WILLEMSTAD — Het Curaçaose sbo-onderwijs sluit niet voldoende aan op de arbeidsmarkt. Dat blijkt uit een onderzoek dat in opdracht van het ministerie van Onderwijs is gedaan. Opvallend is dat in het onderzoek scholen op zeer weinig aspecten meer dan voldoende scoren. Het bedrijfsleven loopt dus niet echt warm voor de afgeleverde kwaliteit. De aansluiting is nadrukkelijk voor verbetering vatbaar. Echter met de kanttekening dat de aandacht voor afstemming en kwaliteitsverbetering de afgelopen periode wel is toegenomen.

Het Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (KBB) heeft van het ministerie van Onderwijs de opdracht gekregen een onderzoek te doen naar de kwaliteit, kwantiteit en het rendement van het secundair beroepsonderwijs op de arbeidsmarkt en het doen van voorstellen en suggesties om deze situatie te verbeteren.
Aanleiding is de aanhoudende vraag van de arbeidsmarkt om betere aansluiting, de voortijdige schooluitval, de hoge (jeugd)werkloosheid en de discrepantie tussen vraag en aanbod.
Het onderzoek is uitgevoerd door IndigoBlue Consult.

Het bedrijfsleven blijft kritisch maar de scholen zelf geven aan dat er nog veel verbeterd dient te worden.
De aansluiting vsbo-sbo wordt vaak als knelpunt genoemd maar er is ook veel bereidheid tot reflectie.
Men vindt dat de eigen organisatie en de kwaliteit van de begeleiding beter kunnen en zouden moeten. Ook de voorlichting over het beeld dat studenten hebben van beroepen en sectoren laat te wensen over.
Studenten zijn nog het meest tevreden.
Zij beoordelen over het algemeen hun eigen opleiding goed en ervaren de praktijkstage als voldoende.
Er blijkt ook sprake te zijn van kwaliteitsverschillen tussen de scholen. Dat blijkt niet alleen uit de door de bedrijven gegeven rapportcijfers, maar ook uit de inhoudelijke opmerkingen en suggesties.
Kwaliteit is een relatief begrip, wat de een goed vindt, vindt de ander onvoldoende. Het is vooral de beleving van kwaliteit door betrokkenen die tot uiting komt.

Aanbevelingen
Op basis van de uitkomsten uit het onderzoek zijn een aantal aanbevelingen geformuleerd.
Zo zou het onderwijs meer ingericht worden naar vraaggestuurd onderwijs.
Het vertrouwde aanbodgerichte onderwijs zou dus omgebogen moeten worden naar vraaggestuurd onderwijs.
Zowel de arbeidsmarkt als de student moet meer als ‘klant’ gezien worden.
Dit vraagt om verdergaande samenwerking tussen de verschillende partijen: onderwijs en arbeidsmarkt.
De spelers op de arbeidsmarkt hebben weinig aanmoediging nodig, gezien de grote bereidheid om leermeesters te trainen en feedback te geven.
Bij de scholen is volgens het onderzoek echter enige aarzeling merkbaar. Duidelijk is dat het niveau en de kwaliteit van de afgeleverde nieuwe arbeidskracht niet als gelijk worden ervaren. Volgens met name vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven ontbreekt het op de sbo-instellingen aan eenduidige standaardnormen.
Het bedrijfsleven vraagt om kwaliteitstests, waarmee het niveau van alle opleidingen vastgelegd zou kunnen worden.
De onderzoekers raden aan wettelijke richtlijnen vast te leggen en te koppelen aan de erkenning van beroepsopleidingen.

Stagebegeleiding
Ook is er een inhaalslag nodig in de verbetering van de begeleiding die aan studenten wordt geboden, zowel vanuit de werkplek als de sbo-opleiding.
Bedrijven onderkennen hun eigen tekortkomingen bij de begeleiding en erkennen het belang van het trainen van leermeesters.
Volgens de indieners van het rapport zouden bijvoorbeeld:

•  het aantal begeleidingsuren kunnen worden uitgebreid,
• meer afstemming en samenwerking moeten zijn tussen school en leerbedrijven,
• meer werkbezoeken van de praktijkbegeleider vanuit school op de stageplaats,
• meer supervisiemomenten,
• het invoeren van verplichte portfolio’s,
• het gebruik van een formele BPV-overeenkomst waarin de verwachtingen,
• verplichtingen van zowel de school als de student en het leerbedrijf,
• inclusief concrete leerdoelen, vooraf worden vastgelegd.

Suggesties die vanuit het veld gedaan worden om in zijn algemeenheid het uitstroomniveau van de sbo’ers te verbeteren zijn:

• meer aandacht aan houdingsaspecten;
• jongeren meer vertrouwen bieden in de toekomst, het talenniveau moet omhoog;
• scholen lopen vaak achter de feiten aan, ze zouden veel pro-actiever moeten inspelen op technologische en maatschappelijke ontwikkelingen;
• aanvullende zorgstructuren zijn nodig om voortijdig uitval te voorkomen.

Een aantal bedrijven uit sterke twijfels over de huidige sbo-onderwijsstructuur, bestaande uit vier beroepsniveaus.
Bedrijven ervaren deze onderverdeling als kunstmatig en zien weinig plaatsingsmogelijkheden op de arbeidsmarkt voor de niveaus 1, 2 en 3, onder andere omdat deze praktijkopleidingen feitelijk te theoretisch zijn.