Door Natasja Gibbs
AMSTERDAM – Caribisch Netwerk sprak deze maand met 56 Antilliaanse studenten van verschillende universiteiten en hbo-instellingen in Nederland. Het merendeel zegt ‘zich niet altijd thuis te voelen op hun opleiding’ en vanwege hun afkomst buitengesloten of anders te worden behandeld door docenten of medestudenten.
De 25-jarige Arubaans-Nederlandse Lincy Lutzow kijkt met gemengde gevoelens terug op haar studietijd in Leiden. “Tijdens mijn scriptie moesten we vertellen over onze thuissituatie. Maar toen ik aan de beurt was liet de docent me niet uitspreken en zei meteen: ‘je vader is zeker uit beeld, dat is vaker bij jullie.’ Ik vond dat heel heftig.” Lincy is niet de enige Antilliaanse student in Nederland met dergelijke ervaringen.
De Bonairiaanse UvA-student Alfy Vanwyngarden over haar ervaringen op de universiteit
Zeurders-imago
Discriminatie van Antilliaanse studenten gebeurt in de meeste gevallen zo subtiel, dat studenten bang zijn dat als ze het melden ze als ‘zeurder’ worden weggezet. “Ik hoorde van een andere student dat de docent racistische opmerkingen maakte als ik er niet was”, vertelt een 23-jarige Curaçaose student over haar tijd aan de Hogeschool van Amsterdam. “Toen de docent bij mijn naam aankwam op de presentielijst, zei hij op een sarcastische toon: ‘oh ja die met een kleur’. Hij zei ook een keer: ‘ik ga jou niet verder begeleiden want dat jij dit niet begrijpt ligt aan jou.’ En hij stond op en liep weg. Ik wilde er geen melding van maken want anders zou ik weer een klager zijn over discriminatie en ik wilde niet het zeurende meisje zijn.” Om die reden ook wilde deze student niet met haar naam in het artikel.
De Arubaanse Inez Blanca kampt ook met het zogenaamde ‘zeurdersimago’ en voelt zich daardoor vaak een ‘outsider’ aan de Universiteit van Amsterdam. “Toen ik in mijn bachelor zat, was ik samen met een ander meisje van de 150 studenten de enige met een kleur. Dat voelde vreemd. Vooral als ik tijdens de les onderwerpen als kolonialisme of racisme aanstipte, dan werd ik altijd weggezet als dat irritante meisje.”
Bij de presentatie van het eindrapport van de diversiteit commissie zaten er twee zalen vol belangstellenden – foto: Natasja Gibbs
Uitsluiting
Volgens de Commissie Diversiteit aan de UvA kunnen micro agressies, zoals negeren of beledigen onder het mom van een grap, heel erg kwetsend zijn en een blijvende indruk achterlaten op de manier waarop studenten hun universiteit beleven. Hetzelfde geldt volgens de onderzoekers als mensen worden aangesproken als de vertegenwoordiger van een bepaalde groep, zoals gebeurde bij de 27-jarige Curaçaose Gilles Winklaar. “Tijdens mijn bachelor in Maastricht moest ik elke keer aan medestudenten en docenten uitleggen waar ik vandaan kom en waar Curaçao ligt, best vermoeiend. Ook begonnen ze tegen mij vaak met van die Jandino interpretaties.”
Verandering
“Neem discriminatie en racisme serieus en stel voorvallen van uitsluiting expliciet aan de kaak”, schrijft de Commissie Diversiteit van de UvA in haar eindrapport. Om dat voor elkaar te krijgen pleit de commissie voor een discriminatie meldpunt aan de universiteit.
Alle Antilliaanse studenten die voor dit artikel werden geïnterviewd zijn het eens met die aanbeveling, maar twijfelen of zo’n meldpunt wel effect gaat hebben. Lincy Lutzow maakte uiteindelijk bij een decaan melding van het vooroordeel van haar docent, maar veel gebeurde er daarna niet. “Ik merkte alleen dat er met mijn docent over was gesproken want ze gedroeg zich ineens afstandelijk naar mij, maar er kwam geen gesprek, geen excuses. Niets.”
Morgen deel twee: Antilliaanse studenten: ‘Wees eerlijk over slavenhandel
Bron: NTR/CaribischNetwerk
Veel Antilliaanse studenten maken juist de fout om alleen maar met antis om te gaan en zich niet te mengen met zijn of haar Hollandse studiegenoten.
Ja maar daar mag je niets van zeggen
mee eens…
Elk volk heeft de neiging mensen van een ander volk uit te sluiten.
Discriminatie is niet iets van alleen balnken…ze kunnen er hier ook wat van.
Antillianen doen het helemaal niet meer zo slecht in Nederland, waar hebben jullie het over? Tegenwoordig zijn het andere bevolkingsgroepen die negatief in de media komen. De Antillianen die ik ken hebben bijna allemaal een baan of een eigen bedrijfje. Niet iedereen zal een baan vinden maar dat is met Nederlanders ook zo.
‘De imago van Antillianen, is gewoon met name door de media in Nederland en politiek op gemeentelijke niveau en landelijk gewoon slecht gemaakt.’
Nee, Curacao Independiente, de duizenden Antilliaanse criminelen in Nederland hebben voor een belabberd imago van Curacao gezorgd. Daar hadden ze de media niet voor nodig.
Discriminatitie is het probleem van volwassene en in het bijzonder de politiek die op allerlei subtiele wijzen dit instand houden of versterken , goed voorbeeld hiervan was indertijd de FOL met de Codetten die velen zwart wit maakten , of in de haagse politiek zoals Bosman als een kip zonder kop werkt ondanks dat hij iedere keer afgestraft werd. Ik ondervond het als beursaal indertijd dik 50 jr geleden omdat het leer niveau hoger lag dan Curacao en je extra hard aan moest pakken maar toen je het eenmaal redde werd het gewaardeerd, eigenlijk net als de vrouw die zich in de mannen wereld moet bewijzen. De politiek kan hier dus heel wat aan doen.
De imago van Antillianen, is gewoon met name door de media in Nederland en politiek op gemeentelijke niveau en landelijk gewoon slecht gemaakt. Blijkbaar heeft geen van de gevolgmatigde minister van Curaçao niks of niet genoeg eraan gedaan. We zouden moeten gaan herkennen dat we Curaçaoënaars zijn in plaats van Antillianen, heel Caribische gebied is verdeeld in verschillende Antilliaanse eilanden, maar heb je ooit een Cubaan, Puerto Ricaan, Jamaicaan enz. zich Antilliaan horen noemen? Hiernaast een Nederlands paspoort en nationaliteit bij geboorte, betekent niet meteen dat we ooit als zodoende gezien of behandeld zullen worden. Eigenlijk horen wij niet erbij. Niet om de kleur want de Curaçaose bevolking is kleurrijk, zowel donker, blank, rood, geel als bruin komt voor. Te lang heeft met name de politiek op Curaçao de nadruk gelegd om een band te vormen met Nederland door binnen de Koninkrijk te willen blijven. Het is heel simpel, zowel in de liefde als vriendschap zijn niet te bedwingen. Zowel cultuur, manier van handelen en denken zal nooit passen tussen de twee landen. Maakt niet uit hoe goed je Nederlands spreekt, voor bijna alle Nederlanders ben je gewoon een buitenlander en op Curaçao is wel zo dat alleen een kleine groep Nederlanders hun best doen om zich te verworden in het Papiaments, die ik zeker kan waarderen. In plaats van een nutteloze discriminatie klacht in te dienen zouden studenten meer mogelijkheden moeten krijgen om in het buitenland te studeren, in de regio, VS en Canada zou een beter alternatief zijn, waar ook grote kans is dat ze terug komen na hun studie!
Discriminatie is niet alleen voorbehouden aan het blanke ras. Een collega (Surinaamse roots) werd in Paramaribo gediscrimineerd en bedreigd omdat zij van Nederlandse nationaliteit was en gezien/uitgescholden werd als overloper.
Het zit diep en heeft vooral te maken met angst voor uitsluiten of buitensluiten of is gestoeld op rancune. Deze onderleggers vormen de basis waarop discriminatie haar fundament heeft. Een anti-Antilliaans-Plan van de VVD helpt niet die angst bespreekbaar te maken, net zoals een 80/20 regel dat niet doet. Als we niet echt in gesprek gaan, blijven vermijden of ontwijken, gebeurt er niets. Ik schaam mij voor de mensen die in hun positie misbruik maken van die positie door zich discriminatoir te gedragen, of dit nu blank of niet-blank is maakt niets uit. Het heeft ook geen zin de geschiedenis te blijven aanhalen om voor fouten boetedoening te eisen. Fouten zijn er om van te leren en niet om daarop af te rekenen.
Als we werkelijk de wereld willen veranderen, begin dan bij jezelf en geef het voorbeeld. Voorzie anderen van feedback als het niet goed gaat en benoem het gewenste gedrag. Accepteer dat er verschillen zijn, maar accepteer geen ongelijkheid.
Discriminatie is algemener dan we ons bewust zijn. Soortgelijke dingen zijn mij als Hollands kind in het Limburgse Maastricht ook overkomen. Een uiterlijke kleur is één van de vele aangrijpingspunten voor discriminatie. De discussies na de film Sombra di Kolo hebben mij mijn eigen discriminatie doen beseffen, mede met de discriminatie die mij op Curaçao als bezoeker ten deel valt omdat ik geen Papiamento spreek en toevallig in Nederland ben geboren als blanke. Mijn indruk is nu dat discriminatie een fundamenteel onderdeel uitmaakt van het menselijk groepsgedrag. Dit behoeft dus veel meer en bredere aandacht dan huidskleur om hier verandering in te brengen.