Opinie Marguérite Nahar | Over een maand meer helderheid

Naar aanleiding van uw hoofdartikel in de editie van gisteren, het volgende. Er is onmiskenbaar sprake van onbehoorlijk overheidsbestuur wanneer een (nota bene demissionaire) premier een langdurig en veelomvattend contract sluit met een vreemde mogendheid waarin hij niet alleen de nationale natuurlijk hulpbronnen, inclusief twee diepzeehavens, aan die mogendheid ter beschikking stelt, maar eveneens de hele energieketen en diverse cruciale overheidsvennootschappen, zonder dat er reeds van tevoren helderheid bestaat over alle aspecten, gevolgen, risicofactoren en de impact van zo’n contract.

Men zou toch denken dat een verantwoord, verstandig en weldoordacht overheidsbeleid een zorgvuldige evaluatie vooraf zou voorschrijven. En niet eerst op stel en sprong zou worden ondertekend om daarna helderheid over de aspecten, gevolgen en impact te krijgen.

Het is publiek geheim dat China al in de startblokken staat om onze hele toekomstige economische ontwikkeling, maar in het bijzonder het beheer en de exploitatie van onze diepzeehavens, over te nemen en ten eigen bate te gaan exploiteren. In de wereldpers heeft China al enkele weken geleden bekendgemaakt dat er door GZE al regelingen zijn getroffen met een Chinees bankensyndicaat om de nodige financieringsconstructies alvast op de rails te tillen. Curaçao heeft totaal geen inzicht en/of enige bemoeienis daarmee en kan dus niet beoordelen welke rentepercentages er worden overeengekomen tussen GZE en het Chinese bankensyndicaat.

Wel staat vast, want dat is zo overeengekomen in clausule 7.4, dat Curaçao GZE in de gelegenheid moet stellen om diens investering terug te verdienen. Het zal echter niet blijven bij de investering sec van 5,5 miljard, maar het zal ook gaan over het terugverdienen van de rente die GZE over het geleende bedrag moet betalen en die tevens moet worden opgebracht uit de commerciële exploitatie van de verhuurde objecten. In feite komt dus het investeringsbedrag plus interest voor rekening van Curaçao, zonder dat wij kunnen verifiëren of het een marktconforme interest betreft en wat de overige leningsvoorwaarden verder inhouden.

In het artikel wordt er gewag gemaakt van een Letter of Intent tussen GZE en de banken. Een zodanig juridisch instrument is volledig vrijblijvend en legt wederzijds geen enkele verplichting aan partijen op. In een dergelijk geval zou er sprake moeten zijn van een Letter of Credit (L/C), waaruit kan worden opgemaakt dat de bank die dat afgeeft voldoende vertrouwen heeft in de terugbetalingscapaciteit en kredietwaardigheid van GZE.

De eventueel vereiste zekerheidstellingen zou China kunnen effectueren door de fysieke raffinaderij en de diepzeehavens als zekerheidstelling aan te bieden aan de banken. En als GZE dan in gebreke blijft met de tijdige terugbetaling van de leningen, komen zo onze nationale natuurlijke hulpbronnen in handen (eigendom) van een Chinees bankensyndicaat. Hetzelfde geldt als de regering besluit het terreingedeelte in erfpacht aan de Chinezen te geven waarop de LNG-terminal (of welk ander Chinees investeringsobject dan ook) moet worden gebouwd.

Ook in dat geval komt het fysieke onderpand in handen van de banken als de lener (GZE) in gebreke blijft met de overeengekomen aflossingen. Gezien de onvoorspelbare, wisselvallige en dynamische marktontwikkelingen in de fossiele industrie, zijn dit risicofactoren die de regering van Curaçao niet buiten beschouwing kan laten. Dat zogenoemde Workforce Development Plan is ook zo’n gouden berg aan de horizon waarin bedragen van 26 miljoen dollar worden genoemd. Maar ook deze investering in het opleidings- en banenplan moet natuurlijk terugverdiend worden. En de banengarantie is al helemaal onrealistisch wanneer de raffinaderij na de modernisering voor 90 procent computergestuurd zal zijn en er daardoor veel minder mankracht nodig zal zijn.

Trouwens over enige boeteclausule bij niet-nakoming wordt ook nergens gerept, terwijl dit juist van tevoren tussen partijen moet worden overeengekomen alvorens zo’n veelomvattend contract te ondertekenen.

Gemeld wordt dat GZE geen garanties vraagt van de overheid. Allicht niet, want de garantie in clausule 7.4 in een milde formulering gegoten, is meer dan voldoende voor China om zeker te zijn van een zeer lucratieve deal met meer dan voldoende zekerheid dat het te investeren bedrag dubbel en dwars terug kan worden verdiend. Met als bonus het verkrijgen van exploitatie- en gebruiksrechten, misschien zelfs het eigendomsrecht over twee zeer gunstig gelegen diepzeehavens in het zuidelijk Caribisch gebied op de maritieme route naar het Panamakanaal. Er is immers sprake van BOO-constructies.

Best wel een flink aantal gouden bergen aan de horizon, maar ach, papier is geduldig. PdVSA had ook gouden bergen beloofd met PARIC en IRUP, maar we moeten nog zien wat daarvan terecht zal komen.

Marguérite Nahar,
Curaçao