DEN HAAG – De Afdeling advisering van de Raad van State heeft advies uitgebracht over het initiatiefwetsvoorstel van de Tweede Kamerleden Fritsma en De Graaf over de terugzending van criminele Nederlanders afkomstig uit Aruba, Curaçao en Sint Maarten.

Het advies is op 7 oktober 2015 openbaar gemaakt.

Het initiatiefwetsvoorstel maakt het mogelijk om criminele Nederlanders afkomstig van Aruba, Curaçao en Sint Maarten terug te sturen naar hun land van herkomst ongeacht of zij nog sterke banden hebben met hun geboorteland. Daarbij kan aan hen een inreisverbod worden opgelegd.

Dit betekent dat ze gedurende een aantal jaren niet naar Nederland mogen komen. Een vergelijkbare regeling geldt op dit moment ook voor vreemdelingen, maar niet voor andere Nederlanders en andere Unieburgers.

Ongelijke behandeling
De Afdeling advisering beantwoordt in het advies de vraag of het initiatiefwetsvoorstel in overeenstemming is met het gelijkheidsbeginsel en het verbod van discriminatie waar de overheid zich aan moet houden volgens de Nederlandse Grondwet en internationale verdragen. Deze vraag is hier aan de orde omdat het initiatiefwetsvoorstel Nederlanders van de drie landen ongunstiger behandelt dan andere Nederlanders en andere Unieburgers.

Nederlanders afkomstig uit de andere landen van het Koninkrijk worden in het initiatiefwetsvoorstel immers op dezelfde manier behandeld als vreemdelingen voor wie ook een terugzendregeling geldt, ondanks het feit dat deze Nederlanders geen vreemdelingen zijn. In juridische zin maakt het initiatiefwetsvoorstel daarom een onderscheid naar ‘nationale afkomst’ van deze Nederlanders.

Rechtvaardiging vereist
De Afdeling advisering merkt op dat dit initiatiefwetsvoorstel een derde poging is om het recht te beperken van Nederlanders van Aruba, Curaçao en Sint Maarten om vrij naar Nederland te reizen en daar te verblijven. Over de eerste twee wetsvoorstellen was de Afdeling advisering kritisch, omdat het (internationale) recht vereist dat wanneer een regeling een onderscheid maakt naar ‘nationale afkomst’, daarvoor een zware rechtvaardiging gegeven moet worden. Ieder nieuw wetsvoorstel op dit terrein kan dus juridisch kwetsbaar zijn.

Sterke twijfels
Over dit initiatiefwetsvoorstel concludeert de Afdeling advisering dat uit de in de toelichting opgenomen argumenten niet direct blijkt dat aan de strenge juridische beoordelingseisen is voldaan. In dit verband wijst de Afdeling advisering in de eerste plaats op de reikwijdte van het initiatiefwetsvoorstel. Volgens de toelichting is de voorgestelde regeling in het bijzonder bedoeld voor Nederlanders van Curaçao. Het initiatiefwetsvoorstel geldt echter ook voor de Nederlanders van de andere landen. Dat is volgens de Afdeling advisering niet proportioneel. Maar ook al zou het initiatiefwetsvoorstel beperkt zijn tot Nederlanders van Curaçao dan nog dient sprake te zijn van een zware rechtvaardiging, aldus de Afdeling advisering.

In de tweede plaats ontbreekt inzicht in de omvang van het probleem. De in de toelichting gepresenteerde cijfers maken in ieder geval niet duidelijk welk aandeel de Nederlanders van elk van de drie landen afzonderlijk hebben in de Nederlandse criminaliteitscijfers. Zij laten slechts in het algemeen zien dat Nederlanders van de voormalige Nederlandse Antillen oververtegenwoordigd zijn in de criminaliteitscijfers in vergelijking met personen van niet-(Europees) Nederlandse afkomst. Deze vergelijking is in het kader van het gelijkheidsbeginsel en (internationale) discriminatieverboden echter niet relevant.

Conclusie
De Afdeling advisering heeft dan ook sterke twijfels of de voorgestelde terugzendregeling een geschikt, noodzakelijk en proportioneel middel is en, als gevolg daarvan, of het onderscheid naar nationale afkomst dat de voorgestelde regeling maakt gerechtvaardigd kan worden. De Afdeling adviseert daarom het initiatiefwetsvoorstel te heroverwegen.

Lees hier de volledige tekst van het advies van de Afdeling advisering en de reactie van de indieners.

Bron: Persbureau Curacao