Illegale kansspelen – Eindhoven is bezorgd over illegaal gokken.
Lokale penoze mengt zich met zware criminelen | Bram Endedijk
Twee mannen van de gemeente Eindhoven gooien een zijdeur van een shoarmatent open. Zo’n tien man, onder wie twee politieagenten, volgen hen naar binnen. Achter de keuken zit een minuscuul kroegje verborgen. Een Turkse voetbalwedstrijd op de beamer, speelkaarten op tafel, het staat er blauw van de rook.
Als de politie de aanwezigen om hun identiteitsbewijzen vraagt, beginnen die tegen twee mensen van Stadstoezicht te schreeuwen. „Jongens, afgekeurde politieagenten!”
De ambtenaren doorzoeken samen met een inspecteur van de Kansspelautoriteit de ruimte. In de opslagruimte staat op een van de twee vriezers een zwarte laptop. Eenmaal aangezet opent zich een gokprogramma. Als beide vriezers aan de kant worden geschoven, komen verfrommelde bonnetjes tevoorschijn. Ze zijn voor het wedden op voetbalwedstrijden. Op een ervan staat in het Duits een weddenschap op de Poolse wedstrijd Nowy Sacz–Legia Warschau.
„Auszahlungsbetrag: 225 euro.”
In Eindhoven loopt sinds afgelopen zomer een project gericht tegen illegaal gokken. In meerdere cafés, eettentjes en belwinkels zou in het geheim voor tienduizenden euro’s per maand gegokt worden. In de laatste anderhalf jaar controleerden medewerkers van onder meer de gemeente, Belastingdienst, OM, Kansspelautoriteit en politie zes panden in Eindhoven. In vijf werd illegaal gegokt, vier zijn op last van de burgemeester gesloten. Naast het gokken werd ook een wapen gevonden en drugshandel vastgesteld.
Landelijk krijgt de Kansspelautoriteit zo’n tweehonderd meldingen per jaar over plekken waar illegaal wordt gegokt. Voorbeelden zijn volgens directeur Marja Appelman commerciële bingo’s of illegale pokertoernooien. „Het grootste fenomeen zijn gokzuilen.” Dat zijn computers waarop consumenten een weddenschap kunnen afsluiten, met name voor voetbalwedstrijden.
In een gokzuil gaat volgens Appelman al gauw zo’n 180.000 euro per jaar om. De Kansspelautoriteit deed tot nu toe ongeveer honderd onderzoeken naar illegaal gokken ergens in Nederland. „Het probleem met illegaal gokken is dat er geen zicht is op deelname van minderjarigen, er is geen hulp bij verslaving. Maar we maken ons vooral zorgen over de effecten. We zien dat mensen de criminaliteit in gesleept kunnen worden. Als ze schulden hebben wordt bijvoorbeeld gezegd: ‘Je kunt het terugbetalen door wiethokken op zolder te zetten.’”
Lokale penoze en zware criminelen
Criminoloog Toine Spapens, die in 2015 gokzuilen onderzocht, ziet dat illegaal gokken zich vaak mengt met zware misdaad. Recente schattingen gaan er volgens Spapens van uit dat er jaarlijks zo’n 37 miljoen euro omgaat in gokzuilen. „Bij illegaal gokken in Nederland zien we twee typen criminelen. Specialisten die zich bezighouden met illegale bingo’s of pokertoernooien. Zij zijn vaak lokale penoze. En zware criminelen die illegaal gokken er bij doen. Zo zijn Turkse criminelen actief met gokzuilen in Turkse cafés.”
Een manier om te wedden op voetbalwedstrijden is via een gokprogramma op een laptop. Bezoekers van het café of de shoarmatent spelen via dat programma mee. Soms krijgt de eigenaar een percentage van de winst van de organisatie die het gokprogramma levert. Marja Appelman, directeur Kansspelautoriteit: „Iemand moet die hard- en software leveren, en het geld ophalen en uitbetalen. Wij zijn heel erg geïnteresseerd in de organisatie daarachter. ”
In Eindhoven zijn vooral illegale goklocaties doelwit. Bij de acties werken meerdere overheidsdiensten samen. De risico’s bepalen wie het voortouw neemt. Zo staat op een avond in februari een arrestatieteam van de politie klaar, omdat uit observaties is gebleken dat meerdere bezoekers een strafblad hebben. Ook zouden er vuurwapens aanwezig kunnen zijn.
Politiecamera’s houden alles in de gaten. Op het bureau in Eindhoven kijken twee agenten strak naar schermen, waarop ‘live’ te zien is wat er gebeurt. Maar vandaag lijkt er niet gegokt te worden. Om half vier ’s nachts, na drieënhalf uur wachten, wordt de actie afgeblazen.
Snacks in papieren zakjes
Een paar dagen later stopt een rood-witte bus voor een shoarmazaak in de wijk Woensel. Twee ambtenaren springen eruit, rennen naar binnen. Er staat een jonge man friet te bakken. In een moordend tempo stopt hij snacks in papieren zakjes.
„Illegaal gokken?” vraagt hij verbaasd. Hoofdschuddend: „Ze zijn gek.” Terwijl het team de zaak doorzoekt, spuit een klant knoflooksaus over zijn eten en eet stoïcijns door. Er worden geen aanwijzingen voor illegaal gokken gevonden.
Het team moppert. Zouden de eigenaren van de verdachte panden weten dat er een controle aankomt, vragen ze zich af. Dat is het gevaar van een actie met meerdere overheidsdiensten: slechts één iemand hoeft zich te verspreken.
Maar dan, in het verborgen café achter de shoarmazaak, wordt een laptop gevonden waarop gegokt is. De inspecteur van de Kansspelautoriteit vraagt de eigenaar waar de bonnetjes zijn. De man, met snor en een bril aan touwtjes om zijn nek: „Ik heb ze verloren. Nee, weggegooid. Bij de benzinepomp.”
Even later worden er bonnetjes onder de vriezer aangetroffen. De printer staat onder de kassa bij de bar. „Mijn hoofd draait”, zegt de eigenaar. „Als je me vraagt wat ik ’s avonds gegeten heb, dan weet ik het niet meer. Neem maar mee die laptop. Neem alles maar mee!”
Dat gebeurt. De laptop en de bonnetjes worden in beslag genomen. Als de Kansspelautoriteit een rapport had opgemaakt, dan had de boete kunnen oplopen tot een bedrag vanaf 7.500 euro per gokzuil. Maar dat gebeurt hier niet. Wel kan de burgemeester het pand sluiten. Volgens Appelman kan dat echt verschil maken. „We leiden handhavingsambtenaren op, zodat die zelfstandig tegen gokzuilen kunnen optreden. Door het dichtgooien van panden wordt onze slagkracht vergroot.”
De eigenaar van de shoarmazaak vindt het allemaal overdreven. Hoofdschuddend geeft hij de onverwachte bezoekers een hand, terwijl de gokbonnetjes in een grote papieren zak verdwijnen. „Kijk, overal is wel wat, ook hier. Maar ze zoeken het echt op. Dit slaat helemaal nergens op.”
Bron: NRC Handelsblad