Excellenties, dames en heren,

Bon Nochi! Ik heet u van harte welkom op deze receptie ter gelegenheid van Koningsdag. Een bijzondere dag, want al lijkt het nog maar kort geleden, het is toch echt al vijf jaar terug dat onze koning voor het eerst de troon besteeg. Dat maakt de viering van Koningsdag 2018 heel speciaal, het eerste lustrum van onze vorst is een feit!

Dames en heren,
Twee weken geleden woonde ik de presentatie bij van een boek over de geschiedenis van het Koninkrijk in de Tweede Wereldoorlog. Het is een bijzonder lesboek waarin de rol van het Caribisch deel van het Koninkrijk tijdens de oorlog centraal stond. Ik mocht bij deze gelegenheid een toespraak houden voor een grote groep kinderen en heb toen geprobeerd om hen enkele noties mee te geven over het belang van herdenken van gebeurtenissen uit het verleden en het vieren van onze vrijheid. Later die dag hebben we op het paleis met een groep genodigden gediscussieerd over de betekenis van het thema vrijheid en het belang van het vieren hiervan.

Het was voor mijzelf aanleiding om weer eens stil te staan bij hetgeen vrijheid voor mij en voor ons allen eigenlijk betekent. Expliciet stil staan bij één van de belangrijkste verworvenheden van onze samenleving is niet iets wat we elke dag doen. We zijn vaak al druk genoeg met onze dagelijkse bestuurlijke en zakelijke beslommeringen en er rest weinig tijd voor reflectie en bezinning. “Life is what happens to you, while you’re busy making other plans”, zong John Lennon. Het geldt eigenlijk voor ons allemaal. Toch is stilstaan bij onze vrijheid iets wat we vaker en nadrukkelijker zouden moeten doen, daar is het onderwerp gewoonweg te belangrijk voor.

Vrijheid betekent voor iedereen iets anders. Van de mogelijkheid tot het maken van eigen keuzes en jezelf mogen zijn tot het kunnen uiten van je mening en te gaan en staan waar en wanneer je wilt. Door onze vrijheid kunnen we als individu zijn wie we zijn. Van onze vrijheid genieten we dan ook elke dag; het is welhaast normaal geworden. De vanzelfsprekendheid waarmee we vandaag de dag onze vrijheid beleven is helaas niet van alle tijden. De donkerste perioden van onze geschiedenis zijn weliswaar lang geleden, maar werken onmiskenbaar door in het heden. Vele van onze voorouders hebben de littekens gedragen van de slavernij en dat maakt dat we ook nu nog in meer of mindere mate worstelen met dit verleden. Door deze worsteling hebben we soms moeite met het vieren van onze vrijheid. Waarom herdenken we bijvoorbeeld wel de opstand van Tula, maar vieren we niet de afschaffing van de slavernij? Waarom herdenken we 30 mei, maar vieren we nauwelijks de datum van de ondertekening van het Statuut op 15 december? Ik moest in dat verband denken aan de woorden van Nelson Mandela bij het verlaten van de gevangenis op Robbeneiland: “Toen ik de deur uit liep naar de poort die naar mijn vrijheid zou leiden, wist ik dat ik nog steeds in de gevangenis zou zijn, als ik mijn bitterheid en haat niet zou achterlaten.”

Wat Mandela volgens mij bedoelt is dat om echt vrij te kunnen zijn, je eerst moet kunnen loslaten. Ik ben het daar mee eens. Daarmee zeg ik niet dat je de geschiedenis moet verloochenen, maar dat je eerst je eigen geschiedenis moet kunnen erkennen en accepteren zoals die is, voordat je als volk echt verder kunt…..

Herdenken en vieren, ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. We moeten vrijheid niet vieren zonder te herdenken, maar we moeten ook niet alleen herdenken, zonder oog te hebben voor hetgeen we met elkaar hebben bereikt en willen bereiken! Zo heb ik begrepen dat de regering nu serieus werk gaat maken van het vieren van onze vrijheid en onze autonomie. Dat verheugt me zeer!

Dames en heren,
Onze vrijheid hebben we voor een belangrijk deel zelf in de hand. Neem de staatkundige plaats die ons Land momenteel inneemt. Deze is voor een belangrijk deel tot stand gekomen op basis van onze eigen wil en onze eigen vrije keuze. In 1942 gaf koningin Wilhelmina in haar befaamde radiotoespraak al aan wat in 1954 realiteit is geworden; een Koninkrijk der Nederlanden van afzonderlijke gebiedsdelen met elk een hoge mate van autonomie. De onderhandelingen die Da Costa Gomez en Jonckheer namens de Nederlandse Antillen voerden, resulteerde in een bestuursvorm met verregaande autonomie voor het land, maar bínnen het staatsbestel van het Koninkrijk. Hoewel andere landen, zoals Indonesië en later Suriname, besloten onafhankelijk te worden, koos de meerderheid van onze bevolking er bij herhaling voor om deel uit te blijven maken van het Koninkrijk en daarmee voor bestendiging van de band met het Huis van Oranje. Het is dan ook op basis van díe keuze dat we deze band vandaag met elkaar mogen vieren!

Dames en heren,
Ons Koninkrijk staat voor mij voor veel dingen, maar bovenal voor vrijheid en voor veiligheid. Want het hebben van vrijheid ìs geen garantie, zeker niet voor een eiland met de geografische ligging als het onze. Wanneer ik naar onze directe omgeving kijk dan zie ik dat de vrijheid van mensen onder druk staat. We zien momenteel van dichtbij hoe onderdrukking, uitbuiting en geweld leidt tot migratiestromen. Ik prijs me gelukkig in een land te wonen dat deel uitmaakt van een groter geheel. Dat ik in tijden van nood terug kan vallen op hulp van die landen waar we een historische band mee delen. Sommigen zullen zeggen dat onze keuze voor het Koninkrijk is ingegeven door opportunistische motieven.

Dat kan misschien deels zo zijn, maar dat geldt voor vele landen die deel uitmaken van een groter geheel. Opportunistisch of niet, het is tegelijkertijd ook een principiële keuze. Een keuze die de meerderheid van ons volk keer op keer in referenda gemaakt heeft. Autonoom zijn binnen het Koninkrijk en letterlijk zoals koningin Wilhelmina het zo krachtig formuleerde: Steunend op eigen kracht, doch met de wil elkander bij te staan. Dat was ons verleden, dat is hopelijk nog lang onze toekomst en daarom kunnen we vrijheid vieren met elkaar, en herdenken we ook dat we de vrijheid vieren dankzij elkaar.

Lang leve de Koning!!!!
Biba e Rei!!

Bron: Persbericht Kabinet van de Gouverneur