Opinie door Marguérite Nahar
Er valt best iets te zeggen voor de pluspunten van het Amerikaanse systeem, waarbij er in de Supreme Court geen raadkamer geheim wordt bewaard, omdat zowel de consenting als de dissenting opinions van de vijf-hoofdige Hofcombinatie worden gepubliceerd wanneer de Supreme Court in hoogste instantie een beroepszaak behandelt. Die opinions worden gepubliceerd met naam en toenaam van de rechters die de zaak beoordeeld hebben.
In ons rechtssysteem is dat ondenkbaar, het geheim van de raadkamer is in ons (en het Nederlandse) rechtsstelsel onaantastbaar, bijna heilig, maar ik denk dat men zou mogen aannemen dat lang niet alle uitspraken in beroepsprocedures bij het Hof in ons rechtssysteem voortgevloeid zijn uit consensus bij de drie rechters die de zaak beoordeeld hebben.
En omdat de beslissingen van de Supreme Court in de V.S. grote maatschappelijke impact hebben op de samenleving, zullen de rechters in de Hofcombinatie die daar heel diepgaand juridisch, historisch, of maatschappelijk georiënteerd onderzoek naar doen, er zeer uitgebreid onderling over beraadslagen en daarbij hun eigen juridische visies verdedigen, of elkaars afwijkende standpunten betwisten, alvorens met een meerderheidsbesluit van de betrokken 5 man/vrouw Hofcombinatie een uitspraak te doen. Dat kan de kwaliteit van de rechtspraak in de V.S. alleen maar bevorderen, want geen enkele rechtgeaarde rechter zal met prutserige argumenten in de publiciteit willen komen. Zijn gepubliceerde legal opinion wordt immers breeduit becommentarieerd (althans de opinions van de Supreme Court, bij lagere instanties zal dit misschien minder spelen).
In elk geval wordt er in de V.S. terdege rekening gehouden met de publieke opinie (als klankbord) en hebben (hogere) rechters zelfs het lef om lijnrecht in te gaan tegen een uitgesproken politiek beleid dat zij strijdig met het recht achten. Zie de vele, recente rechterlijke uitspraken (vooral in California en het Midwesten en zuiden grenzend aan Mexico) waarbij rechters gehakt maken van o.a. het migratiebeleid, de onbesuisde politieke uitspraken en het milieubeleid van Trump en zelfs diens handelsoorlog wordt openlijk door hun bekritiseerd en naar de prullenbak verwezen.
In de recente rechtszaak van C.A.E. c.s versus de overheid van Curaçao heeft Rechter Veling óók, maar op een meer subtiele manier, gehakt gemaakt van het milieubeleid van de opeenvolgende regeringen van Curaçao, maar de rechter heeft de overheid als procespartij in het geding toch in een tussenvonnis de gelegenheid geboden om zich te verdedigen met een deugdelijke belangenafweging. De namens de overheid betrokken advocaten hebben er niet veel van gebakken. Begrijpelijk ook omdat de laksheid van de overheid op geen enkele manier goed te praten is.
Sedert 1978 toen de eerste klachten van de bewoners van Wishi en Marchena in de pers waren verschenen, hebben de opeenvolgende regeringen gewoon de andere kant opgekeken, ofschoon ze tonnen van het schaarse gemeenschapsgeld aan dure rapporten van consultants hebben gespendeerd, welke rapporten vervolgens in de befaamde laden terecht zijn gekomen en daar een stille dood zijn gestorven.
De subtiele réprimandes van rechter Veling in zijn vonnis zijn dan ook zeer terecht en ook zijn beslissing om de overheid op de vingers te tikken met goed gemotiveerde argumenten, kan ik waarderen, want uit het procesverloop blijkt dat de rechter toch de overheid voldoende gelegenheid heeft geboden haar beleid te verdedigen.
Er is moed voor nodig om tegen de stroom op te roeien, tegen de niet-aflatende stroom van meelopers en hielenlikkers (meestal uit eigen belang) van “de politieke machthebbers van het moment”. Veling heeft die moed opgebracht en hij heeft een goed gemotiveerd vonnis gewezen, zijn beslissing is mij uit het hart gegrepen.
Dat andere vonnis daarentegen inz. SMOC c.s. is naar mijn mening van beduidend mindere kwaliteit, ondanks de uitgebreide citaten door het Hof aangehaald uit voor-gaande uitspraken, want dat vonnis wemelt van muggenzifterij en haarkloverijen over normen, terwijl het publiek geheim is dat “de politiek” en Isla geen enkel normbesef hebben.
En de WHO norm hebben ze er helemaal buiten gelaten i.t.t. Veling, die de norm in zijn betoog heeft betrokken, ondanks het feit dat die niet bindend is. Het Hofvonnis heeft met de geciteerde haarkloverijen volledig buiten beschouwing gelaten dat een kleine groep milieubewuste burgers uit sociale bewogenheid met de gedupeerde buurtbewoners al jarenlang strijd levert tegen de impotentie van de opeenvolgende regeringen (onmacht? of onwil? of gemakzucht? of corruptie? van die regeringen?) Ze stonden erbij en keken ernaar, al die politici, jaar in jaar uit.
Die dwangsom had het tij kunnen keren, al zou het praktisch onmogelijk blijken om die ten uitvoer te leggen. Het is immers evident dat de Isla geen dubbeltje van de dwangsom zou uitkeren, maar het opnieuw zou laten aankomen op een volgend executiegeschil. Alleen al om die reden had het Hof de vordering moeten toewijzen, om een krachtig signaal af te geven aan de Isla. When money talks, people listen.
Het Hof heeft nu echter de politieke trend bestendigd met dit vonnis, want reken maar dat de Isla na 01-01-2020 gewoon op dezelfde voet voortgaat, dankzij hun machtige trendvolger: het Hof van Justitie, want het Hof heeft wéér het belang van Isla laten prévaleren, de heilige Isla die miljarden heeft verdiend met die oude roestbak in de afgelopen 35 jaar, maar die lak heeft aan maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Ook het Blue Bay Resort, het grootste lokale investeringsproject in het toerisme, heeft het zwaar te verduren als gevolg van de vuile uitstoot van de Isla, maar dat wordt gewoon door de overheid als “collateral damage” doodgezwegen.
De rode draad van het gemeenschapsbelang ontbreekt in het SMOC vonnis. Jammer van dat onwrikbare geheim van de raadkamer, we zullen nooit te weten komen of dat vonnis gebaseerd is op consensus die werd bereikt binnen het driemanschap in de Hofcombinatie die dat vonnis heeft gewezen.
Marguérite Nahar
Juriste Marguérite Nahar was tot medio oktober 2016 extern juridisch adviseur van Refineria di Korsou (RdK)
Naschrift KKC
2019 08 26 – VONNIS Clean A… by Black Lion on Scribd