Door Tom Jan Meeus
Op de werkvloer van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) is “een explosieve situatie” ontstaan door een reeks verkeerde politieke beslissingen en fouten van de dienstleiding. Dit zegt oud-AIVD-medewerker Kees Jan Dellebeke (63) vandaag in de rubriek Haagse Invloeden van NRC Handelsblad.
Dellebeke werkte tot en met 2012 ruim 39 jaar in bijna alle belangrijke functies – zoals contraspionage en undercoveroperaties – voor de AIVD en diens voorloper, de BVD. Hij onderhoudt nog steeds contacten met zijn oud-collega’s.
Dellebeke zegt dat AIVD-medewerkers onlangs woedend hebben gereageerd (“het is hier een klerezooi”) toen vanuit de AIVD-leiding een discussie op het intranet van de geheime dienst werd afgekapt.
Agenten ontslagen die chantabel zouden zijn
Die discussie ontstond nadat zeker vijf geheim agenten op straat werden gezet, onder meer omdat zij wegens echtscheiding of hypotheekschuld chantabel zouden zijn.
Collega-AIVD-medewerkers vroegen welke criteria de dienstleiding hiervoor hanteerde, zegt Dellebeke. Toen de dienstleiding geen eenduidige normen bleek toe te passen, escaleerde de onrust op het intranet van de dienst, zegt Dellebeke.
Hierna voelde de dienstleiding zich genoodzaakt “machtsmiddelen te gebruiken om het personeel in het gareel te houden”.
Dellebeke zegt dat de ongebruikelijke intensiteit van dit conflict voortvloeit uit interne problemen binnen de AIVD sinds het kabinet in 2012 besloot één derde van het budget van de dienst te korten. Inmiddels zijn deze bezuinigingen onder dreiging van moslimterreur ongedaan gemaakt, maar de negatieve effecten worden volgens Dellebeke nog steeds gevoeld.
‘Beste mensen vertrokken bij AIVD’
Zo leidden die bezuinigingen tot “het vertrek van de beste mensen” bij de AIVD terwijl ook de ‘centrale opleiding voor geheim agent’ werd gesloten, zegt Dellebeke.
Gevolg is dat, nu de dienst weer personeel aantrekt, veelal jonge mensen zonder voldoende vakkennis aan het werk zijn. “Een braindrain”, aldus Dellebeke.
Hij zegt ook dat het diensthoofd Bertholee een “inlichtingenvisie” mist “waar al die onzekere en ontredderde medewerkers naar hunkeren”. De AIVD wilde gisteren desgevraagd niet reageren.
Update: Verschillende Kamerleden hebben inmiddels gezegd dat ze dinsdag tijdens het vragenuurtje minister Plasterk van Binnenlandse Zaken vragen gaan stellen hierover:
Bron: NRC