ORANJESTAD – De Raad van Advies is in zijn jaarverslag 2015 kritisch over het gebrek aan ‘zelfreinigend vermogen’ van Aruba. Dit naar aanleiding van twee landsverordeningen die in dat jaar tot stand zijn gebracht, waarbij onvoldoende aandacht is geschonken aan de bezwaren die de Raad tegen de betreffende ontwerpen had.
De Raad heeft in zijn advies gewezen op strijdigheid met de Staatsregeling (bij de Landsverordening Aruba tijdelijk financieel toezicht) en met de Comptabiliteitsverordening (bij de Landsverordening tot vaststelling van het exploitatiesaldo 2013). Ondanks die zwaarwegende bezwaren zijn beide landsverordeningen door de wetgever (regering en Staten gezamenlijk) op die onderdelen ongewijzigd tot stand gebracht. De beide wetten zijn evenmin door de Gouverneur voorgedragen voor vernietiging.
Nu de rol van de Raad van Advies is uitgespeeld (de Raad is immers adviseur), werpt het college de vraag op of het niet tijd wordt om te denken aan een Constitutioneel Hof, naar voorbeeld van Sint Maarten. Een dergelijk hof is bevoegd dergelijke wetten onverbindend te verklaren. Daarmee zou het ‘zelfreinigend vermogen’ van Aruba een belangrijke impuls krijgen.
THEMAHOOFDSTUK
In het themahoofdstuk van het jaarverslag stelt de Raad dat deugdelijkheid van bestuur één van de fundamentele waarden van het Arubaanse Staatsbestel is. Volgens het Statuut van het Koninkrijk der Nederlanden is het waarborgen van de kwaliteit van bestuur in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de landen zelf. De Raden van Advies van de Caribische landen van het Koninkrijk en de Raad van State van Nederland hebben hierbij een eigen taak. Via verplichte en mogelijk ook onverplichte adviezen, kunnen zij de eigen regering wijzen op ontwikkelingen of situaties waarbij de deugdelijkheid van bestuur in het geding dreigt te komen. Zij hebben tot taak om bij te dragen aan de kwaliteit van het overheidshandelen. Blijft een land op het gebied van deugdelijkheid van bestuur in gebreke, dan biedt het Statuut de mogelijkheid dat het Koninkrijk optreedt.
Het niet opvolgen van een advies van de Raad van Advies heeft de waarborgfunctie van het Koninkrijk in het kader van deugdelijke overheidsfinanciën in 2014 geactiveerd, hetgeen resulteerde in een aanwijzing aan de Gouverneur van Aruba en tot financieel toezicht in 2015, zij het dat beide maatregelen naar de mening van de Raad een deugdelijke rechtsgrond ontberen en het College Aruba financieel toezicht als landsorgaan binnen de rechtsorde van Aruba een vreemde positie bekleedt.
WAARBORGFUNCTIE BLIJFT UIT
In het verslagjaar bleef deze waarborgfunctie van het Koninkrijk echter uit. De Raad had zwaarwegende bezwaren tegen zowel de ontwerp-Landsverordening Aruba tijdelijk financieel toezicht (LAtft) en de ontwerp-Landsverordening tot vaststelling van het exploitatiesaldo 2013. Beide landsverordeningen zijn tot stand gekomen, zonder dat de gestelde gebreken zijn verholpen, dan wel – na de totstandkoming van de wet – zijn vernietigd.
Tijdens het overleg in oktober 2015 tussen de Raad van State en de Raden van Advies van de Caribische landen van het Koninkrijk heeft de Raad de vraag opgeworpen wie nu de taak heeft om de gebreken in de LAtft alsnog aan de kaak te stellen? Ook ten aanzien van de Landsverordening tot vaststelling van het exploitatiesaldo 2013, die aan het einde van het verslagjaar nog tot stand werd gebracht, geldt deze vraag.
Nu het zelfreinigend vermogen van Aruba in voorkomende gevallen niet aanwezig blijkt te zijn en thans ook de waarborgfunctie van het Koninkrijk niet is geactiveerd, lijkt de tijd rijp om serieus na te denken over een nieuwe speler op het toneel: een Constitutioneel Hof.
CONCLUSIE VOORZITTER
Voorzitter mr. F.M. de los Santos Goedgedrag schrijft in zijn voorwoord: ‘Wij concluderen zelf verder op in dit jaarverslag dat daar waar de rol van de Raad van Advies is uitgespeeld en overige waarborginstituties de andere kant op zouden kijken, een constitutioneel hof, misschien naar voorbeeld van het Constitutioneel Hof van Sint Maarten nog een uitkomst zou kunnen bieden. Wij hopen hiermee de discussie over het voorgaande verder op gang te kunnen helpen.’
Het jaarverslag van de Raad is gepubliceerd op de website www.rva.aw
Bron: NoticiaCla