Dirk Waterval

Voor het eerst hangt er een prijskaartje aan de winsten die multinationals via Nederland wegsluizen. Het Nederlandse belastingklimaat kost de rest van de wereld naar schatting jaarlijks 22 miljard euro aan ontweken belastingopbrengsten.

Het scheelt buitenlandse multinationals namelijk veel geld als ze de winsten van hun dochterondernemingen eerst door Nederland sluizen, voor die teruggaan naar het moederbedrijf. Het is voor het eerst dat hier bij benadering een prijskaartje aan is gehangen, door de Tilburgse hoogleraar Arjan Lejour.

Nederland is al sinds jaar en dag een belangrijke tussenstop voor bedrijven op hun weg naar winstmaximalisatie. Daardoor heeft het internationaal geen beste reputatie. Nog geen jaar geleden schaarde het Europees Parlement zich achter een motie met de stelling dat Nederland belastingontwijking faciliteert.

De geldstromen gaan door een ‘belastingverlagend bad’

Dat is legaal en gaat via brievenbusfirma’s die multinationals in Nederland opzetten. Op die manier gaan de winsten van hun dochterondernemingen eerst door Nederland voordat die huiswaarts keren. Die geldstromen gaan hier als het ware door een ‘belastingverlagend bad’. Het gastland van de dochteronderneming loopt zo geld mis. De optelsom van die gemiste opbrengsten ligt volgens Lejour dus rond de 22 miljard euro.

“Dit is maatschappelijk onwenselijk”, zegt Lejour. “Het druist in tegen de geest van de wet. De brievenbusfirma’s die dit doorsluizen mogelijk maken, hebben geen enkele andere functie dan het ontwijken van belasting.” Volgens de hoogleraar houdt Nederland nagenoeg niets over aan de ontwijking die het faciliteert aan buitenlandse bedrijven. De winst komt binnen, maar verdwijnt ook direct weer. Daar heft de fiscus niet op. Het voordeel is voor de multinationals, het verlies is voor het land waar de dochteronderneming is geplaatst.

Op initiatief van de oppositie heeft het huidige kabinet de teugels wat deze belastingontwijking betreft iets strakker aangetrokken. Gaat er bedrijfswinst over intellectueel eigendom via Nederland naar een erkend belastingparadijs zoals Bermuda of de Kaaimaneilanden, dan moet vanaf 2021 wél belasting worden afdragen. Lejour: “Dat zal zo’n 10 procent aan internationale belastingontwijking schelen via Nederland.”

‘Nederland heeft wel iets goed te maken’

Volgens de Leidse hoogleraar Jan Vleggeert kan Nederland best wat meer doen dan deze nieuw aangenomen wet. Bijvoorbeeld door ook te gaan heffen op andere landen. “Dat kan ten koste gaan van ons vestigingsklimaat”, zegt hij. “Maar Nederland heeft wel iets goed te maken na zo lang een hoofdrol te hebben gespeeld in wereldwijde ontwijking.”

Tot de 22 miljard euro kwam Lejour door tien internationale onderzoeken naar het wereldwijde belastingvoordeel op een rij te zetten. Van die uitkomsten rekende hij het gemiddelde uit, om daar het Nederlandse aandeel in te berekenen op basis van de buitenlandse investeringen die Nederland binnenkomen en direct verlaten. Eerder schatte het Europees Parlement dat Nederland de andere EU-landen zo’n 11 miljard kost. Wereldwijd gaat het volgens Lejour ongeveer om het dubbele.

Lees ook:
GroenLinks wil alle lekken in de dividendbelasting dichten

GroenLinks komt met een slim getimed wetsvoorstel dat een einde moet maken aan de mogelijkheid voor buitenlandse aandeelhouders om geen dividendbelasting te betalen. 

Nederland staat vierde op de lijst van belastingparadijzen en dat scheelt miljarden

Nederland blijft een belastingparadijs. Een nieuw lek kan bedrijven miljarden opleveren, zegt Oxfam Novib. 

Lees ook:
GroenLinks wil alle lekken in de dividendbelasting dichten
GroenLinks komt met een slim getimed wetsvoorstel dat een einde moet maken aan de mogelijkheid voor buitenlandse aandeelhouders om geen dividendbelasting te betalen.

Nederland staat vierde op de lijst van belastingparadijzen en dat scheelt miljarden
Nederland blijft een belastingparadijs. Een nieuw lek kan bedrijven miljarden opleveren, zegt Oxfam Novib.

Bron: Trouw