AMSTERDAM — De nationale slavernijherdenking in het Oosterpark in Amsterdam werd vanmiddag onverwacht onderbroken door een vreedzaam maar luid protest tegen de aanwezigheid van vicepremier Lodewijk Asscher als vertegenwoordiger van de Nederlandse regering.

Asscher en andere sprekers toonden vervolgens begrip voor de klachten, maar wezen ook op het belang van een gezamenlijke herdenking.

Het incident vond plaats op het moment dat Asscher wilde beginnen aan zijn toespraak voor het publiek en genodigden, waaronder een delegatie van de Verenigde Naties. Een groepje aanwezigen maakte zich los uit het publiek en ging voor het podium staan. De politie wist te voorkomen dat één van hen al te dicht in de buurt van het podium zou komen, maar liet de anderen hun gang gaan.

“Minister Lodewijk Asscher vertegenwoordigt de Nederlandse regering; dezelfde regering die de zwarte gemeenschap respectloos behandelt, geen nationale herdenking wil, VN-verdragen naast zich neerlegt en zich niets aantrekt van de pijn en zorgen van de zwarte gemeenschap”, riep één van hen door een megafoon, terwijl hij de pagina met de voorbereide verklaring in zijn trillende handen hield.

“Wij zijn hier vandaag om te voorkomen dat vicepremier Lodewijk Asscher namens de Nederlandse regering onze voorouders nog langer beledigt met loze woorden. En al helemaal niet op de dag dat wij hun strijd en leed herdenken”, zei hij.

Presentatrice Sylvana Simons probeerde het protest halverwege te beëindigen en zei dat de boodschap was begrepen en de ceremonie verder moest, maar dit haalde weinig uit. De verklaring over discriminatie op de arbeidsmarkt en onbegrip voor het protest tegen Zwarte Piet werd van het begin tot het einde voorgelezen.

“We zijn het zat om als tweederangsburgers behandeld te worden en wij zijn het zat om er alleen toe te doen als Nederland ons goed genoeg vindt. Het is tijd om op te staan”, aldus de verklaring, die achteraf ook werd uitgereikt aan de pers en afkomstig bleek van een collectief van acht organisaties, waaronder Opo Kondreman, Zwarte Piet Niet en Nederland Wordt Beter.

Drift

Het groepje demonstranten kon niet voorkomen dat Asscher alsnog een toespraak hield, na een eerste reactie door Marian Markelo, die net als in voorgaande jaren het plengoffer deed.

“Deze actie laat zien dat mensen tegenwoordig de vrijheid hebben en kunnen nemen. Maar ik denk dat het belangrijk is dat mensen de organisatie inlichten als ze iets willen doen. Ik roep hen ook hiertoe op, want we hebben jullie kennis nodig. De drift iets minder”, zei ze.

Asscher legde zijn voorbereide speech terzijde en gaf ook een directe reactie. Hij benadrukte dat hij juist veel waarde hechtte aan zijn aanwezigheid als vertegenwoordiger van de Nederlandse regering, omdat er sprake is van een gezamenlijke toekomst, tevens het thema van deze herdenking.

“Deze mensen zijn niet zozeer boos over wat er in het verleden is gebeurd, maar over wat er nu gebeurt. Er is inderdaad nog altijd sprake van moderne slavernij, van racisme en discriminatie en ik wil alle middelen benutten om daartegen te strijden. Maar tegelijkertijd is er geen enkele wet die discriminatie daadwerkelijk kan beëindigen. Dat kan alleen als er geen discriminatie meer is in de harten van mensen”, aldus Asscher.

De Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan benadrukte het belang van aandacht voor de slavernijgeschiedenis, bijvoorbeeld in het onderwijs. Te lang is alleen het verhaal verteld van welvaart en Piet Hein, maar niet van de offers die dat met zich meebracht of de strijd van Tula, zei hij. Zelf verwijst hij inmiddels wel altijd naar het slavernijverleden als hij in het openbaar over de Amsterdamse grachtengordel spreekt.

Franc Weerwind, de nieuwe voorzitter van het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis, zei dat de inbreng van iedereen welkom is als het gaat om het slavernijverleden.

“De herdenking is een uitstekende gelegenheid om elkaar te ontmoeten. Wij staan midden in de samenleving. We zijn geen eliteclub, dus kom naar ons toe”,

zei hij. Ook sprak hij de wens uit om van 1 juli een officiële nationale herdenkingsdag te maken.

De herdenking werd traditioneel afgesloten met een kranslegging door vertegenwoordigers van de Eerste en Tweede Kamer, de Nederlandse regering, de gemeente Amsterdam, Suriname en afgevaardigden van de Kabinetten van de Gevolmachtigde Ministers van Curaçao, St. Maarten en Aruba. Aansluitend vond in het Oosterpark het Keti Koti-festival plaats.

Onder de genodigden waren de vicevoorzitters van de Eerste en Tweede Kamer, Joyce Overdijk-Francis van het NiNsee, de Amsterdamse burgermeester Eberhart van der Laan, NiNsee-voorzitter Franc Weerwind en vicepremier Lodewijk Asscher.

Het protest was onder meer gericht tegen vicepremier Lodewijk Asscher, hier op het podium naast Marian Markelo en Sylvana Simons.