Door Joep Dohmen
AMSTERDAM – De Rooms-Katholieke Kerk moet de geheimhouding opheffen van overeenkomsten die zij heeft gesloten met slachtoffers van seksueel misbruik binnen de Kerk. Die oproep doet de voormalige commissie- Deetman deze woensdag.
Deetman reageert op onthullingen in NRC . Daaruit bleek dat de Kerk eenderde van het seksueel misbruik van kinderen in het geheim financieel afhandelde, buiten de officiële klachtenprocedure om. Daardoor is in 342 van de 1.045 zaken niet openbaar wat er is gebeurd en welke financiële compensatie de Kerk heeft uitgekeerd.
Volgens oud-minister Deetman (CDA), die eerder het kindermisbruik op verzoek van de Kerk onderzocht, is geheimhouding in strijd met een van zijn eerdere adviezen om bij afhandeling van klachten „openbaarheid de hoeksteen”te laten zijn.
Deetman adviseert de Kerk nu „met klem” de geheimhoudingsbepalingen te schrappen. „Op deze manier, onvoorwaardelijke opheffing van elke denkbare vorm van een geheimhoudingsbepaling, kan inderdaad de indruk van een geheimhoudings- en zwijgplicht ongedaan worden gemaakt.”
Deetman schrijft dit in de slotmonitor, die woensdag in de Tweede Kamer wordt besproken. Dit document geeft een overzicht van wat de Kerk sinds het uitbreken van het misbruikschandaal zes jaar geleden heeft gedaan met de aanbevelingen van de voormalige commissie die onderzoek deed naar kindermisbruik binnen de Rooms-Katholieke Kerk.
Nodig als steunbewijs Deetman onderzocht 354 overeenkomsten tussen misbruikslachtoffers en vertegenwoordigers van de Kerk. De meeste bevatten geheimhoudingsbepalingen. Voor de officiële klachtenprocedure van het meldpunt van de onafhankelijke Stichting Beheer & Toezicht is informatie over daders en locaties uit deze geheime overeenkomsten echter van belang. Het kan als steunbewijs dienen bij klachten van andere slachtoffers. De meeste overeenkomsten beperken echter die mogelijkheid. In enkele wordt dat zelfs expliciet verboden. 21 overeenkomsten met geheimhoudingsbepalingen staan het leveren van steunbewijs toe.
De voorzitter van de Stichting Beheer & Toezicht, Rob van de Beeten, noemde het eerder belangrijk dat alle documenten die afgelopen jaren verzameld zijn over het grootschalig kerkelijk misbruik, toegankelijk blijven voor wetenschappelijk onderzoek. In een brief aan de Tweede Kamer pleitte ook slachtofferorganisatie KLOKK daarvoor.
Achteraf moet een compleet beeld gevormd kunnen worden over de werkelijke aard en omvang van het misbruik zoals dat uit de klachten blijkt, aldus KLOKK. Dat zal slechts deels mogelijk zijn. De commissie-Deetman heeft een deel van haar archief, waaronder kopieën van archiefmateriaal van de oorspronkelijke archiefhouders, vernietigd. Een ander deel, zoals werkdocumenten, wordt overgedragen aan de onlangs opgerichte Stichting Archief Commissie-Deetman.
Het bestuur toetst verzoeken om inzage. Daarin zitten onder meer twee leden van de voormalige onderzoekscommissie, Deetman en Pieter Kalbfleisch.
Bron: NRC