Door Joris Polman en Mick van Wely

Een appeltje voor de dorst. Met die gedachte vertrouwden zwartspaarders en Brabantse pillenboeren en speedbaronnen hun miljoenen toe aan de als zeer betrouwbaar bekendstaande ’geldtovenaar’ R. N. (55). Maar de vermogensbeheerder graaide in de pot met tientallen miljoenen euro’s. Moet de bankier van de onderwereld nu vrezen voor zijn leven?

Reisjes met een privéjet à raison van ruim zestigduizend euro per vlucht, snelle bolides en een paleis onder de tropische zon waar Hollywoodsterren slechts van kunnen dromen. De Brabantse vermogensbeheerder R. N. nam het er flink van.
Hoeveel geld kreeg N. van keurige oud-ondernemers, pensionado’s, maar ook topcriminelen? Na drie jaren van bijna non-stop onderzoek weten ze het bij politie en justitie nog steeds niet. Over N. is weinig bekend. Op sociale media zijn alle sporen, waarschijnlijk door N. zelf, gewist.

Liechtenstein

„We gaan in ieder geval uit van tientallen miljoenen euro’s, maar missen het totaaloverzicht. We hebben tot nu toe alleen beslag kunnen leggen op enkele miljoenen in Liechtenstein”, zegt officier van justitie Arend Kees Kooij van het Landelijk Parket van het OM, die het onderzoek 26Staaldiep naar N. leidt. N., die vastzit, wordt verdacht van oplichting en witwassen. Hij is hoofdverdachte in de zaak.

“Klanten wisten niet dat de verdachte hun geld gebruikte voor nieuwe financiële activiteiten”

Vermoedelijk nog minder dan justitie weten de criminelen en zwartspaarders. Kooij: „Veel klanten weten van niets. Zo wisten ze ook niet dat de verdachte hun geld gebruikte voor nieuwe financiële activiteiten. De laatste maanden ontstonden er spanningen. Dat is naar voren gekomen uit het onderzoek.” Volgens de officier is er geen concrete dreiging vanuit criminele hoek jegens N.

Hogerop

N. deed het goed en klom rap hogerop. Eind jaren negentig ging hij aan de slag in Zwitserland en ging wonen in het romantische bergdorpje Maienfeld, zo blijkt uit onderzoek van De Telegraaf. Hier werkte de Brabander bij gerenommeerde banken als manager, blijkt uit onderzoek van politie en justitie.

Zo’n acht jaar geleden lonkte het grote geld voor N., die tot dan onder meer voor ABN Amro en de Zwitserse LGT Bank werkte. Hij verliet het bankwezen om voor zichzelf te beginnen. Dat deden bankiers in die tijd vaker, de wereld van private bankers was toen nog ’een jungle’, weet een advocaat die gespecialiseerd is in zwartspaarderszaken maar anoniem wil blijven.

„Veel bankiers, onder wie veel Nederlanders, vertrokken. Vaak namen ze de klanten mee voor wie ze al jaren werkten en met wie ze een vertrouwensband hadden.”

Volgens justitie speelde voor N. nieuwe, strengere regelgeving een rol bij zijn keuze om verder te gaan als zelfstandig vermogensbeheerder. En toeval of niet: Nederland sloot in die dagen een belastingverdrag met Zwitserland waarmee de fiscus onder strikte voorwaarden het beroemde Zwitserse bankgeheim kon omzeilen. Zwartspaarders waren opeens niet langer veilig in het Alpenland.
Offshore

N. kwam met een oplossing: offshore bankieren in belastingparadijzen. Door vermogen te stallen op zonovergoten tropische eilanden kunnen de superrijken belasting ontwijken. Dat is niet eens illegaal. Bijkomend voordeel: het is ook een beproefde manier om vermogen te verbergen en geld wit te wassen.

Daarna doet N. iets opmerkelijks: hij gebruikt het via hem gestalde vermogen als onderpand om zelf voor vele miljoenen aan leningen af te sluiten. Waar hij dat geld voor nodig had, is onduidelijk. Het hielp hem niet. Zijn bedrijfje Maibad is bankroet, mede omdat op verzoek van het OM in Nederland buitenlandse autoriteiten beslag hebben gelegd op banktegoeden ter waarde van enkele miljoenen euro’s.

Rond 2016 raakt N. ineens uit beeld. Klanten van hem krijgen nog wel financiële overzichten, maar contact kunnen ze niet meer leggen met hun vermogensbeheerder. De rechercheurs van de landelijke eenheid ontdekken dan dat hij naar een eiland in het Caribisch gebied is verhuisd. Om welk land het precies gaat, wil het OM niet zeggen.

Verdwijnen

„We vermoeden dat N. bewust heeft gewerkt aan een soort uittredingsplan. Dat hij min of meer wilde verdwijnen. In Zwitserland, waar hij daarvoor verbleef, had de verdachte aangegeven dat hij naar een bepaald land zou verhuizen. Dat was een ander land dan de bestemming waar hij daadwerkelijk heenging.” Vermoedelijk heeft hij in ruil voor het staatsburgerschap tonnen geïnvesteerd in het land.

“We zijn bang dat heel veel klanten van N. niet weten dat ze hun geld kwijt zijn”

Kooij: „We zijn bang dat heel veel klanten van N. niet weten dat ze hun geld kwijt zijn. Zowel criminelen als zwartspaarders. Een deel van de gedupeerden is door ons benaderd, maar ze laten niet het achterste van hun tong zien. Ze zijn bang voor de fiscus.”

Zal openheid richting justitie betekenen dat ze door de belastingdienst worden aangeslagen? Kooij: „Wij zien ze in ieder geval alleen maar als gedupeerden van oplichting. De fiscus bekijkt elke zaak afzonderlijk.” Verscheidene gedupeerden hebben inmiddels aangifte gedaan.

Uit het onderzoek is ook naar voren gekomen dat meerdere ambtenaren zijn omgekocht. Ze zouden diensten hebben geleverd aan N. en enkele medeverdachten.

Informatie

De ambtenaren hebben volgens het OM vertrouwelijke informatie verschaft tegen betaling.

Het OM roept gedupeerden op zich te melden.

“Laat dit ook een duidelijke waarschuwing zijn voor zwartspaarders”

Kooij: „Laat dit ook een duidelijke waarschuwing zijn voor zwartspaarders: pas echt op. Ook omdat de kans groot is dat je vermogen in dezelfde pot komt waarin ook crimineel geld zit.”

De advocaat van N., Anno Huisman, spreekt van een ’complex dossier’. „Daarom kan ik moeilijk reageren. Ik kan alleen zeggen dat er zaken zijn in het verhaal waarin ik me niet herken. En het klopt dat mijn cliënt zwijgt.”

Bron: Telegraaf