26 C
Willemstad
• vrijdag 29 maart 2024

Extra | Journaal 28 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Wednesday, March 27, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 27 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Tuesday, March 26, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 26 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Monday, March 25, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...
- Advertisement -spot_img

NRC | ‘Ik ben niet slechts de boekhouder die zegt wat er niet deugt’

HomeMediaNRC | ‘Ik ben niet slechts de boekhouder die zegt wat er...

Emilie van Outeren

Age Bakker – De toezichthouder op de financiën van de Antillen zwaait dit weekend af. Hij heeft daar meer gedaan dan alleen schulden saneren

Als Age Bakker voor een onwetend publiek vertelt over zijn werk als financieel toezichthouder op de voormalige Nederlandse Antillen, begint hij altijd met een quiz, „een inburgeringsexamen”. Vraag 1: Uit hoeveel landen bestaat ons koninkrijk?

De meeste mensen hebben geen idee dat naast Nederland ook Aruba, Curaçao en Sint Maarten autonome landen zijn, terwijl Bonaire, Saba en Sint Eustatius gemeenten van Nederland zijn. Vier is dus het juiste antwoord. „Ik denk dat maximaal 10 procent dat goed heeft.”

In de zaaltjes waar hij lezingen geeft, beginnen dan mensen zenuwachtig op hun stoel te schuiven als hij vervolgt. Vraag 2: Hoeveel officiële talen zijn er in ons koninkrijk? Velen komen op Nederlands en Fries, sommigen zijn na vraag 1 slim genoeg ook Papiaments te noemen. „Maar op Sint Maarten spreken ze Engels, dus je kunt bijvoorbeeld in het Engels naar de rechter”, vertelt hij dan. „Door historisch toeval zitten we samen in een koninkrijk, maar we weten er bijna niets van.”

Veel mensen zullen dan ook niet weten dat Bakker tot deze zaterdag voorzitter was van de colleges voor financieel toezicht (Cft) op de Caribische landen, die in 2010 werden opgericht. In die rol heeft hij de afgelopen jaren niet alleen de begrotingen van de Caribische eilanden tegen het licht gehouden, maar ook geprobeerd om iets van kennis over en begrip voor het koninkrijk over te brengen, aan beide kanten van de oceaan. „De politieke realiteit is dat er in Nederland weinig belangstelling voor is en een negatief beeld bestaat. Als ik zeg: dat financieel toezicht is eigenlijk best een succes, zeker als je kijkt hoe moeilijk het in Europa loopt, is de reactie vaak: dat kan wel zo zijn, maar er is ook heel veel mis.”

Vanuit de Antillen bereiken ons vooral berichten over criminaliteit, corruptie en politici die in hongerstaking gaan of zelfs vermoord worden. Het beeld wordt bepaald door een aantal Kamerleden die met „megafoonpolitiek” de publieke opinie beïnvloeden. Bakkers organisatie heeft hier alleen het nieuws gehaald wanneer de financiële problemen op de eilanden escaleerden. In 2012 kreeg Curaçao dankzij zijn Cft een zogeheten ‘aanwijzing’ om het te dwingen de begroting op orde te brengen. In 2015 gebeurde datzelfde met Sint Maarten.

Tussendoor werd in 2014 afgedwongen dat ook Aruba, dat een uitzonderingspositie had, zich vanwege oplopende tekorten onder het financiële regime van het koninkrijk liet plaatsen. Maar Bakker kan bij zijn afscheid ook een succesverhaal vertellen: de eilanden hebben vaker kloppende begrotingen, politici doen minder onrealistische beloftes, er zijn impopulaire maatregelen genomen als het verhogen van de pensioenleeftijd, de transparantie is toegenomen en er is op de eilanden steun voor het financiële toezicht dat in Nederland bedacht is. „Vroeger werden begrotingen goedgekeurd en werd er – tikje gechargeerd – nooit meer naar gekeken. Nu zijn er kwartaalrapportages, en kritische pers, zo krijg je checks and balances.”

Vader was minister overzees gebied

Age Bakker (67) kwam zelf voor het eerst op de eilanden toen die allemaal onder de Nederlandse regering vielen en zelfs Suriname nog een kolonie was. Zijn vader, Joop Bakker, was namens de ARP vicepremier in het centrum-rechtse kabinet De Jong. Hij was daarin naast minister van Verkeer en Waterstaat ook verantwoordelijk voor de overzeese gebiedsdelen. Dus toen Age Bakker, zelf ook lid van het CDA, na een carrière bij De Nederlandsche Bank en het IMF werd gevraagd om het financiële toezicht op de eilanden op te zetten en te leiden „was dat wel een bijzonder appèl, waarin mijn eerdere toezichtservaring en de persoonlijke band samenkwamen”.

Het Cft ontstond in 2010, toen op 10 oktober het land de Nederlandse Antillen werd opgeheven en de eilanden na een aantal referenda allemaal hun nieuwe status kregen. Dat nieuwe staatsverband ging gepaard met een schuldsanering voor Curaçao en Sint Maarten door Nederland, wat bijna 2 miljard euro kostte. Zo hoog mochten die schulden nooit meer oplopen. En daar moest Bakker op toezien. „Bij het IMF had ik meegemaakt hoe desastreus het kan zijn als de overheidsfinanciën niet op orde zijn, ook politiek gezien. Een regering krijgt dan niets meer voor elkaar. Dat soort begrotingsexcessen moesten op de eilanden worden voorkomen.”

Bij De Nederlandsche Bank, waar Bakker bijna dertig jaar werkte, was hij bovendien betrokken geweest bij de invoering van de euro en het toezicht wat daarmee gepaard gaat. Dat is anders – en volgens Bakker minder goed – ingericht dan het toezicht op de eilanden. „Het grote verschil is dat wij niet alleen sticks hanteren, maar ook carrots hebben. Ik ben daar niet slechts de strenge boekhouder die zegt wat er niet deugt. Wij zijn er niet alleen om de harde waarheid te zeggen, maar ook om ze van betrouwbaar advies te voorzien. Als de landen hun begroting op orde hebben mogen ze voor concrete kapitaalinvesteringen als wegenbouw, scholen of een ziekenhuis wél geld lenen.” Dat soort voorzieningen betalen zichzelf uiteindelijk terug en houden werkgelegenheid op peil.

„In Europa gelden harde regels die erg op sancties zijn gericht. Waarvan we weten dat als ze de grote landen treffen, ze misschien niet worden toegepast. Zou je niet ook in Europa naar mechanismen kunnen zoeken die goed gedrag belonen? Nu zijn er alleen sticks, die ook nog eens niet consequent worden toegepast.”

De Griekse schuldencrisis die in 2010 begon is niet een-op-een te vergelijken met die op Aruba, Curaçao en Sint Maarten, maar er zijn wel parallellen. Een belangrijk verschil in de externe bemoeienis is dat Griekenland in het oplossen van de schuldproblemen een primair overschot moet bereiken voor de hele begroting. „Voor de eilanden hebben we afgesproken dat de gulden financieringsregel geldt, zoals economen dat noemen: de gewone dienst moet sluitend zijn, maar er mag nog geïnvesteerd worden. In Europa is daar niet voor gekozen omdat men bang was dat daar van alles onder gebracht zou worden. Een zwembad, is dat een investering of een gewone kostenpost? En wie gaat dat controleren?”

Wat dat betreft kan het toezicht vanuit Brussel leren van dat op de Nederlands-Caribische eilanden, vindt Bakker. „Je moet politici natuurlijk niet op hun blauwe ogen vertrouwen, maar onder bepaalde condities zou er in Griekenland weer geïnvesteerd moeten kunnen worden. Daar wordt nu ook wel over nagedacht, door de Europese Commissie. En ik verwacht dat Duitsland en Frankrijk na de Duitse verkiezingen aan de slag gaan met de vraag hoe het verder moet met Europa en welke weeffouten we kunnen herstellen.” De mogelijkheid van carrots moet daar volgens hem zeker deel van uitmaken. „Griekenland zit in enorme schulden, die voor een deel zijn gebruikt om Duitse of Nederlandse banken uit de problemen te helpen. Je ziet dat een hele generatie gewoon verloren gaat. Ik vind dat daar meer tegenover had kunnen staan. Bijvoorbeeld door Europese landen gezamenlijk te laten lenen, in de vorm van eurobonds.”

Meer permanent toezicht

Dat is een ander voordeel dat Curaçao en Sint Maarten hebben: als ze zich aan de voorwaarden van het Cft houden, mogen ze lenen tegen de gunstige rente die Nederland krijgt op de kapitaalmarkt. „Als zij naar de internationale markt zouden gaan, moeten ze misschien 5 tot 6 procent betalen. Via Nederland lenen ze tegen 1 procent. Zonder dat wij ervoor garant staan. Dat is ook de reden dat Aruba, dat al langer een status aparte binnen het koninkrijk had, ook op die manier leningen wil herfinancieren. Maar dat kan alleen als er ook onafhankelijk toezicht op de begroting is.”

Bakker heeft het stevig aan de stok gehad met Antilliaanse politici, vooral op Curaçao, waar zijn Cft met de aanwijzing in 2012 de regering van Gerrit Schotte ten val bracht. Tegen hem loopt inmiddels een hoger beroep wegens omkoping. Diens minister van Financiën George Jamaloodin zit vast in Venezuela.

„Na de aanwijzing kwam er een zakenkabinet dat zelf voor de bevolking is gaan staan en heeft gezegd: dit is ons probleem, wij moeten dit oplossen. Het toezicht helpt hen en is niet iets van de makamba’s uit Nederland.” Maar het grootste voordeel voor de landen is dat ze door het toezicht veel meer vertrouwd worden door internationale investeerders en bedrijven die zich in de Cariben willen vestigen.

De bedoeling was dat het toezicht op Curaçao en Sint Maarten tijdelijk zou zijn, maar volgens Bakker zal dit onder zijn opvolger een „meer permanent karakter” moeten krijgen. Vanwege de voordelen die er zijn, de internationale trend van toezicht en omdat het nu eenmaal zo is dat „vreemde ogen dwingen”.

Ook in Nederland is kritiek op het Cft, dat hier eerder als te soft dan te streng wordt gezien. Veel politici zien de eilanden vooral als een kostenpost. Premier Mark Rutte heeft gezegd dat de eilanden van hem onafhankelijk mochten worden. „Als u eruit wil, en een meerderheid van uw bevolking steunt dat, dan is dat mogelijk. Dan belt u even en dan regelen we dat”, zei hij tijdens een bezoek in 2013.

Voor mensen die zo denken, heeft Bakker in zijn quiz dan Vraag 3: Hoeveel Nederlands geld gaat jaarlijks naar de eilanden? Hoewel Nederland zorgt voor de defensie van de Caribische landen, en Bakkers toezicht betaalt, gaat het volgens hem om „drie keer niks”.

cv Ervaring bij DNB en IMF

Econoom Age Bakker (67) was sinds 2011 voorzitter van de colleges financieel toezicht (Cft). Deze club onafhankelijke deskundigen ziet toe op de begrotingen van de voormalige Antillen en Aruba.

Bakker was eerder bewindvoerder bij het Internationaal Monetair Fonds en werkte daarvoor bij De Nederlandsche Bank. Nu is hij staatsraad in buitengewone dienst bij de Raad van State en emritus hoogleraar economie aan de VU.

Bron: NRC Handelsblad

8 reacties

  1. @Drechi pa nos tur schreef;
    “Nee nee nee Mano,
    De kraan gaat in Nederland alleen maar ietsjes verder dicht, maar wordt dan hier “full blast” opengedraaid, om wat ze in Nederland mislopen, hier dubbel en dwars in te halen en zelfs te overtreffen.”

    Ja, alles goed en wel, maar ‘full blast’ betekent per slot van rekening wel degelijk de ondergang van het eiland Curaçao dat heel wankel op twee vulkanische ‘pilaren’ rust…Shocking!!!, dan maar geen profijt van olie noch gas. Curaçao is in lang vervlogen tijden al minstens 2 maal kopje onder gegaan, een derde keer is zeer wel denkbeeldig…het is nog altijd mogelijk. Nos eiland en haar habitantes gaan vóór de behoeften van het Nederlandse land! Dus NAM, wegblijven!!

  2. Nee nee nee Mano,
    De kraan gaat in Nederland alleen maar ietsjes verder dicht, maar wordt dan hier “full blast” opengedraaid, om wat ze in Nederland mislopen, hier dubbel en dwars in te halen en zelfs te overtreffen.
    Ik denk dat ze speciaal voor die gelegenheid Henk Kamp zullen terughalen om de zaak te monitoren zoals dat in die kringen heet.

  3. Drechi pa bosnan tur schreef;
    “Nog even volhouden mensen” Straks hebben we er een groot gas- en hopelijk ook groot olieveld er bij, en dan kan de NAM daar eens voor aardbevingen gaan zorgen”. :):):)”

    Woow! dus der untergang is (voor wij Curaçao) nabij? En de Groningers bevrijdt van de NAM? 😆

  4. Bedankt mijnheert Bakker, wij zij U zeer erkentelijk voor Uw beleid
    echter
    ” Griekenland zit in enorme schulden, die voor een deel zijn gebruikt om Duitse of Nederlandse banken uit de problemen te helpen. ”
    dit begrijp ik helaas niet, ben benieuwd of iemand dit kan toelichten.. ik kan alleen maar raden…dank U

  5. He Rene, heb je in bed geplast dat je zo vroeg op bent? En ik was zoals altijd om 4 uur al op: hadden wij saampjes even wat schriftelijk kunnen keuvelen over een aantal zaken van specifiek belang.

    Ja weet je, wat kan ik anders zeggen dan “kijk maar naar wat er met Bonaire is gebeurd……..” Ze hebben nu spijt als haren op hun hoofd dat ze nu “een gemeente van Nederland” zijn. Dan maar geen gemeente of banden met Nederland, want Nederland geeft nog meer ontwikkelingshulp aan het communistische Cuba, dan aan Curacao…..

    Dus om op je intelligente quizvraag terug te komen, of Hr. Romero nou om 1 uur naar de Heren gaat of 10 uur ‘s avonds maakt in feite niets uit: Curacao krijgt er wat ons aller Rene hier betreft geen stuiver!! Enne… Romero (de arrogantste man op het westelijk halfrond trouwens) is niet door de “Bende van Gerrit Baba en de veertig rovers aangesteld”. Hebben jullie hem misschien naar voren geschoven toen??????????? :):):):):)
    Maar we hebben vermoedelijk olie en gas en hopelijk ook olie in de bodem, dus Nedeland roept eigenlijk (en dit is voor lokale consumtie in Nederland bedoeld): “Nog even volhouden mensen” Straks hebben we er een groot gas- en hopelijk ook groot olieveld er bij, en dan kan de NAM daar eens voor aardbevingen gaan zorgen”. :):):)

  6. Goed dat er duidelijk wordt aangegeven dat ervan uit Nederland ‘drie keer niks’ gaat voor wat betreft geld van de Nederlandse belastingbetaler met uitzondering zoals die aangaf van zijn eigen salaris en defensie. Dat er goedkoper geleend kan worden is handig maar is ook nadelig, zo kan de politiek geneigd zijn om meer te gaan lenen en de land alweer onnodig in de schulden werken. Dus gezien Curaçao en andere landen zich prima zelf financiel moeten zien te redden en defensie met uitzondering van enekele succesen toch niet bestand is om de instroom van mensen, drug en wapens tegen te houden, zie ik geen enkele reden om nog in de Koninkrijk te blijven. Gezien we niet veel hebben zoals spreekwoord zegt van een kale kip kan men niet plukken. Bij het kiezen voor onafhankelijkheid zal ik anders verwachten dat Curaçao eindelijk verlost is van de bloedzuigers die zogenaamd voorstaan om Curaçao kost wat het kost binnen in de Koninkrijk te behouden, terwijl we als 3e rangs behandeld worden. Dat een kleine groep het goed heeft, betekend niet, dat de rest nog langer moet accepteren om de prijs hiervoor te blijven betalen!

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties