door Edwin Timmer
WILLEMSTAD – Op Curaçao is grote ophef ontstaan over een oorlogsexpositie die zaterdag door prinses Beatrix is geopend. De Stichting Eerherstel Oorlogsslachtoffers Curaçao (SEOC) heeft zich teruggetrokken omdat zij censuur ondervindt in hun poging iets te vertellen over „vijftien standrechtelijk geëxecuteerde Chinezen’’.
Het gaat om het neerschieten van tientallen Chinese arbeiders op de Shell-raffinaderij op Curaçao in april 1942. „Hun staking voor betere levensomstandigheden werd met geweld gebroken door de militaire politie’’, zegt Wim van Lamoen van SEOC. „Het gaat hier om oorlogsslachtoffers, maar kennelijk ligt dat te gevoelig voor de organisatie van de tentoonstelling.’’
Volgens Van Lamoen werd de SEOC eerst gevraagd een bijdrage te leveren aan de expositie. „Maar de organisatie stelde zoveel vragen, alsof men onze teksten niet vertrouwde. Dat ervaren wij als censuur. Juist omdat prinses Beatrix en haar familie Shell-aandeelhouders zijn, vinden wij het belangrijk dat zij weet wat er gebeurd is op het terrein van dit Nederlandse bedrijf.’’
Censuur
Voorzitter Michèle Russel-Capriles van de organisatie van de expo ‘Guerra na Korsou’ ontkent dat er sprake is van censuur. „Wij moesten gewoon heel lang zeuren om hun teksten. Als organisatie willen we daar namelijk wel achter kunnen staan. Toen besloot de SEOC zich terug te trekken. Dat is heel treurig.’’
Kernpunt van de rel is de term ‘oorlogsslachtoffer’. Volgens Van Lamoen zijn de vijftien overleden Chinezen dat zeker, net als nog zo’n vijftig gewonde arbeiders die er vielen. Russel-Capriles vindt dat zij zich daarover geen oordeel kan vellen. „Zeker is dat ze omkwamen tijdens de oorlog. Maar verder is het aan historici.’’
Aandacht
De expositie heeft overigens wel degelijk aandacht aan de fatale gebeurtenissen op 20 april 1942, stelt Russel-Capriles. „We noemen zelfs de namen van de doden, met hun geboortedata, zoals ook de SEOC graag wil zien.’’ In totaal eiste de Tweede Wereldoorlog op de Nederlandse Antillen 162 slachtoffers. In dat officiële cijfer zitten niet de stakende Chinezen.
Volgens Russel-Capriles, die een jaar geleden het idee voor de expositie lanceerde, zijn de oorlogsjaren een ,,periode waar wij trots op kunnen zijn”. Het eiland is door zijn bewoners met succes verdedigd en de raffinaderij draaide op volle toeren, waardoor brandstof kon worden geleverd aan de geallieerden, benadrukte Russel in haar openingstoespraak. ,,Zonder Antilliaanse brandstof had de bevrijding van Europa pas een jaar later plaats kunnen vinden”, zei premier Ivar Asjes. De organisatie zag de komst van Beatrix ook als bevestiging van de belangrijke rol van Curaçao in de oorlogstijd.
Raffinaderijen
De Amerikanen hadden in die tijd 1400 man op Curaçao gestationeerd om de raffinaderij en het eiland te bewaken. Niet onnodig want de Duitsers probeerden met van duikboten gelanceerde torpedo’s de olieproductie te stoppen. Curaçao zelf had onder de eigen bevolking 3000 ‘Schutters’ gerecruteerd. ,,Mannen die met veel animo en toewijding ons veilig hebben weten te houden”, aldus Russel. Een groep inmiddels hoogbejaarde Schutters was uitgenodigd voor de plechtigheid en prinses Beatrix had na de rondgang over de kleine tentoonstelling ook een korte ontmoeting met met hen.
Voormalig Koningin Beatrix was zaterdag de eerste die de expositie in Het Curaçaosch Museum in Willemstad bekeek. Nu volgen, zo hoopt de organisatie, tot en met 12 juli nog een heleboel schoolkinderen en andere bezoekers. Van Lamoen van de SEOC weigert aanwezig te zijn. „Ik doe niet mee aan huichelarij.’’ Volgens hem staat vast dat de ‘moordpartij’ een schande is in de Nederlandse Caribische geschiedenis, en dat de overheid nu eenmaal moeite heeft dat te erkennen.
Bron: Telegraaf
Dat Anthony Godett een jaar vast heeft zegt niets over 30 mei 1969. Zijn vader was de degene die in die tijd samen met anderen de staking heeft veroorzaakt en daarna de partij, Frente Obrero heeft opgericht. Tijdens de staking werd hij neergeschoten. Met alle gevolgen vandien. Het gaat bij mij om het waroom het zover kon komen? Dan moet men precies weten wat er in die periode plaatvond metname de arbeidsverhoudingen bij de Shell, Wescar/Wescon. Die mondde uieindelijk tot staking en woede uitbarstingen die er onderhuids bij de bevolking heerste . Feit is dat de staking van Chinezen niet direct te maken hadden met de tweede wereldoorlog. Het ging ook hier om de arbeidsverhoudingen tussen werkgever en werknemer. Die nare gevolgen voor hun heeft gehad. In ieder geval heeft 30 mei 1969 weldegelijk een kentering gebracht binnen de Curaçaose samenleving. Hoe je het ook wendt of keert. Dat jaren daarna men op politiek niveau met de pet naar is gaan gooien is een ander zaak.
@Margret: sorry, u was me voor.
@Stanley Held:
“…Het is te vergelijken met 30 mei 1969…”
Staken is nog tot daar aan toe, maar wat er op 30 mei gebeurd is, was genoeg om het hele bezopen, andermans bezit vernielend, brandstichtend en plunderend zooitje op te pakken en……
in een oorlog worden veel fouten gemaakt, 15 doden tijdens de staking had niet gemogen. Vluchtelingen die toegang zochten omdat ze uit Duitsland weg wilden en zich wilden overleven bij ons werden geweigerd door de Gouverneur omdat het anders te vol werd bij ons en de verhoudingen uit balans gingen. Belichten we deze geschiedenis, NEE. Wel weten we dat we benzine voor de vliegtuigen maakten en dat door deze productie we hebben geholpen aan het einde maken van WW2. Dat we toen een booming time hadden, we nu nog steeds de ISLA hebben door dat zijn we vergeten.
Toch nog een vraag zijn we mede verantwoordelijk voor 6 miljoen doden omdat we de vluchtelingen hebben geweigerd? Moeten we als volk daar ook geen aandacht aan geven?
Stanley, ik had u intelligenter inschat met uw 30 mei 1969.
Nog steeds wordt dat gezien als de revolutie van Curacao. Nu weet ik wel dat Curacao geen historie heeft om trots op te zijn, maar dat rechtvaardigt nog niet dat 30 mei 1969 anders wordt gezien dan het werkelijk was, en dat is een bende drunken lui die plunderend en rovend door Punda en Otrobanda trokken en alles stalen wat ze maar konden meenemen.
Alles behalve iets om trots op te zijn, hoezeer Anthony Godett (zelf een jaar opgesloten geweest wegens corruptie) ons ook anders wil doen geloven.
Ik merk dat heel wat mensen hun geschiedenis niet al te best kennen. Ik vind dat het hier om herdenking gaat. Wie goed of wat, lees jouw geschiedenis en beoordeel zelf. Het feit dat het hier om een dodenherdenking gaat van mensen die in twee oorlogen zijn gevallen vind ik, deze discussie niet op zijn plaats. Wat er heeft plaatsgevonden in de met de Chinezen valt niet goed te praten. Hun dood valt onder de strafrecht in die periode. Het gaat hier om een staking die blijkbaar op onterechte wijze is beëindigd. Het is te vergelijken met 30 mei 1969. Het bijhalen van leden van het koningshuis vind ik ongepast. Zij waren wel betrokken bij de oorlog, laten wij de doden herdenken en alle andere onderwerpen die zijdelings blijkbaar? Op een ander moment bespreken. Denk ik?
@ Sander,
Zoals jij het hebt neergeschreven staat er dat Bernhard geen ‘goede Duitser’ was. En dan ben ik toch benieuwd wat jij zo fout aan hem vond.
@MS, ja een beetje gelijk heb je wel.
maar deze chinesen zijn gewoon afgeslacht omdat ze staakten voor hunrecht.
misschien mag dat niet in oorlogstijd, maar toch niet oke.
@Joep,
je leest niet goed…
Wat een gedoe om 15 Chinezen, 75 jaar geleden.
Maakten we ons maar zo druk om de 15 verkeersdoden ieder jaar of het dubbele daarvan (30) jaarlijks door de Isla.
@ Sander,
En waarom hoort Bernhard daar niet bij volgens jou ? Heb je hem gekend of is het vanwege de Lockheed affaire ?
Mijn ervaringen met hem waren heel positief en zelfs met de Lockheed affaire heeft hij gezorgd dat de KLu op dat moment de juiste kist kreeg.
Bernhard is voor de Nederlandse Krijgsmacht van onschatbare waarde geweest en daar verandert zelfs een Lockheed affaire vrij weinig aan.
@jan,
nou Bernard, niet hoor.
Claus was oke…
@Meta: ongenuanceerde en tendentieuze opmerkingen! En er waren ook ‘goede’ Duitsers en daar hoorden Bernard en Claus zeker bij.
Verrassend dat zoveel mensen precies schijnen te weten waarin de Oranjes beleggen. Alsof ze het lijstje van de bank hebben mogen inzien.
Beatrix was, net als haar moeder, getrouwd met een Duiser, is dat al doorgedrongen?
Dit wordt door de Telegraaf enorm overdreven. Het overgrote deel van de bevolking van Curacao volgt dit niet, heeft er geen mening over en interesseert zich hier ook helemaal niet voor.
Ik wel, ik ben geboren met de erfenis van de oorlog zoals die er in Nederland uitzag. Ik vind dit, hoewel ik me geen voorstelling kan maken over wat de betrokkenen bewogen heeft om te doen wat ze gedaan hebben, kinderachtig gekissebis over iets waarvan we nu toch, met het perspectief van de jaren wel rustig zouden moeten kunnen zijn.
Iedereen kan ‘publiceren’ wat hij of zij wil, krijgt dan de aandacht die hij of zij voor het onderwerp weet te trekken.
We hebben andere, inmiddels echt belangrijkere dingen om aandacht voor te vragen.
Wat willen deze mensne bereiken …. dat de Oranjes ‘begrijpen’ hoe fout ze zijn met hun aandelen Shell?!