Mark Koster
De verse minister probeerde de onverkwikkelijke kwestie vlak voor zijn aanstelling tot minister te settelen. Maar dat is niet gelukt.
Ferdinand Grapperhaus was lange tijd de onderkoning van de Zuidas. De Kojak van Allen & Overy werd ingehuurd voor zware gevallen en heftige arbeidsconflicten. Als KPMG Meijburg de partner van het gerenommeerde advocatenkantoor in april 2016 belt, dan weet hij genoeg: daar is gedoe. Ruzie binnen dergelijke maatschappen ontaardt vaak in complexe gevechten waarbij ego’s, gekwetste zielen en misgelopen miljoenen de inzet zijn.
Zo komt hij terecht in een machtsstrijd in de top van KPMG Meijburg tussen enerzijds het dagelijks bestuur en anderzijds de succesvolle mede-eigenaar Ad Aerts en topfiscalist Karim Aachboun. Het is al een aardig moddergevecht als Grapperhaus wordt benaderd.
Mede-eigenaar Ad Aerts en topfiscalist Karim Aachboun vormen een sterrenteam, maar liggen niet goed bij bestuurslid Wiebe Cnossen. De KPMG-capo stoort zich aan de daadkracht en succesvolle prestaties van Aachboun en zijn seniore leermeester. Cnossen is Aachboun al eens aangevlogen, waarbij Cnossen hem met een gebalde vuist probeerde te attaqueren. Het opstootje veroorzaakt grote ophef binnen het belastingadvieskantoor waar discretie en mannenbroederschap tot norm is verheven.
Louis Vuitton
Grapperhaus wordt door KPMG ingehuurd om de animositeit af te handelen en de schade te beperken. Dat lukt niet erg. Karim Aachboun, de Marokkaanse Nederlander met een uurtarief van €500, die klanten als Bernard Arnault, de baas van Louis Vuitton Moët Hennessy, FC Barcelona spelers en Quote 500 leden bedient, wint de ontslagzaak. Hij ontvangt uiteindelijk een schadevergoeding van circa €1 miljoen. Mede-eigenaar Ad Aerts, die loyaal blijft aan zijn protégé, wordt zonder enige financiële vergoeding uit de maatschap gebonjourd, waar Aerts als mede-eigenaar bijna 30 jaar aan verbonden is geweest. Aerts belandt daardoor in een zogeheten arbitragepocedure met KPMG Meijburg, onder leiding van voormalig Hoge Raad lid en professor Alfred Hammerstein, de broer van advocaat Oscar Hammerstein.
Ondanks de schikking met KPMG Meijburg, blijft het optreden van Grapperhaus Aachboun dwarszitten. De fiscalist spant op Prinsjesdag bij de Amsterdamse Raad van Discipline een tuchtzaak aan tegen Grapperhaus (toen nog geen minister), omdat hij meent dat Grapperhaus als advocaat valse informatie aan de Amsterdamse kantonrechter Patijn heeft verstrekt en daarmee de rechtsgang van Aachboun heeft belemmerd.
Eerder werd er al zijdelings gepubliceerd over deze kwestie, maar Quote heeft nu de stukken in bezit, waaruit blijkt dat advocaat Grapperhaus bewust een onvolledige voorstelling van de feiten heeft gegeven. De kwestie draait om het verdwijnen van elf bijlagen (!) waaruit een belastend beeld naar voren komt van de bedrijfscultuur bij KPMG, de moederorganisatie, waar de mannen met ruzie vertrokken.
Aerts en Aachboun wilden deze bijlagen in hun zaak inbrengen om aan te tonen dat de top van KPMG Meijburg het succesduo onterecht heeft weggewerkt, na de agressieve aanval van Cnossen. Met name het gedrag van partner Valentijn Van Noorle Jansen, tevens raadsheer bij gerechtshof Den haag, vindt Aerts onaanvaardbaar. Aerts vindt het onverkwikkelijk dat een rechter, een notabele met een voorbeeldfunctie, zich zo heeft misdragen en stuurt een klacht naar zijn meerdere: Leendert Verheij, de president van het gerechtshof in Den Haag. Om zijn argumenten kracht bij te zetten voegt Aerts de elf bijlagen met pijnlijke passages over de top van KPMG Meijburg bij zijn klacht. In een van de mails wordt zelfs nog aan Van Noorle Jansen gerefereerd in zijn rol als voorzitter van de commissie die Aerts uit de maatschap moet zetten. Aerts vindt de houding van Van Noorle Jansen discutabel en daarom seint hij Verheij in.
‘Koninklijk vertrek’
Uit mailtjes aan Aerts wordt duidelijk dat het KPMG Meijburg-bestuur, onder leiding van bestuursvoorzitter Wilbert Kannekens, druk op Aerts uitoefent om Aachboun af te serveren en snel akkoord te gaan met ‘een koninklijk vertrek’. Ook wordt Aerts gewaarschuwd niet naar de politie te stappen zonder de maatschap daarvan op de hoogte te houden. KPMG Meijburg presenteert een gedetailleerde exit-regeling waarbij de uitkooppercentages al staan vermeld.
Teken nou maar, is de teneur. En dump je maatje.
‘Karim staat vol tegenover de maatschap. Daarmee sta jij uiteraard niet aan de kant van Karim, maar er wordt rekening gehouden met de mogelijkheid dat beide dossiers samenlopen en die gedachte wordt gevoed door Karim door ophef te maken.’
Dat laatste is natuurlijk een rampscenario.
Maar dan gaat het mis. President Leendert Verheij, die over de klacht moet beslissen, raakt de belastende bijlagen over KPMG Meijburg en collega Van Noorle Jansen kwijt. Niettemin meent de magistraat na 4 dagen nadenken dat er geen reden is om actie te ondernemen tegen rechter Van Noorle Jansen. Dit wekt bevreemding op, aangezien de bestuurssecretaris van het hof in een brief aan Aerts expliciet de ontvangst van de klacht (‘met bijlagen’) bevestigt.
Waar zijn de elf bijlagen gebleven? En waarom zijn ze niet door president Verheij opnieuw opgevraagd? En waarom baseert Verheij zijn oordeel uitsluitend op stukken die hem door de aangeklaagde Van Noorle Jansen zijn aangeleverd? En wat is de reden dat hij Aerts niet heeft gehoord, terwijl Aerts in zijn klacht daar uitdrukkelijk om verzoekt?
Ook de rol van Grapperhaus in het dossier is bijzonder te noemen. De geslepen jurist grijpt, na toestemming van Verheij, het oordeel van Verheij aan om Aachbouns positie te ondergraven.
Kwijtgeraakt
Grapperhaus gebruikt de brief van Verheij om de kantonrechter, die gaat over de ontslagzaak tegen Aachboun, te overtuigen dat er van beïnvloeding van Aerts door het bestuur van KPMG Meijburg geen sprake is geweest. De advocaat wekt in zijn schrijven de suggestie dat Verheij ook de elf bijlagen in zijn oordeel heeft betrokken, terwijl Grapperhaus op basis van de brief van Verheij weet dat hij elf bijlagen is kwijtgeraakt.
Dit schrijft Grapperhaus aan kantonrechter Patijn:
‘De president van het Gerechtshof Den Haag overweegt op bladzijden 2 en 3 zelf uitvoerig, aan de hand van de stukken, dat de heer Aerts, anders dan drs. Aachboun overweegt in paragraaf 115 van zijn verweerschrift – niet onder druk is gezet om onwaarheden te vertellen over de gang van zaken omtrent het voorval van 24 maart 2015.’
Over de verdwenen bijlagen die een heel ander beeld schetsen van de zaak zwijgt hij, en dat wordt hem nu nagedragen door een getergde Aachboun die daarom een tuchtzaak start bij de Amsterdamse Raad van Discipline, het tuchtorgaan van de advocatuur.
Komt Grapperhaus weg met deze kwestie? Het ministerie van Justitie laat weten zich niet te mengen in deze ‘privé-zaak. ‘De zaak is onder de rechter’, zegt een woordvoerder. Dat Grapperhaus een kiezelsteen in zijn brogues heeft staat wel vast.
De advocaat is minister geworden en nu verantwoordelijk voor een deel van justitie, zoals de officieren. Zijn collega Sander Dekker draagt verantwoordelijkheid voor rechters. Bijlages die verdwijnen in het minsterie van Justitie kan leiden tot behoorlijke oproer in het parlement. Eerder moesten drie VVD-bewindsmannen op justitie aftreden nadat ze niet in staat bleken een bonnetje te produceren die waren gebruikt in een schikkingszaak met een crimineel. Het gevaar op politieke afrekening is enorm, en dat lijkt Grapperhaus zich ook te beseffen.
Cover-up
Na het indienen van de klacht van Aachboun is er een keten van gebeurtenissen op gang gekomen die de verdenking van het opzetten van een cover-up rechtvaardigen.
Ten eerste: de Amsterdamse Raad van Discipline die de klacht van Aachboun moet afhandelen heeft druk op Aachboun uitgeoefend om de kwestie snel te settelen. Aachboun wordt voor een zitting opgeroepen met een voortvarendheid die je zelden aantreft bij dergelijke justitiële instituten. De Raad van Discipline eist dat Aachboun zijn verhinderdata binnen 1 dag doorgeeft en koerst af op een snelle zitting begin november 2017. Aachboun, die zich overvallen voelt, zegt tot februari 2018 verhinderd te zijn vanwege een overvolle agenda, een lezing die niet wordt geaccepteerd door de Raad.
De Raad eist dat Aachboun binnen 1 dag bewijs levert voor zijn verhinderdata. Ook opvallend: een deel van de correspondentie over de verhinderdata komt in handen van kandidaat-minister Grapperhaus. De bijna minister krijgt het gekissebis over data op zijn Allen & Overy account te lezen. Als Aachboun protesteert tegen de drammerige gang van zaken, krijgt hij schriftelijk excuses van de hoofdgriffier Van Excel voor het ongevraagd doorzetten van vertrouwelijke en persoonlijke informatie aan Grapperhaus.
Een tweede tegenvaller voor het power-koppel Aachboun & Aerts is de afwijzing om de bijlagen te mogen inbrengen in de strafzaak die Aerts heeft aangespannen tegen onder meer Wilbert Kannekens, de bestuursvoorzitter van KPMG Meijburg en Valentijn van Noorle Jansen. Op verzoek van de politie, vraagt Aerts aan Alfred Hammerstein (de voorzitter van het arbitragegerecht) of hij de belastende stukken aan de politie mag geven, ten behoeve van een strafrechtelijk onderzoek wegens beïnvloeding, een delict waar een gevangenisstraf van vier jaar op staat. Ondanks het verzoek van de politie, weigert Hammerstein toestemming te verlenen wegens de geheimhouding die doorgaans voor dit soort maatschappen geldt, waardoor wanpraktijken zelden de openbaarheid halen.
Pensioen
Het laatste opmerkelijke moment uit deze sage is de recente aankondiging dat president Leendert Verheij, de rechter die de bijlagen kwijtraakte per april 2018 zijn ambt zal neerleggen, een jaar eerder dan gebruikelijk. In een twitterbericht schrijft de jurist mysterieus dat hij met pensioen ‘hoopt’ te gaan. Verheij, die graag Christelijk-ethische beschouwingen mag houden over recht en orde, heeft geen verklaring gegeven voor het verlies van de bijlagen. De magistraat heeft de zoekgeraakte stukken in een later stadium nooit meer bij Aerts opgevraagd. Grote vraag die politieke insiders zich al stellen. Heeft CDA-leider Sybrand Buma het screeningsproces van kandidaat-minister Grapperhaus serieus genoeg genomen, aangezien de klacht van Aachboun al bekend was voordat Grapperhaus door Koning Willem-Alexander werd beëdigd.
De gepikeerde jurist laat het er niet bij zitten en heeft zich inmiddels via een persoonlijke brief bij premier Rutte gemeld. Aachboun, een VVD-lid, wil de premier graag wijzen op het explosiegevaar van deze zaak:‘Om de door minister Grapperhaus gegeven inschatting beter te kunnen plaatsen verwijs ik u naar de bijlage bij deze brief, welke bijlage een van de stukken betrof die bij president Leendert Verheij van gerechtshof Den Haag is zoekgeraakt.’
Aachboun en Aerts zijn sinds kort weer werkzaam aan de Amsterdamse Zuidas. Vanuit het voormalige ING-hoofdkantoor,‘De Schoen‘, hebben ze een nieuw belastingadvieskantoor opgezet: TaXeCo Belastingadviseurs. Vanuit hun raam kunnen ze het KPMG gebouw net niet meer zien.
Alle betrokken partijen wensen aan Quote geen commentaar te geven. Inmiddels is bekend dat er een openbare zitting over deze kwestie op 19 februari 2018 om 13:30 uur bij de Raad van Discipline zal plaatsvinden tussen Karim Aachboun en Ferdinand Grapperhaus.
Bron: Quote
Grapperhaus was al een rare kwiebus. Wie hem ‘googled’ komt de meest vreemde uitspraken van hem tegen en zijn twitter escapades zijn berucht.
Dit figuur is geen lang leven beschoren in de Nederlandse politiek en wanneer dit ‘akkefietje’ met KPMG geheel wordt opengetrokken zullen kamervragen en een debat hem vrij snel tot buschauffeur degraderen. Dat is immers waar de vorige ‘bonnetjes kwijtraker’ ook op is gevallen.
Eens kijken of Geenstijl dit oppikt en het uit gaat zoeken.
Scheve schaatsen en een bananenschil van huiveringwekkende proporties, als het inderdaad zo is. Deze feiten lijken een veel groter gevaar voor de nieuwe bewindspersoon, dan de bonnetjes affaire van Teeven. Minister Grapperhaus zou niet tevreden kunnen zijn als een parttime buschauffeur. Zijn statuur is daarvoor te verrijkend. Nu kunnen de KPMG-top en topfiscalisten een giftige cocktail vormen. Accountants maken juichende jaarrekeningen en zijn dus eigenlijk een soort van achtenswaardig administratiekantoor voor de trustsector. Fiscalisten werken er wel, maar zijn meestal een aparte afdeling. En er speelt ook nog op hoog niveau een fittie van mega proporties. Als wij het goed begrepen hebben, kunnen accountants alles voor u regelen, als u maar vermogend genoeg bent. Fiscalisten die deugdzaam zijn, kunnen dat niet en moeten zich aan de wettelijke regels houden. Elf bijlagen zijn kwijt geraakt, die een groot verschil konden betekenen voor de uitkomst van de zaak. Per ongeluk of expres kwijtgeraakt, vroegen wij ons bekommerd af. Nu raken gerechten wel eens vaker stukken kwijt, kunnen wij uit eigen ervaring melden, wat dan later gekrenkt – met een daadkracht een betere zaak waardig- ontkend wordt. Rechters accepteren meestal niet dat zij fouten kunnen maken, zoals Jeroen Recourt (voormalig PvdA parlementariër) deed toen hij rechter in Aruba was. Geen denken aan dat hij zijn foute vonnis wilde herzien. Zou dat hier ook een rol hebben gespeeld? Wil de KPMG- top dit smeuïge schandaal tegen elke prijs in de doofpot houden? Undue influence, zouden wij menen, op het eerste gezicht, van de KPMG-top en Alfred Hammerstein. Dreigde er teveel reputatieschade? Heel positief dat de gedupeerde VVD-lid is en een migratie achtergrond heeft. De VVD is er immers voor iedereen? De premier moet zeer voorzichtig zijn, maar kan Buma ook niet voor het hoofd stoten. Bovendien is Grapperhaus zelf CDA, dus ethisch bewust tot op de millimeter nauwkeurig, hopen wij. Wat misschien af en toe niet samenging met zijn functie als topadvocaat? Politiek versplintert, merkte hij spits op in zijn “De Rafels aan de rechtsstaat” van februari 2017. De zitting van de Raad van Discipline zal veel vuurwerk opleveren, voorzien wij. Dat vuurwerk kan minister Grapperhaus ten val brengen, vooral als deze zaak goed wordt uitgezocht. Kan Grapperhaus weer een doorwrochte column over schrijven in het FD. Renée van Aller&John de Vries.