ORANJESTAD – Het College Aruba financieel toezicht (CAft) heeft tijdens het recente werkbezoek aan Aruba aangegeven dat alle zeilen moeten worden bijgezet om binnen de maximale tekortnorm te blijven.
Vooral de indirecte belastingen blijven op dit moment sterk achter onder invloed van de lage economische groei. Hier staat tegenover dat de heropening van de olieraffinaderij tot extra inkomsten leidt voor de overheid. De geraamde directe belastingopbrengsten van Aruba in 2018 laten met 22% een dermate forse stijging zien, dat het CAft niet voldoende overtuigd is van de houdbaarheid van de overheidsfinanciën van Aruba op de lange termijn.
BEGROTINGSUITVOERING 2016
Uit de uitvoeringsrapportage tot en met het derde kwartaal blijkt dat het tekort van de collectieve sector over deze periode 1,5% van het BBP bedroeg. Tegenover een wederom fors meevallende winstbelasting als gevolg van de invoering van het VAS-systeem staat dat de belastingopbrengsten van de BBO, invoerrechten en loon- en inkomstenbelasting tot en met september fors achterlopen bij de begroting, mede vanwege de tegenvallende economische groei. In het vierde kwartaal zullen de eerste inkomsten van de heropening van de olieraffinaderij binnenkomen. Het overschot van de Sociale Verzekeringsbank Aruba (SVb) zal naar verwachting afnemen en het tekort van de Algemene Ziektekostenverzekering (AZV) stijgen. Daarom lijkt het mogelijk om aan de LAft norm van 2,0% BBP te voldoen als verdere tegenvallers uitblijven.
BEGROTING 2017 EN MEERJARENBEGROTING
Het CAft zal binnenkort de vastgestelde begroting 2017 voor advies ontvangen. De begroting voorziet conform de LAft in een tekort van 0,5% BBP. Het CAft zal het realiteitsgehalte van de onderliggende veronderstellingen nader toetsen. Er is sprake van enkele eenmalige meevallers door de heropening van de olieraffinaderij die helpen het tekort terug te dringen. Voor een gedegen advisering op de vastgestelde begroting 2017 is het nodig om binnenkort de risicoanalyse te ontvangen om de financiële gevolgen en de bijbehorende risico’s van de heropening van de raffinaderij te kunnen toetsen. Aruba heeft toegezegd om deze zo spoedig mogelijk naar de Staten en het CAft te zenden. Het CAft is bezorgd over het gebrek aan onderliggende structurele verbetering van de begroting en heeft daarbij grote aarzelingen bij de gepresenteerde meerjarencijfers. De voorgenomen saneringsmaatregelen zijn slechts ten dele uitgevoerd en de ontwikkeling van de personeelslasten blijft vooralsnog achter bij de taakstelling van een jaarlijkse daling met 5%.
Aan de middelenkant laten de directe belastingen in 2017 een stijging zien met 9% ten opzichte van de herziene begroting 2016, van AWG 578 miljoen naar AWG 631 miljoen. In 2018 zouden de directe belastingen verder stijgen naar AWG 768 miljoen, een stijging van 22% ten opzichte van het jaar daarvoor. Dit betekent dat er in twee jaar tijd een stijging van de directe belastingen van 31% wordt verwacht door Aruba. De met de heropening van de raffinaderij samenhangende hogere economische groei, verklaart een dergelijke stijging niet volledig. Ook de ingezette invorderingsacties en verhoogde compliance kunnen volgens het CAft niet tot een dergelijk grote stijging leiden. Het CAft is derhalve niet overtuigd van de houdbaarheid van de overheidsfinanciën van Aruba op de lange termijn.
FINANCIEEL BEHEER
Het CAft heeft tijdens het bezoek geconstateerd dat er belangrijke stappen worden gezet om het financieel beheer te verbeteren. Het is positief dat Aruba ernaar streeft om in 2020 een controleverklaring van de accountant over de getrouwheid van de begrotingscijfers te krijgen. Aruba stelt begin 2017 een roadmap op waarin de verbeterpunten in kaart worden gebracht om te komen tot deze controleverklaring. Het CAft zal de implementatie hiervan monitoren.
Bron: NoticiaCla
Het verrast ons verregaand dat het CAft opeens zo ongewoon opmerkzaam is geworden. Waarschijnlijk was men zo voorkomend om de onderlinge verhoudingen niet onnodig te belasten. Om de veroordeling van de heer Wilders te parafraseren: meer of minder fictie in de politiek is onmisbaar. Ook het CAft kan niet langer knollen voor citroenen verkopen, ook al leken ze dat structureel na te streven. Zoals ook het CBS een tegenvaller kan presenteren als een meevaller. Een mooi voorbeeld is het Nederlandse nepnieuws dat de pensioenfondsen niet hoeven te korten. Gebaseerd op de feitenvrije vooronderstelling dat de hypotheekrente stijgt (niet de spaarrente) en dat de komende president Trump het geweldig gaat doen. Dus rollen in het hele Koninkrijk ten behoeve van de verkiezingen de meevallers als witte konijnen uit de hoge hoed. Alle regeringen doen het prima met de begroting. Meer of minder fictie in de politiek? Feitenvrijheid en emoties zijn in. Gezond verstand is uit.
Op hol geslagen olifanten in een porseleinkast moet men wel positief omschrijven. Anders kan de bevolking onrustig worden en de beloften van de politici voor onwaar houden. Dan zijn de rapen gaar. Zoals CDA-leider Sybrand Buma zo vernuftig en als enige politicus die zich fel afzet tegen de reactie van Wilders over zijn veroordeling, opmerkte in het NRC van 10 december 2016. “Als een politicus die veroordeeld wordt onmiddellijk zijn politieke podium misbruikt om de onafhankelijkheid van de rechters te ondermijnen, hoe kan je dan van gewone Nederlanders vragen om vertrouwen in de rechtsstaat te houden?” Daar zijn onze politici geweldig goed in. Hebt u ook zoveel zand in uw ogen en oren? We hopen dat de CBA en het CAft het goede voorbeeld van Buma zullen volgen. Meer feiten minder fictie. Renée van Aller&John de Vries