Met toespraak Procureur-generaal (PG) Roger Bos,
werkconferentie “Grip op Grenzen”

WILLEMSTAD – Ruim 40 experts uit Aruba, Bonaire, Curaçao en Sint Maarten hebben woensdag 21 november 2018 in het Hilton Hotel op Curaçao deelgenomen aan de werkconferentie “Grip op Grenzen”. Het was een conferentie op initiatief van het Parket Procureur-generaal (PPG) van het OM Carib, in samenwerking met alle ketenpartners aan de grenzen.

Het doel van de werkconferentieis was om in gezamenlijkheid de baseline grensveiligehid en grensbewaking vast te stellen voor het Caribische deel van het Koninkrijk, de verbetervoorstellen te formuleren en deze te prioriteren.
Diverse sprekers hebben dinsdag het woord gevoerd. Het welkomstwoord werd gegeven door Roger Bos, Procureur-generaal van Curaçao, Sint Maarten en de BES-eilanden.

Met de baseline wordt een set van minimumnormen bedoeld, waaraan de grensveiligheid en grensbewaking moet voldoen. Op deze manier pogen de landen in het Koninkrijk gezamenlijk een weerstandniveau aan de grenzen te bereiken, waardoor de grip op de mensen en goederenstromen aan de grenzen wordt versterkt. In de baseline worden de processen beschreven die minimaal ingericht dienen te zijn voor een weerbare grens waarbij informatie eb samenwerking tusse de jetenpartners leidend is om interventies op het juiste moment en op de juiste plaats te plegen

In januari 2019 zal het nieuw geformuleerde baseline grensbewaking en grensbeveiliging aangeboden worden aan de vier justitieministers tijdens het Justitieel Vierlanden Overleg (JVO).

De opkomst dinsdag was zeer goed met ruim 40 ketenpartners van onder andere het Korps Politie Aruba (KPA), Korps Politie Caribisch Nederland (KPCN), Korps Politie Curaçao (KPC), Korps Politie Sint Maarten (KPSM), Douane Curaçao, Douane Caribisch Nederland, Douane Sint Maarten, Instituto Alarma y Seguridad Aruba (IASA), de Koninklijke Marechaussee (KMar), Kustwacht Caribisch Gebied, Recherche Samenwerkings Team (RST), het Ministerie van Justitie en Veiligheid Nederland, het Ministerie Algemene Zaken Curaçao, Veiligheidsdienst Curaçao (VDC), het Openbaar Ministerie (OM) van Aruba, Curaçao en de BES-eilanden en het Parket Procureur-generaal (PPG) op Curaçao.

Welkomstwoord Procureur-generaal (PG) Roger Bos, werkconferentie “Grip op Grenzen”, 21 november 2018, Hilton Hotel Curaçao.

Beste grensexperts, goedemorgen.

Welkom op de werkconferentie ‘grip op grenzen’.
De behoefte aan veilige grenzen is niet nieuw, veiligheid is een belangrijk thema voor ons allemaal. Velen zijn met het vliegtuig gekomen en dan wil je veilig vertrekken, veilig landen, geen onveilige zaken mee in het vliegtuig en je vertrouwt op het feit dat anderen hun werk aan de grens goed doen zodat je veilig aankomt op de plaats van bestemming.

Dat doen we ook elke dag thuis, als we weg gaan en de deur dicht trekken hebben we onze maatregelen genomen, ramen dicht, evt alarm, camera’s, een bewakingsdienst. Maatregelen die we zelf kunnen nemen en die we af laten hangen van de omstandigheden. Mijn ritueel ziet er hier tav mijn maatregelen thuis echt anders uit dan hiervoor in Nederland.

Een veilige goed geborgde grens of het nu water of lucht is zorgt voor veiligheid voor iedereen. Thuis bent U zelf verantwoordelijk, in onze landen zijn wij dat samen. Gezamenlijke verantwoordelijkheid is jammer genoeg een lastig begrip. Soms ervaart niet iedereen die gezamenlijkheid en leidt dat tot verrassingen in het proces. Ik herinner mij een expeditie naar de noordpool, gestart door een enthousiaste avonturier, alleen was het te gevaarlijk, hij had iemand nodig. Na selectie werd een topper gevonden voor de expeditie, er werd samen gewerkt en het ging goed.

De eerste week was het super, allengs werd het zwaarder en toen het er op aan kwam gaf degene op die was aangehaakt. Achteraf bleek dat het steeds het plan van de ander geweest was en niet een gedragen teamtraject.

In alle reacties ter voorbereiding op deze conferentie bleek dat iedereen samenwerken voorop heeft staan. Niemand uitgezonderd, maar toch blijkt het dan moeilijk, samen werken is een werkwoord, het vraagt om vertrouwen, gunning, ruimte, acceptatie. Allemaal weten we dat iets benaderen vanuit andere perspectieven een completer zicht oplevert. Kijk naar de manier waarop een scheidsrechter de wedstrijd leidt, hij kan niet alles zien, maar samen met zijn team en nu de VR wordt het echt teamwork.

Ook constateren we dat dat moeilijk is, vertrouwen is mooi, maar hoe delen we onze informatie dan? Gunnen is mooi, maar ik ben toch eigenlijk verantwoordelijk en heb het laatste woord?

Veiligheid op onze grenzen is al jaren een thema van het JVO. Thuis kan je je maatregelen nemen, maar met de huidige regionale en internationale ontwikkelingen, is de urgentie enorm toegenomen om als land de juiste maatregelen te nemen.

Denk aan het scenario’s rond Venezuela. Niet elke hulpeloze vluchteling is een crimineel of wil dat worden, maar vaak zitten ze op bootjes of in vliegtuigen en zijn de mensen daarachter wel crimineel en gaan er ook wapens en drugs mee deze kant op.

Maar ook bij natuurrampen, blijkt grip op grenzen van essentieel belang. Een paar dagen na Irma vertrokken in hele korte tijd 1000 personen met een cruiseschip vanaf Sint Maarten, waren dat allemaal Amerikanen, wat namen ze mee, hoe bewaken we dan onze grenzen? Gelukkig is dat achteraf gecontroleerd, maar vooraf goed voorbereid loopt het toch anders.

Weerbaar aan de grens zijn is cruciaal. En laten we niet vergeten dat -hoewel er geen acute terroristische dreiging in onze regio is- de gevolgen van een terroristische aanslag in meerdere opzichten, ook economisch, rampzalig zouden zijn.

Tot slot: weten wat en wie je land binnenkomt, creëert rust in het land. Het lijkt een paradox, maar tussen robuuste grenzen krijgen mensen ruimte en vrijheid. Net zoals uw gezin een rustige omgeving heeft binnen de muren van uw huis of de omheining van uw erf.

Met een weerbare grens kunnen we de verdedigingslinie tegen bijvoorbeeld wapens en drugs verleggen naar een buitenring. Bij criminaliteit denken we aan het opwerpen van barrières, hier hebben we natuurlijke barrières die we alleen technisch, en met menselijke kennis en innovatie moeten versterken. Wat ons land niet in komt, hoeven we hier ook niet te bestrijden en kan hier ook niet woekeren.

Baseline

In de baseline worden de processen benoemd en beschreven die minimaal ingericht dienen te zijn voor een weerbare grens, een grens waarbij informatie en samenwerking tussen ketenpartners leidend is om de juiste interventies te plegen op het juiste moment én op de juiste plaats. Het gaat om grensprocessen die in samenhang met andere landen binnen het Koninkrijk georganiseerd zijn. Dit willen we samen inrichten en organiseren om het weerstandsniveau aan de grens te verhogen.

U heeft voorafgaand aan vandaag de concept versie gekregen en zo meteen zullen Ron Louwerse van de Kustwacht en Joep Henst van de Marechaussee een korte presentatie geven van dat concept. U heeft ook vooraf al veel input gegeven op dat concept. Met de verbeterpunten en normen die u tijdens de werksessie vandaag samen gaat identificeren, verwerken we dat samen tot de baselines lucht en maritiem. Die zullen gepresenteerd worden op het jvo. Daarmee zeggen wij als landen in het Caribisch deel van het Koninkrijk: dit is wat wij willen afspreken, dit is ons model voor betere grensveiligheid.

Het zijn minimumnormen. Situaties per land verschillen, net zoals de situatie bij U thuis verschilt. Daar biedt de baseline ruimte voor, we kunnen elkaar her vandaag inspireren en verrassen met elkaars inzichten, sommige zijn op de ene plek misschien niet nodig maar op de andere keihard noodzakelijk.

Het tweede deel van de opdracht van het JVO is het formuleren van verbetervoorstellen. In twee werksessies, een voor luchtgrenzen en een voor maritieme grenzen, vragen we U met elkaar zoveel mogelijk aanvullende verbetervoorstellen te formuleren, die dan in de loop van de middag moeten leiden tot een aantal geprioriteerde verbeterpunten. Niet alles kan immers tegelijk. Welke vinden we het belangrijkst? Welke kunnen we eenvoudig realiseren en welke vereisen langdurig commitment?

U heeft een geweldige hoeveelheid verbeterpunten ingestuurd ter voorbereiding en daar wordt ik erg enthousiast van: het zijn meer dan 20 pagina’s verbetervoorstellen, veel inspiratie en ideeën die op een uitwerking wachten .
De sleutel om de grenzen te versterken, ik noemde het al werd door iedereen benoemd en dat is samenwerken. Dat is de sleutel: de wil om samen te werken. Met je collega, met andere ketenpartners aan je grens en met de andere landen. Samen werken aan het bereiken van gemeenschappelijke normen. Samen de juiste dingen doen, omdat je nu eenmaal niet alles kunt doen.

Dat is super mooi, maar met samenwerking bedoelen we soms dat de ander jou iets levert, dat de ander werkt, de wederkerigheid bij samenwerking wordt soms vergeten. Gelukkig is dat hier niet het geval en hebben we zowel naar het JVO van juli als nu heel veel zaken samen opgepakt en is deze conferentie tot stand gekomen dankzij de inzet van velen. Daar wil ik jullie enorm voor danken, ik zou er graag de hele dag bij zijn maar mijn agenda laat dat niet toe.

Ik wens u allen een vruchtbare werkconferentie toe en zie uit naar de resultaten van deze dag.

Dank voor u aandacht.

Roger Bos
Procureur-generaal