Jorn Jonker

Den Haag – De kersverse staatssecretaris Knops (Koninkrijksrelaties) komt vanaf vandaag ’kennismaken’ op Sint-Maarten. Maar na de hoogopgelopen spanningen tussen Den Haag en bestuurders op het eiland, weten ze daar al heel goed wie hij is.

De CDA-bewindsman zal de grootste conflicten snel moeten behandelen zodat het bezoek van onze koning en koningin later deze week, enigszins rustig kan verlopen.

De staatssecretaris ontmoet vandaag de premier van Sint-Maarten, is de bedoeling. Voor ambtenaren die zo’n bezoek voorbereiden is het normaal klip en klaar wat ze dan moeten doen. Deze keer ligt het iets ingewikkelder. Wie is vandaag de minister-president van het eiland in ons eigen koninkrijk, was een vraag die lange tijd boven de markt hing. „Er staat nog steeds een vraagteken bij in het schema”, zegt een betrokkene. Men gaat er nu maar van uit, na het aftreden van William Marlin, dat Knops vandaag handen schudt met premier Rafael Boasman. Maar helemaal zeker was dat dit weekend nog niet. Het is veelzeggend voor de politieke chaos op het eiland waar de situatie elke dag kan veranderen.

Chaos

Nederland zag zich afgelopen vrijdag genoodzaakt om in te grijpen in die chaos. Marlin was weggestemd door zijn parlement, maar ging niet weg. Hij bleef op zijn positie zitten en de gouverneur hield dat in stand. De rijksministerraad gaf de gouverneur daarom de aanwijzing Marlin te ontslaan. De premier vertrok daarop alsnog zelf woest. „Wij zijn een zelfstandig land. Geen gemeente van Nederland! En wij zijn geen kolonie van Nederland”, brieste hij over de overzeese ’bemoeienis’.

Marlin moest weg omdat het parlement op Sint-Maarten een motie van wantrouwen had aangenomen. Dit omdat hij weigerde de voorwaarden voor het Nederlands hulpgeld te accepteren. Den Haag maakt in stapjes 550 miljoen euro over voor de wederopbouw als het eiland strengere controle op corruptie accepteert – Sint-Maarten is berucht om integriteitsproblemen – en strengere controle op de grenzen toestaat.

Wederopbouw

Nu Marlin weg is en een meerderheid van het eilandsparlement voor de Nederlandse voorwaarden is, kan er bijna getekend worden voor het hulpfonds en geld overgemaakt worden. Maar omdat het stof van het vertrek van Marlin nog niet is neergedaald, zal dat tijdens dit bezoek nog niet gebeuren, weten betrokkenen. De opstart van de grote wederopbouw duurt zo maar voort.

Knops bezoekt later deze week ook Sint-Eustatius en Saba, deze eilanden zijn beide eveneens getroffen door orkaan Irma. Later deze week komen de koning en koningin naar de drie eilanden en sluit de staatssecretaris bij hen aan. Die volgorde is niet toevallig gekozen. Gezien de politiek situatie moet Knops eerst de ergste kou uit de lucht halen, zodat het bezoek van Willem-Alexander en Máxima aan het Caribisch deel van het koninkrijk donderdag niet meer zo beladen is.

Noodverbanden

Maar Knops kan in zo’n korte tijd waarschijnlijk alleen de eerste noodverbanden aanleggen. Zo was onder andere omstandigheden de gouverneur van het eiland door Den Haag waarschijnlijk zwaarder onder vuur genomen. Er wordt gespeculeerd over diens vertrek omdat hij een dubieuze rol speelde in het aanblijven van Marlin en het goedkeuren van nieuwe verkiezingen. Dit terwijl het eiland in puin ligt en een stembusgang vrijwel onmogelijk is. Het kabinet wil, met de chaos van een gedwongen vertrek van de premier en een bezoek van de koning, nu echter even rust in de tent en gouverneur Eugene Holiday te vriend en in het zadel houden. Die zou, als Nederland hem in deze lastige tijd steunt, juist een partner van Den Haag kunnen worden en van het kamp-Marlin losgeweekt kunnen worden, redeneert een betrokkene. Hem tot opstappen dwingen, een scenario dat ambtenaren hier wel hebben onderzocht, is nu dus niet aan de orde. „Niet alles kan tegelijkertijd aangepakt worden.” De hoop in Den Haag is dat het eiland de aangekondigde verkiezingen verder weet uit te stellen, dat het hulpgeld snel op gang kan komen en dat er zo voorlopig even rust is en tijd is voor de belangrijkste taak nu: de wederopbouw.

Knops dreigde nog even om niet naar eilanden te gaan als Marlin niet zou vertrekken. De koning wilde zijn bezoek aan Saba, Sint-Eustatius en Sint-Maarten echter sowieso door laten gaan, weet een ingewijde. Ook als Knops zijn rol als politieke frontsoldaat, die eerst de kou uit de lucht moest halen, dus niet zou kunnen vervullen. „Ondanks wat er politiek speelt, zijn het zijn onderdanen daar en die wil hij bezoeken in deze tijd.”

Bron: Telegraaf