Mick van Wely

Nederland dreigt ontwricht te worden door de toenemende macht van de drugsmaffia. Een tornado van cocaïne is vanuit Zuid-Amerika onderweg, de online drugshandel floreert en de zucht naar drugs neemt alleen maar toe. Alle zeilen moeten worden bijgezet om drugs-BV Nederland halt toe te roepen.

’De drugscriminaliteit is de sluipmoordenaar van onze democratie’, schrijven bezorgde Brabantse burgemeesters in februari in een brandbrief aan Den Haag. Ze zijn de liquidaties, beschietingen van woningen, bedreigingen van bestuurders, veldslagen tussen motorbendeleden en ontvoeringen meer dan zat.

Internationaal
Strafprocessen tegen criminelen duren te lang en professionals bij gemeentes en opsporingsinstanties zijn volgens de bestuurders onvoldoende uitgerust om drugs-BV Nederland effectief te bestrijden. Ze willen een strijdkas van 150 miljoen euro, duizenden agenten en vooral een kwaliteitsimpuls bij politie en Openbaar Ministerie.

Binnenlandse aangelegenheden, zo lijkt het, maar het probleem is internationaal en gaat veel verder dan een kat-en-muisspel tussen de autoriteiten en wat plaatselijke drugsboeven. De belangen voor de nationale en internationale drugsmaffia zijn te groot geworden. Nederland is in Europa, maar ook ver daarbuiten uitgegroeid tot een onmisbare schakel in de drugshandel. Mede vanwege de Rotterdamse haven. De afzetmarkt groeit door een toename van het drugsgebruik in Europa.

Drugshandel is nog steeds de belangrijkste criminele activiteit. Volgens Europol zijn er in Europa zo’n 5000 criminele organisaties die internationaal actief zijn. Hun aantal groeit, en is inmiddels een kwart meer dan vier jaar geleden. Zo’n 35 procent van deze groeperingen houdt zich bezig met het vervaardigen en verhandelen van harddrugs, pillen en wiet, met bij elkaar een geschatte jaaromzet van ruim 24 miljard euro.

Beschamend
Elke vier jaar komt de internationale politieorganisatie Europol met het rapport Dreigingsbeeld van Zware en Georganiseerde Criminaliteit. De regeringen van de Europese landen, zo zegt Europol, stemmen hun beleid wat betreft de misdaadbestrijding mede af op deze rapportages.

De ’editie’ van 2017 schetst een bijna beschamend beeld van de rol van Nederland op het internationale speelveld en wijst op de gevaren die op de loer liggen.

Bij alle drugsvarianten staat Nederland op kaarten pikzwart afgebeeld als meest belangrijke doorvoer- of productieland. Bijvoorbeeld bij het vervaardigen en distribueren van hennep. Het rapport bestempelt Nederland als ’main distribution hub’ oftewel belangrijkste distributiepunt. De wiet gaat vanuit Nederland naar alle andere landen in de EU. Alleen Albanië en Tsjechië zorgen voor enige concurrentie.

Wietkwekerijen
De Nationale Politie becijferde eind 2015 dat alleen de oogst van de wietkwekerijen in Noord-Brabant een miljard euro genereert. De landelijke export zou goed zijn voor zo’n 2,5 miljard. Europol waarschuwt dat door nieuwe technologieën in de sector de productie en export zullen toenemen.

Helemaal alarmerend is de productie van synthetische drugs als xtc, MDMA-poeder en amfetamine. Het kleine Nederland is als pillenstamper en poedermaker koploper in de wereld. De synthetische drugs gaan niet alleen naar EU-landen, maar ook naar Australië en de Verenigde Staten. Met soms miljoenen pillen per lading.

De criminele organisaties achter de pillenindustrie zijn volgens Europol enorm vermogend, modern en flexibel. Ze passen zich als een kameleon constant aan de markt aan en experimenteren met de productie van nieuwe soorten drugs. In 2017 werden 61 drugslabs gevonden. In het laboratorium dat in februari in het Brabantse Leende werd ontdekt, het grootste ooit, vond de politie grondstoffen voor de productie van 4000 kilo MDMA of zes miljoen xtc-pillen. ’Xtc-koks’ gebruikten ketels van vele honderden liters.

Synthetische drugs
„De productie heeft industriële proporties aangenomen”, zegt criminoloog Cyrille Fijnaut. Fijnaut is gespecialiseerd in georganiseerde criminaliteit en deed tal van onderzoeken voor de overheid, zoals voor de commissie-Van Traa in de jaren negentig.

Zuid-Nederland is de bakermat voor de productie van synthetische drugs. „Eigenlijk is het raar dat Nederland nog steeds koploper is. De technologie is niet zo heel moeilijk. Kennelijk zijn onze producenten erg betrouwbaar en leveren ze goede kwaliteit. En erg belangrijk: de straffen in ons land zijn aan de lage kant. Strafrechtelijk optreden heeft hierdoor een onvoldoende verstorend, laat staan een verlammend, effect op deze criminele industrie.”

Nog een waarschuwing van Europol. Europa kan een tornado van cocaïne verwachten in de komende jaren. En Nederland vormt met België en in mindere mate Spanje de trechter voor Europa als het gaat om de import. In het afgelopen jaar werd in Rotterdam en Antwerpen 40 ton coke onderschept. Een verdubbeling ten opzichte van vijf jaar geleden.

Cocavelden
Colombia is gestopt met het bestrijden van cocavelden en de cocaboeren in Zuid-Amerikaanse landen mogen meer coca telen. Nederlandse misdaadbendes doen zaken met alle serieuze criminele organisaties in Europa: het gros van de coke gaat via Nederland naar andere landen.

Online-drugshandel is tegenwoordig het toverwoord. Postbedrijven als PostNL en DHL zijn ongewild onmisbare ’facilitators’ van de drugsindustrie geworden. Nederland loopt voorop als het gaat om de verkoop van drugs via internet. Door de drugs op de post te doen is de pakkans voor verkopers aanzienlijk kleiner. Bovendien hoeft de koper zich niet in een schimmig circuit te begeven.

Eerder berekende het Britse onderzoeksbureau Rand Europe al dat Nederland verantwoordelijk is voor bijna tien procent van de wereldwijde online-verkoop van drugs. De synthetische drugs komen vooral uit Nederland en gaan de hele wereld over.

Tor-netwerk
De verkoop verloopt via het Tor-netwerk of Dark Web, waarop kopers en verkopers zich anoniem kunnen begeven. Ze gebruiken daarbij het elektronische betaalmiddel Bitcoin. Volgens Europol bedroeg het aantal vaste gebruikers van deze netwerken in januari al 1,7 miljoen mensen en zal deze groep alleen maar stijgen.

De afzetmarkt voor de Nederlandse pillen- en wietboeren groeit en groeit. Meermalen werden internetfora offline gehaald door opsporingsinstanties, maar zij keren probleemloos terug. Een definitief antwoord op de online verkoop is nog niet gevonden. Europol wijst op de explosieve handel in drugs via sociale media waarop foto’s worden gedeeld, zoals Instagram.

„De online handel is zeker een factor van belang, maar we moeten niet doen alsof deze handel niet te bestrijden is”, zegt criminoloog Cyrille Fijnaut. „Achter de digitale wereld zit een gewone tastbare, reële wereld. De drugs moeten worden geproduceerd en uiteindelijk ook verpakt en opgehaald worden. Daar ligt de kans voor opsporingsdiensten. En laat de pakketdiensten drugshonden inzetten.”

Doorvoerhaven
Volgens de Van Dale is de definitie van narcostaat een ’staat waar grootschalige productie van en/of handel in narcotica plaatsvindt’. Kijkend naar de functie van doorvoerhaven die Nederland heeft en de leidende positie bij de productie van synthetische drugs en hennep, is Nederland zonder meer een narcostaat te noemen.

Fijnaut: „Ik noem in lezingen Nederland wel eens het Colombia van West-Europa. Qua productie van drugs en doorvoerfunctie kun je dat zeker zeggen. Maar Nederland is geen maffiastaat als indertijd Colombia of delen van Mexico. De misdaad heeft hier geen grip op de legale economie. De integriteit van de overheid staat nog overeind. Maar Nederland moet wel erg oppassen op zijn reputatie internationaal. Die dreigt schade op te lopen.”

Fijnaut onderschrijft de gevaren die Europol schetst en waarschuwt er nadrukkelijk voor dat Nederland alle zeilen moet bijzetten. Met name door de exploderende cocaïnehandel zijn er organisaties ontstaan die net als multinationals opereren, verliezen van tientallen miljoenen euro’s probleemloos kunnen verwerken en soms beschikken over meerdere moordploegen om tegenstanders uit de weg te ruimen. De wereldwijde organisaties zetten soms eigen communicatienetwerken op, hebben corrupte contacten in de havens en doen zelfs aan contraspionage om de recherche een stap voor te zijn.

Machtsposities
„Je moet voorkomen dat criminele groeperingen in illegale markten machtsposities opbouwen in termen van mankracht, infrastructuur, kennis, kapitaal en ’support’, oftewel steun vanuit de bovenwereld”, zegt Fijnaut. „Zware misdaad moet je klein en kort houden. Hiervoor zijn indringende en grootschalige strafrechtelijke onderzoeken nodig, maar ook moeten de lokale bestuurders weerbaarder worden.”

Chef landelijke recherche Wilbert Paulissen deelt die zorgen en zegt dat Nederland ’scherp moet blijven’. „We hebben te maken met een diepgeworteld, mondiaal probleem. Uiteindelijk draait het allemaal om vraag en aanbod.” Hij erkent dat hier enorme hoeveelheden drugs worden geproduceerd. „Dat zien we aan de recordvangsten van de laatste tijd.” Desgevraagd geeft hij aan criminoloog Fijnaut „te kunnen volgen” als die het strafklimaat te mild noemt.

En de politiek? VVD-Kamerlid Foort van Oosten laat weten ’dat er een keiharde strijd geleverd moet worden tegen de ondermijnende (drugs)criminaliteit.’ „Van de overheid en politiek mag verwacht worden dat alle zeilen worden bijgezet, want wij kunnen niet tolereren dat onze havens misbruikt worden door criminelen.” Kamerlid Madeleine van Toorenburg (CDA) spreekt van ’alarmerende berichten’. „Nederland is dé harddrugsproducent en -handelaar van de wereld aan het worden. Het tij moet worden gekeerd. Dat vraagt om ruimte voor creatieve acties waarbij de politie en het OM samenwerken met de lokale overheden en Belastingdienst.”

Drugsepidemie
Het drugsgebruik in Nederland en de rest van Europa stijgt volgens het ’Drugsrapport 2016’ van het Europees Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving. Er zijn lichte stijgingen te zien bij het gebruik van de meeste drugssoorten. Vooral synthetische drugs kennen een opleving. Het rapport constateert ook dat de drugs sterker zijn geworden. Volgens het Trimbos Instituut had in 2015 bijna 3 procent van de volwassenen xtc geslikt: zo’n 380.000 personen. Het gebruik stijgt sinds 2009 jaar na jaar. Xtc blijft bij uitgaande jongeren een favoriete ’uitgaansdrug’, maar heeft het middel stevige concurrentie gekregen van de nieuwe stof 4-fluoramfetamine (4-FA).

Bron: Telegraaf

Naschrift KKC:

De titel is naderhand door de Telegraaf aangepast naar “misdaad loont in Nederland’. De KKC heeft het origineel laten staan.

Lees hier het Europol-rapport Dreigingsbeeld van zware en georganiseerde criminaliteit 2017