Door Dick Drayer
WILLEMSTAD – Gebrekkige koloniale administratie maakt het lastig voor erfgenamen om hun relatie met het verleden te bewijzen. Dat schrijft professor Alejandro ‘Jandi’ Paula in het onderzoeksrapport naar de rechthebbenden van plantage Malpais.
Ook de verschillende namen die de stukken grond van Malpais kregen in de loop van de afgelopen 200 jaar, zorgt tot op de dag van vandaag voor verwarring over de erfenis van plantage Malpais.
Een reportage over de erfopvolging Malpais door Dick Drayer
In 1811 overlijdt Sybrecht van Uytrecht, weduwe van dominee Wigboldus van Rasveldt. In haar testament laat zij een groot deel van haar bezit na aan haar dertien slaven, die daarmee hun ook hun vrijheid krijgen. In 1812 wordt het testament uitgevoerd maar nadien ontbreekt elk spoor van de vrijgemaakte slaven.
Bewijzen
Als de vermeende nazaten van de slaven in de jaren zeventig van de vorige eeuw hun claim willen doen gelden, vangen ze dan ook bot. Ze kunnen niet bewijzen dat ze afstammen van één van de slaven die genoemd worden in het testament. Omdat duidelijk is dat er nazaten moeten zijn geeft het Bestuurscollege in 1999 opdracht aan een commissie onder leiding van professor Jandi Paula om uit te zoeken hoe het zit met de eigendomssituatie van de plantage Gato/Malpais.
De commissie wordt al snel gestuit door de gebrekkige koloniale administratie. Maar ontdekt dat er een grondruil heeft plaatsgevonden die nooit is geadministreerd door de koloniale overheid. Jandi Paula ontdekte de notariële akten van die transactie in het Centraal Historisch Archief.
Slavin Leentje
In de akten staan de zeven nazaten vermeld die dan aanspraak kunnen maken op de erfenis. De zeven zijn allen afstammeling van de slavin Leentje, die inmiddels achternamen hebben aangenomen, zoals Navarro, Ferero en Pietersz. Een beroep op onbeheerd nalatenschap door de overheid is daarmee van de baan.
Deze laatste connotatie is voor gedeputeerde Anthony Godett reden om Jandi Paula te vragen het rapport aan te passen. Die weigert om principiële redenen en het rapport verdwijnt in de burelen van de gedeputeerde om nooit meer gevonden te worden. Di Paula wil desgevraagd niet meer ingaan op zijn werkzaamheden voor de commissie.
Norwin Ferero is penningmeester van de stichting Belangenbehartiging Rechtsopvolgers Sybrecht van Uytrecht. Die strijdt al decennialang om erkenning en teruggave van het gebied aan de rechtmatige afstammelingen van slavin Leentje. Ilse Navarro, ook afstammeling van Leentje, vertelt hem dat haar grootmoeder nog verhaalde over de plantage, die zich uitstrekte over Malpais, later gesplitst in tweeën door de Weg naar Westpunt. En met die connotatie komt een ander probleem om de hoek kijken: wat liet Sybrecht van Uytrecht precies achter in haar testament?
Rustplaats
Da nazaten van Leentje claimen dat Gato onderdeel is van Malpais met de aanduiding Rustplaats, ten zuiden van de Weg naar Westpunt. Het gebied waar woningbouwstichting Fundashon Kas Popular (FKP) huizen wil bouwen.
Morgen meer in deel twee: ‘FKP bouwt op grond dat niet van hen is’
Bron: Caribisch Netwerk/NTR
Laat de moderne technieken helpen de nabestaanden op te sporen.
Op de oude kaarten van Gato, is een kleine begraafplaats getekend. Op deze begraafplaats zullen beslist ook de slaven begraven zijn die aan Gato toegerekend kunnen worden. Bijna zeker dat of de voorouders, of de betreffende 13 slaven, ofhun nageslacht hier begraven zijn.
Deze begraafplaats onderzoeken, van de begravenen DNA verzamelen, botscan op oudheid doen en deze gegevens vergelijken met degene die aanspraak maken, als zijnde nabestaanden van de slaven. Mischien ook een DNA vergelijking met bestaande DNA gegevens die bij justitie bekend zijn. Het resultaat kan wel eens verbluffend zijn.
Is voor mij een kwalijke zaak. Hoop dat het opgelost word. Het benoemen van mensen die hiermee te maken hebben vind ik laag. Ach, soms is het beste om geen antwoord te geven.
Zou het wellicht kunnen dat de voormalige slaven niets hebben laten registreren ? Zelfs nu zijn personen ingeschreven op adressen waar ze al jaren niet meer wonen. Er is dus niets veranderd in al die jaren, dus geen reden om meteen te praten over gebrekkige administratie. Als men niets doorgeeft valt er niets te administreren.
@caribbeancynic
Zou er misschien sprake kunnen zijn van enige opzet?
Misschien was de koloniale administratie 200 jaar geleden gebrekkig (vreemd he?) maar kennelijk is er in de afgelopen 200 jaar ook niet veel geadministreerd. Volgens mij wordt er nog steeds gebrekking geadministreerd.
Ach….die erfgenamen…volgens mij ben ik erfgenaam van de oorspronkelijke indianen of whatever hier eerst was en heb ik recht op de grotten van Hato !!
Als de Curacaoenaar niet dankbaar is voor wat-ie heeft, is-ie waarschijnlijk ook niet dankbaar voor wat hij zal krijgen…
Hebben we niets beters te doen?? 🙂
Bartje, er is al genoeg discussie over 13 erfgenamen. Breng Madame Wiels niet op rare ideeën. Als ze geld ruikt, is ze instaat om haar naam te veranderen in Gato-Wiels. Dan worden het straks 14 erfgenamen
Beste Sjoerd,
Het is kennelijk niet zinvol om verder op jou te reageren. Ik hoef niet een archief te consulteren. Het rapport van prof. Paulo vermeldt – zoals het een goede onderzoeker betaamt – zijn bronnen. Ook het Algemeen Rijksarchief heeft hij uitvoerig geraadpleegd.
Maar als je zijn rapport niet leest en ook niet zijn bronvermelding – wat het onderwerp van de discussie is – tja dan is iedere verdere reactie zinloos.
Vriendelijk groet,
Sonny
Fraudulijntje Wiels zit ook in Den Haag….kan zij niet ff helpen zoeken???
Houd’r van de straat… 🙂
Beste Sonny,
Heeft de heer Paula hier onderzoek gedaan?
Kijk zelf maar op http://www.gahetna.nl en zoek op uytrecht.
De manumissie van Curacao zijn in de afgelopen 2/3 jaar onderzocht en samengesteld door onderzoeker/historicus Okke ten Hove. Dit i.v.m. het vastleggen van de eigenaren en hun woonplaats.
Beste Sonny, kom met iets positiefs of kom naar het Nationaal Archief, waar veel meer ligt dan in het Historisch Archief op Curacao.
Sjoerd,
Als je daar toch iedere week zit, kijk dan even het Algemeen Rijksarchief na. Het barst van de stukken betreffende Curaçao. Wellicht dat je zelfs het bezoek van prof. Paula in juli 1999 kunt verificeren.
Of nog beter: lees zijn rapport, dan hoef je géén overbodige vragen meer te stellen.
Met vriendelijk groet,
Sonny
Je bent blijkbaar niet bekend met het Nationaal Archief. Ik zit er iedere week en heb al heel wat (toegegeven niet over Curacao) gevonden, zoals testamenten, codicilaire disposities en stukken, die alleen in het NA liggen. De Nederlanders hebben veel stukken naar Nederland verstuurd en opgeslagen in het Algemeen Rijks Archief, Nu nationaal Archief.
Je kan deze bronnen niet op internet vinden, maar in het NA in Den Haag. O ja, neem maar eens een kijkje op http://www.gahetna.nl en zoek in de indexen op uytrecht.
Vriendelijke groeten
Wellicht ten overvloede:
.
Iedereen die denkt een claim te hebben “als eigenaar” van Gato en hetgeen daaraan te verbinden is, trekt een foute conclusie. De erflater stelt duidelijk in haar testament:
——-
“Aan haar ed(eles) vrij gegevene slaven haar ed(eles) plantagie genaamd Gato en haar ed(eles) Loos & huijsjes daar aan met begeerte dat zij dezelfde plantagie,
Loos en huijsjes niet zullen vermogen te verkopen, verhypothequeren of anders veraliëneren maar dat alles zullen moeten blijven voor hun en hunne kindskinderen in infinitum, en de vrugten en interessen daar van in gelijke portie genieten, en dat voorts, haar ed(eles) hier na te noem ene executeuren ‘t opzigt
over dit legaat hebben.”
——
De achterliggende bedoeling is helder. De erflater wenste haar dertien slaven en hun nakomelingen een min-of-meer onbezorgde toekomst.
Het gevolg is nu echter dat een aantal nazaten van de 13 slaven vechten om een groter deel dat hun toekomt.
Wat komt hun in werkelijkheid toe? ik schets hier het onderstaande.
Men moet teruggaan naar de kern van de wilsbeschikking van de erflater.
Die stelt eenvoudig dat:
A, als eerste,
“de plantage Gato en hetgeen daaraan verbonden is, niet verkocht, verhypothekeerd of op andere wijze verdeeld mogen worden.”
B, als tweede,
“het vruchtgebruik komt ten goede – in gelijke delen – aan de 13 slaven en hun nakomelingen.”
Er kan dus geen enkele nazaat van de 13 slaven aanspraak maken op de totale eigendom – of een deel – van Gato noch hetgeen daaraan verbonden is. De eigendom van Gato kán niet verdeeld worden. In feite is de eigendom van Gato: vermoedelijk de familie van de erflater! Wél het vruchtgebruik en bezit kan geclaimd worden, en dan in dertien gelijke delen voor iedere slaaf of diens nazaten.
DE OPLOSSING:
1, alle eigendom betreffende Gato en daaraan verbonden zaken, inbrengen in een Stichting;
2, de vruchten van de eigendom – De Stichting – verdelen onder de nazaten van de 13 slaven;
3, indien er geen nazaten zijn van enige slaaf die aanspraak zou kunnen maken op het hun toebehorende 13e deel, komt het Land Curaçao in het bezit van het betreffende dertiende deel;
4, alle “legitieme” bezitters van enig goed van Gato of daaraan verbonden zaken, kunnen in het bezit blijven van het goed, mits hiervoor een redelijke vergoeding aan De Stichting betaald wordt;
5, ook indien de bezitter behoort tot de groep nakomelingen van een der 13 slaven – die recht hebben op het dertiende deel van het vruchtgebruik van Gato en daaraan verbonden zaken – zal deze een redelijke vergoeding dienen af te dragen aan De Stichting. (Deze bezitters worden immers later weer gecompenseerd met de uitkering van De Stichting.)
Bovenstaande oplossing zou in een nieuw op te stellen wet verankert kunnen worden. Hiermede voorkomt met rechtsprocedures tot de volgende eeuw. Om te bewijzen dat men een nazaat is van één der dertien slaven, biedt de huidige DNA-techniek uitstekende oplossingen.
N.B.
De eigenaar behoeft de eigendom (Gato) niet in bezit te hebben, de bezitter van Gato is dan géén eigenaar, dát is De Stichting!
@Sjoerd Meijer
In de stukken die Dick Drayer heeft gepubliceerd, staan ook alle bronnen. Dus éérst lezen, dán pas vragen.
Zijn de archieven van het Nationaal Archief in Den Haag geraadpleegd?
Deze bevatten een schat van gegevens en informatie.