Coke buiten werktijd | Door Floor Rusman
Je denkt misschien dat jouw werkgever niets te maken heeft met wat je in je vrije tijd doet. Maar dat is lang niet altijd waar, je kunt ervoor ontslagen worden. Al is de grens tussen privé en werk vaak onduidelijk.
Vorige week vroeg de Eindhovense GGZ-instelling De Woenselse Poort bijvoorbeeld ontslag aan voor acht werknemers die tijdens een afscheidsfeestje van een collega (buiten werktijd) coke en speed hadden gebruikt. De kantonrechter moet nu beslissen of dit ontslag rechtmatig is.
Wanneer mag je ontslagen worden?
1. Als je privégedrag invloed krijgt op het werk
Arbeidsrechtadvocaat Petra Charbon: “In principe mogen mensen in hun vrije tijd doen wat ze willen. Maar dat verandert als het privégedrag invloed krijgt op het werk.” Er zijn gevallen waarin die invloed duidelijk is. Als een werknemer elke avond twee flessen Pinot Gris wegwerkt, om de volgende ochtend te laat te komen en in slaap te vallen op het toetsenbord, bijvoorbeeld.
Voor sommige banen zijn duidelijke richtlijnen. Een piloot mag tien uur voor de vlucht geen druppel drinken. En wie zware machines moet bedienen mag überhaupt geen sporen van drugs in zijn bloed hebben. In deze gevallen zijn de regels over middelengebruik duidelijk vastgelegd in de arbeidsovereenkomst of soms zelfs in de wet.
2. Als het uitstraling heeft op je bedrijf
Ingewikkelder is de uitstraling die een actie van een werknemer kan hebben op zijn bedrijf. Dat hangt sterk af van je functie, zegt hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp.
“Een voorzitter van de vereniging van geheelonthouders die dronken op straat wordt gevonden, heeft een probleem. Hetzelfde geldt voor iemand die werkt bij de kinderbescherming en die kinderporno op de computer heeft.”
Als het gaat om drugsgebruik, zijn de regels strenger voor mensen met een voorbeeldfunctie of voor werknemers in de zorg, zeker als zij werken met verslaafden.
Dit was bijvoorbeeld het geval in de Woenselse Poort. “Harddrugsgebruik past niet bij een instelling als de onze”, verklaart Joep Verbugt, de voorzitter van de Raad van Bestuur. “Deze mensen werken met mensen met zware drugsproblematiek.” Mogen de ggz-werknemers dan nooit drugs gebruiken? “Ik kan natuurlijk niet iedereen in zijn vrije tijd controleren”, zegt Verbugt. “Maar hier deden ze het in alle openheid, ten overstaan van collega’s.”
3. Als je voor onrust zorgt
Een andere grond voor ontslag kan de onrust zijn die in de kantoortuin ontstaat, zegt Petra Charbon. In principe heeft de werkgever er niets mee te maken als jij bijvoorbeeld in je vrije tijd aan SM doet. Maar als je collega’s elke keer dat jij binnenkomt een zweepje uit hun la pakken om vervolgens een uur niet meer bij te komen van het lachen, ontstaat er een onwerkbare situatie.
En hoe zit het met het uiten van je mening in je vrije tijd?
Ook hier zijn grenzen, zegt Verhulp. Wat is er feitelijk gezegd, wordt er aanstoot aan genomen?
“Het gaat er ook om of er een verband is tussen de mening en het werk. Ik mag bijvoorbeeld best als medewerker van Heineken zeggen dat alcohol slecht is, maar ik mag niet zeggen: ‘Ik werk bij Heineken dus ik kan het weten.’ Dan betrek ik mijn mening op de arbeidsovereenkomst.”
Bron: NRC