen in binnen- en buitenland die zonder het opsporingsonderzoek nooit zouden zijn ontdekt.

Samenvatting ‘Zaakdossier Passaat’: valse inkeerverklaring

Weliswaar heeft Dos Santos een aantal weken vòòr de huiszoekingen een brief laten opstellen en gestuurd aan de Belastinginspecteur van Curaçao; hij maakt daarin geen schoon schip. In plaats van alle bankrekeningen op te geven in binnen- en buitenland waar het geld van de illegale loterijen op staat, geeft hij maar een klein gedeelte aan. Maar niet de beleggingsrekeningen in Miami (VS), waar dan zo’n USD 30 miljoen op staat. Ook wil hij maar 10% belasting betalen over wat hij wel inkeert. En daarom doet hij beroep op een wettelijke regeling die dan nog niet eens bestaat. En waar maar heel weinig mensen vanaf weten. Vermoedelijk zelfs alleen een handjevol getrouwen rondom Dos Santos.

De fiscaal adviseur van Dos Santos vult daarvoor een formulier in dat in een hele korte periode wordt opgesteld. Hoewel de definitieve tekst pas op 11 april 2011 klaar is, moet er van de halfbroer van Dos Santos, dan Minister van Financiën, een datumstempel op van 7 april 2011. Toevalligerwijze exact de datum van een persconferentie waarvan lang gesteld wordt dat daarop de bijzondere inkeerregeling is aangekondigd. Maar die term valt daar niet. Door die nieuwe datum lijkt het alsof Dos Santos pas een paar dagen na de vaststelling van de Aanschrijving inkeert, terwijl dat op dezelfde dag is. En dan wordt die Aanschrijving ook pas medio mei 2011 gepubliceerd voor andere belastingplichtigen.

Kort na de huiszoekingen ontstaat er discussie tussen het OM en de verdediging van Dos Santos over die inkeer. Het OM vindt dat de opgave aan de Inspectie onjuist en onvolledig is en de regeling – die dan nog steeds niet is behandeld in de Staten, het wetgevende orgaan van Curaçao – ziet daarnaast alleen op de inkomstenbelasting; dus voor Dos Santos als natuurlijke persoon. Niet voor zijn bedrijf.

Bij de bespreking van het wetsvoorstel op 15 september 2011 wordt dat ‘probleem’ opgelost; een regeling die er op lijkt dat een natuurlijke persoon ook voor de winstbelasting kan inkeren en dat wordt dan bovendien ook maar één keer belast. Tegen dat bijzondere tarief van 10%. Er kwamen ook nieuwe beleidsregels die haaks stonden op een eerder door de Minister van Justitie goedgekeurd voorstel voor flankerend beleid bij bijzondere inkeer:

Als de inkeer zou slagen, mocht het OM niet meer vervolgen voor de belastingmisdrijven, maar ook niet voor witwassen of ‘andere, daarmee samenhangende’ feiten. Een nogal ruim begrip, waarmee het onderzoek ‘Bientu’ bijna leek verkeken. Die inkeer slaagt evenwel niet, zo vindt het OM. Want die is voor de inkomstenbelasting niet (alsnog) volledig en juist geweest. Voor de winstbelasting is in het geheel geen inkeer gedaan, niet in Curacao en ook niet op Sint Maarten.

Samenvatting ‘Zaakdossier Moesson’: witwassen

Dos Santos wordt voorts verweten dat hij zo’n USD 15,8 miljoen dollar heeft afgeroomd van zijn omzetten op Sint Maarten (2004-2013) en zo’n ANG 135 miljoen aan omzetten in de illegale loterijen op Curaçao heeft verzwegen. Een deel daarvan is aangewend in de legale, vergunde tak. Wat na de aftrek van commissies, prijzengeld en overige kosten overbleef is enerzijds contant en met ‘cashier checks’ naar de Verenigde Staten gebracht. Het overige deel is via een web van 55 bankrekeningen bij een tiental financiële instellingen in binnen- en buitenland buiten het zicht van de (belasting-)autoriteiten gebracht. En gehouden totdat politie en justitie daar in juli 2011 achter kwamen.

Het in beslag genomen geldbedrag (contant en bank-/beleggingstegoeden) van ANG 84,4 miljoen is volgens het OM afkomstig uit het afromen en de illegale loterijen. En daarmee dus van de misdrijven valsheid in geschrift (valse loten, valse jaarrekeningen en valse omzetlijsten) en belastingontduiking (omzetbelasting, winstbelasting, inkomstenbelasting). Dat geld is door het aanwenden ervan in de legale, vergunde tak en in het parallelle, illegale loterijcircuit gebruikt.

Ook is het omgezet in bank- en beleggingstegoeden en zonder economische noodzaak tussen de rekeningen van verschillende off-shore vennootschappen van Dos Santos overgedragen. Met als doel om de werkelijke herkomst, de eigendom en de vindplaats van dat geld te verhullen en verbergen en een schijnbaar legale herkomst te geven. Maar dat is niet gelukt door nauwgezet onderzoek van RST, TIO en OM.

Samenvatting ‘Zaakdossier Chinook’: deelneming criminele organisatie
De georganiseerde wijze waarop Dos Santos en zijn drie rechtspersonen misbruik hebben gemaakt van de vergunde, legale structuur van de nummerloterijen Smartplay/Daily Number op Sint Maarten en de nummerloterij WNK op Curaçao heeft ervoor gezorgd dat Dos Santos als één van de in totaal 30 op Curaçao vergunde rifero’s voor ten minste 2/3de deel verantwoordelijk is voor de geschatte omzet in de illegale loterijen. Hij is daarin dus één van de grootsten, zo niet de grootste. En dat had hij niet zonder de bestaande infrastructuur van en deelneming door Administratiekantoor Dollar, The Money Game en Jamaroma Lotteries kunnen doen.

Toelichting strafeis(en)

Dos Santos heeft zo circa 8% van de totale directe belastingen aan het Land Curaçao onttrokken. En de integriteit van het financiële stelsel beschadigd. Daarom is voor Dos Santos een vrijheidsstraf op zijn plaats en voor de rechtspersonen een geldboete. Het beslagen geld moet verbeurd verklaard.

2016 04 01 Vonnis Openbaar Ministerie vs Robbie Dos Santos en Companies

2016 03 11 – OM Repliek Bientu Robbie Dos Santos

2016 03 10 – Pleitnota Bientu Robbie Dos Santos – Sulvaran & Kerckhoffs

2016 03 09 OM Bientu Robbie Dos Santos Samenvatting

2016 03 07-9 – Pleidooi Bientu Robbie Dos Santos – Sulvaran en Kerckhoffs – Papiamento

2016 03 04-7 – Onderzoek Bientu Robbie Dos Santos – OM en Rechter – NL

2016 03 08 – Requisitoir OM Inzake Bientu Robbie Dos Santos-Deel 1 Van 2

2016 03 08 – Requisitoir OM Inzake Bientu Robbie Dos Santos-Deel 2 Van 2

2016 03 03 – Samenvatting Dagvaardingen OM Onderzoek Bientu- Robbie Dos Santos

2015 10 29 – Reactie OM in Bientu_Robbie Dos Santos-samenvatting

2015 10 29 – Reactie OM in Bientu-Robbie Dos Santos_volledig

2015 12 18 – Voordracht OM Bientu Robbie Dos Santos by Black Lion

Bronnen: Openbaar Ministerie, Yves Cooper, Caribisch Netwerk, Dick Drayer, Persbureau Curacao