Door Freek van Beetz | OpinieZ
Eergisteren, 10 oktober, was het vijf jaar geleden dat het land de Nederlandse Antillen werd opgeheven. Vanaf die datum (10-10-10) zijn Curaçao en Sint Maarten autonome landen in het Koninkrijk. Aruba heeft deze status aparte al vanaf 1986. De andere eilanden: Bonaire, Sint Eustatius en Saba zijn vanaf die datum bijzondere gemeenten en hebben daarmee een rechtstreekse band met Nederland.Nederlandse kranten, die doorgaans maar weinig belangstelling tonen voor dit deel van het Koninkrijk, stonden stil bij dit lustrum. Algemene teneur van hun reportages was teleurstelling: de gewijzigde staatkundige verhoudingen hebben niet de economische voorspoed gebracht waar velen op gehoopt hadden.
Vooral op Curaçao waren de verwachtingen hoog gespannen, maar de economie stagneert daar al jaren achtereen. Bestuurlijk en politiek kan de situatie nog het best met het eufemisme ‘instabiel’ worden beschreven: corruptie, fraude en bestuurlijk onvermogen bepalen de berichtgeving.
De criminaliteit is zichtbaarder geworden en neemt zorgwekkende vormen aan. De onopgeloste moord ( 2013) op politiek leider Helmin Wiels, die met nationalistische en anti-Nederlandse retoriek veel aanhang had verworven, hangt nog steeds als een zwaard van Damocles boven niet nader genoemde politici en zakenmensen.
“Bestuurlijk en politiek kan de situatie nog het best met het eufemisme ‘instabiel’ worden beschreven:
corruptie, fraude en bestuurlijk onvermogen bepalen de berichtgeving.”
Die reportages in de Nederlandse dagbladen spreken van euforie rond de datum van 10 oktober 2010. Ik vermoed dat de meesten van hen die dagen niet hebben meegemaakt, want in mijn herinnering is het beeld veel genuanceerder.
Zeker, er was hoop op grotere welvaart. Er kon immers een nieuwe start gemaakt worden, omdat Nederland de enorme staatschuld had overgenomen. Er was ook opluchting, omdat het moeizame proces om het land op te heffen en nieuwe landen staatkundig vorm te geven, uiteindelijk tot een goed einde was gebracht.
Maar er was ook weemoed over het uit elkaar gaan en vooral (maar vaak niet zo uitgesproken) veel bezorgdheid! Niet ten onrechte, want het nieuwe land Curaçao zou worden bestuurd door de combinatie Gerrit Schotte (een jong charismatisch politicus met een verleden vol fraude en met dubieuze connecties in de onderwereld) en de partij van Helmin Wiels.
Zij bestuurden, samen met andere oppositiepartijen, het eiland al en rekenden zonder scrupules af met politieke tegenstanders en ambtenaren, die zij wantrouwden en creëerden een sfeer van opruiing en verdachtmakingen. Ook op Sint Maarten en Bonaire kwam de macht in handen van de oppositie. Al aan de vooravond van “10–10–10” waren de politieke bakens verzet. Zo gunstig waren de voortekens niet!
“Zij rekenden zonder scrupules af met politieke tegenstanders en ambtenaren die zij wantrouwden en creëerden een sfeer van opruiing en verdachtmakingen.”
Er hing ook al dagen spanning in de lucht. Dat was voor mij ook heel voelbaar ’s avonds 9 oktober in de tuin van het paleis van de gouverneur. Daar maakten de hoge gasten (toen nog) kroonprins Willem Alexander, prinses Maxima, ministers, staatssecretarissen en gouverneurs zich op voor het strijken van de vlag van de Nederlandse Antillen. Een plechtigheid die later op die avond aan de overkant van het water ook zou plaatsvinden.
Hoezo enthousiasme voor het nieuwe land Curaçao? Voor de eedsaflegging van de gouverneur in de nieuwe Staten en de beëdiging van de nieuwe ministers, op zondagochtend van 10 oktober, kwam niemand opdagen. De straten rond Fort Amsterdam bleven onheilspellend leeg. Het was het officiële begin van een nieuw tijdperk. Hoezo, euforie?*
De ontwikkelingen na 10-10-10 gaven de wegblijvers gelijk: het wantrouwen was terecht. Sneller dan voor mogelijk kon worden gehouden kwam Curaçao in een neerwaartse spiraal terecht. En de weg terug is nog niet gevonden.
*Ik beschrijf de bijzondere sfeer van deze gedenkwaardige dagen in de slotpagina’s van mijn boek “Het einde van de Antillen”, uitgeverij Eburon.
Bron: Opiniez