De Verenigde Staten kiezen een nieuw parlement. Het zijn de belangrijke tussentijdse verkiezingen, de zogeheten midterms. De Republikeinen van president Trump hebben vijf jaar lang de macht in handen gehad, maar vandaag zouden zij de macht in het Huis van Afgevaardigden, de Amerikaanse Tweede Kamer, weleens kunnen verliezen. Dit is wat Trump – én de rest van de Amerikaanse politiek – scherp in de gaten houdt.
1. Wat doen de zwevende kiezers?
In Nederland hebben we dertien partijen in het parlement, maar in de Verenigde Staten domineren twee megapartijen al 150 jaar de politiek. De laatste jaren schuiven zowel de Democratische als de Republikeinse partij steeds verder op, weg van het midden. Het aantal politici en Amerikanen dat zich identificeert als gematigd, een beetje in het midden, wordt steeds kleiner.
Maar omdat de twee partijen bijna even groot zijn, wordt er om die onafhankelijken steeds harder geknokt. Peilingen suggereren dat de onafhankelijke kiezers dit jaar overwegend links en democratisch zullen stemmen, omdat zij niet zo dol zijn op president Trump.
2. De belangrijkste regio
Donald Trump heeft zijn winst van 2016 vooral te danken aan het Middenwesten. In dit uitgestrekte gebied bleven in dat jaar veel kiezers die op de Democraten zouden stemmen thuis, en won Trump.
De president weet dat in staten als Wisconsin, Michigan en Pennsylvania een belangrijke sleutel ligt om de macht in het parlement vast te houden en hij voert – net als in 2016 – uitgebreid campagne in deze voormalige industriestaten. Trump belooft de terugkeer van fabrieken en banen, en hij benadrukt de uitstekende economische cijfers van de laatste jaren.
De getallen waar het om draait
Correspondent Erik Mouthaan legt aan de hand van een aantal kerngetallen uit wat er allemaal op het spel staat.
3. Het draait om vrouwen in de buitenwijken
Het is de Amerikaanse variant van slaapsteden als Nieuwegein: de suburbs, oftewel de buitenwijken. Lang waren dit soort voorsteden Republikeins gebied. Hier woont de witte middenklasse, redelijk goed opgeleid, en zij stemden voor veilige buurten en lage belastingen. Vooral de vrouwen zijn hier iets conservatiever dan de mensen in de grote stad.
Maar de grofgebekte Trump ligt niet zo goed bij steeds meer vrouwen. Ze vinden hem seksistisch en neerbuigend. Bovendien gruwen ze van de manier waarop de Republikeinse partij omgaat met vrouwen die zich uitspreken over seksueel geweld. Cijfers laten zien dat meer en meer vrouwen zich Democraat voelen.
4. Wat was het nieuws?
Geen dag is hetzelfde met deze president. Soms heeft hij een enorm goede week met overwinning op overwinning, soms is hij verwikkeld in een schandaal. Stel dat Trump vandaag een overwinning boekt, dan beïnvloedt zoiets de kiezers. Dat kan op een positieve manier zijn (“Trump is lekker bezig, ik stem Republikeins!”) of juist een tegenreactie teweeg brengen (“Wat doet de president nou weer, ik stem dit keer links.”).
Maar als Trump juist een uitglijder maakt die breed wordt uitgemeten in de pers, kan dat ook gevolgen hebben. Rechtse kiezers zullen zich kwaad maken over wat zij zien als een hetze in de media, maar linkse Amerikanen zullen zeggen: “Zie je wel?! We stemmen de Republikeinen weg!” Dit is altijd een onvoorspelbare factor, en kan verkiezingen in de laatste dagen totaal om laten slaan.
5. Gaan de kids dit keer wel stemmen?
Grofweg geldt in Amerika deze vuistregel: hoe jonger de kiezer, hoe groter de kans is dat hij of zij stemt op de democraten. Maar jongeren blijven ook vaker thuis op verkiezingsdag, zeker als er geen president wordt verkozen. Oudere kiezers zijn juist veel trouwer – en zij stemmen vaker Republikeins. Dat is dus in het voordeel van rechtse politici.
Sinds Trump president is laten linkse jongeren meer en meer van zich horen, in bijvoorbeeld demonstraties. Maar als die kiezers niet gaan stemmen, dan hebben de democraten daar weinig aan. In 2016 ging maar ongeveer vijftig procent van de kiezers onder de dertig jaar stemmen. Voor 65-plussers lag dat percentage dat jaar boven de zeventig procent.
Recordaantal vrouwen verkiesbaar in Amerika:
‘We vechten voor onze vrijheid’
Bron: RTL