Bas de Vries en Ben Meindertsma
Hoe treed je als toezichthouder op tegen de schaduwzijden van de online gokbedrijven als je diezelfde bedrijven in de nabije toekomst ook hard nodig hebt? Het is een pijnlijke spagaat waar de Kansspelautoriteit (KSA) al ruim zeven jaar in zit.
Uit onderzoek van de NOS is gebleken dat het bij gokwebsites kinderlijk eenvoudig is om te gokken als je onder de 18 bent. De Kansspelautoriteit is hier al jarenlang van op de hoogte, maar heeft nog nooit ingegrepen.
Bij de officiële start van de toezichthouder in 2012 was de hoop dat online gokken binnen enkele jaren gelegaliseerd zou zijn. Zo’n gereguleerd stelsel geeft grote voordelen: je kunt als KSA strenge voorwaarden stellen aan bedrijven die voor een vergunning in aanmerking willen komen. En stevig optreden als die bedrijven zich niet aan die eisen houden. Het gaat dan om zaken als het actief tegengaan van gokverslaving en voorkomen dat minderjarigen zich te buiten gaan aan sportweddenschappen en casinospelen.
Hoe kan het dat online gokken zo makkelijk is als minderjarige? En waarom krijg je je geld niet altijd terug? In deze video legt NOS Stories het je uit.
Anno 2019 is dat nieuwe ‘veilige’ stelsel er nog altijd niet. Voor een deel heeft dat te maken met de grote belangen van alle partijen in de kansspelwereld en de loterijen. Al die partijen liepen de afgelopen jaren de deur plat bij Kamerleden om de plannen in hun voordeel gewijzigd te krijgen. Alleen al online gaan er jaarlijks ten minste honderden miljoenen euro’s in om. Naar schatting wagen inmiddels 1 miljoen mensen wel eens een gokje op internet.
Mede door al dat drukke lobbywerk en de bijbehorende discussies en aanpassingen passeerde de nieuwe wetgeving pas afgelopen voorjaar de Eerste Kamer. De hoop en verwachting is nu dat ergens volgend jaar de eerste partijen vergunningen gaan aanvragen, in de aanloop naar invoering van het stelsel.
Kopie paspoort
Probleem is dat in de tussentijd de eerdergenoemde beschermende maatregelen onvoldoende blijven. Op zich is het doodeenvoudig voor gokbedrijven om bijvoorbeeld te voorkomen dat kinderen online meespelen.
Kijk hoe het werkt als je via het internet een telefoon met bijbehorend abonnement koopt bij een grote aanbieder. Die vraagt je een kopie van je paspoort of identiteitskaart te scannen en op te sturen. Binnen twee minuten weet het bedrijf in kwestie dan of je 18 jaar bent of ouder en goed bent voor je geld.
Probleem van dat systeem voor gokbedrijven is echter dat ook volwassenen zo’n kopie bij registratie zouden moeten insturen. De bedrijven zijn bang dat velen dat te veel gedoe vinden en uitwijken naar concurrenten die minder streng in de leer zijn. Dat kan je als ondernemer geld en marktaandeel kosten.
Samenwerken met de banken
Gevolg, in de praktijk: niet één aanbieder voorkomt dat 18-minners aan het gokken slaan. Zelfs de Toto niet, het enige bedrijf dat nu al wel een vergunning heeft. Ook deze legale partij controleert pas je leeftijd als je uitbetaald wilt krijgen, niet als je je aanmeldt.
Dat is opvallend, aangezien Toto als enige de techniek in huis heeft om te controleren op leeftijd. Omdat dit bedrijf vanwege zijn vergunning kan samenwerken met de Nederlandse banken, zou Toto bij de eerste geldstorting meteen kunnen zien of de klant meerderjarig is of niet. Maar die methode wordt alleen gebruikt als je als tiener gewonnen bedragen probeert te cashen. Spelen kan de eerste 30 dagen zonder beperking, net als bij Unibet.
Dominante partij
Minstens even opvallend is dat bescherming van jongeren ook al geen prioriteit blijkt van de toezichthouder. De Kansspelautoriteit deelde recent boetes uit aan de grote spelers Unibet en Bwin, maar die waren voor te grote gerichtheid op de Nederlandse markt. Eigen onderzoek leerde drie jaar geleden dat Unibet en twee andere aanbieders te jonge gokkers inderdaad gewoon accepteren, maar vervolgens gebeurde er niets.
Wel is de waakhond “nadrukkelijk in gesprek” met de Toto. “Die hebben we hierop aangesproken. Dat moet in oktober opgelost zijn. Daar werkt de Toto ook volop aan mee.”
De Kansspelautoriteit ontkent dat hij niet al te hard wil optreden om het nieuwe stelsel niet in gevaar te brengen. Unibet met name is een dominante partij, die 40 tot 50 procent van de Nederlandse markt in handen heeft. Zonder deze beursgenoteerde onderneming lijkt het legale systeem al bijna geen succes worden.
Zou Unibet zijn klanten weten vast te houden, dan blijft bijna de helft van de online gokkers in het illegale circuit. Maar de toezichthouder denkt dat er veel verschuivingen kunnen komen als legale gokbedrijven bijvoorbeeld reclame mogen gaan maken.
Cowboys
Bovendien, zo is de redenering binnen de muren van de Kansspelautoriteit, laat Unibet weliswaar grote steken vallen, maar is zeker niet het bedrijf met de slechtste naam. Kinderen lopen na 30 dagen lidmaatschap alsnog tegen de leeftijdsverificatie aan die de Toto ook kent. Geen enkel ander populair bedrijf doet dat en zeker niet de internet-‘cowboys’ die vanuit landen als Costa Rica opereren.
Gaat alles volgens plan, dan kan het nieuwe systeem op 1 juli 2021 eindelijk van start. Tot die tijd blijft het voor de Kansspelautoriteit kiezen tussen verschillende kwaden.
Bron: NOS