28 C
Willemstad
• vrijdag 29 maart 2024

Extra | Journaal 28 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Wednesday, March 27, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 27 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Tuesday, March 26, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 26 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Monday, March 25, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...
- Advertisement -spot_img

Trouw | Verstikkend zeewier bedreigt Bonaire

HomeMediaTrouw | Verstikkend zeewier bedreigt Bonaire

Door Koen Moons

Nederlandse militairen verwijderen zeewier dat de mangrove van Bonaire was ingestroomd. Ook inwoners en toeristen hielpen mee. © Casper Douma

Een dikke laag zeewier bedekte de kust en mangroves van Bonaire. Door warmer water, veranderende zeestromen en kunstmest gaat het eiland daar vaker mee te maken krijgen.

Nederlandse militairen en vele honderden inwoners van Bonaire hielpen afgelopen weken om tonnen zeewier weg te scheppen en daarmee een ecologische ramp te voorkomen. De schade lijkt beperkt, maar een crisis als deze zal het Caribische eiland vaker gaan treffen.

Sargassum, zo heet het bruinwier dat op veel plekken als grote matten in de Caribische Zee drijft en af en toe aanspoelt. Sinds 2011 gebeurt dit vaker, maar zelden in de overweldigende hoeveelheid die vorige maand de bijzondere Nederlandse gemeente Bonaire trof. Langs een groot deel van de oostkust lag een laag wier van tientallen centimeters dik en tientallen meters breed. “Er is over een lengte 30 kilometer van de kust sargassum aangespoeld, dat is van Zandvoort tot Scheveningen”, zegt Arjen de Wolff, directeur van Stichting Nationale Parken Bonaire (Stinapa).

Opruimactie

Stinapa is beheerder van de natuurparken op Bonaire, zo ook het National Marine Park, dat alle koraalriffen, zeegrasvelden en mangroven beslaat. De natuurbeheerder coördineerde afgelopen weken de massale opruimactie, voornamelijk uitgevoerd door vrijwilligers. Het gestrande wier moest zo snel mogelijk verwijderd worden, want rottende planten trekken alle zuurstof uit het water weg; wat eronder leeft, gaat dood. “Als er in Nederland iets vergelijkbaars gebeurt, heb je het grote Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat en diensten van het ministerie van infrastructuur en waterstaat en het ministerie van landbouw, natuur en voedselkwaliteit (LNV) die in actie komen. Wij als Stinapa zijn het Staatsbosbeheertje van Bonaire, we hebben maar 30 mensen in dienst. En met heel weinig middelen moeten we hiermee om zien te gaan.

Stinapa riep dan ook meteen alle inwoners en toeristen op om te komen helpen. Dat deden ze massaal. Natuurbeschermers, ambtenaren, ondernemers, scholieren, surfers en duikers, ze kwamen allemaal in actie om de stranden zo snel mogelijk wiervrij te maken. “Het is ongelooflijk hoe snel de hele gemeenschap in actie is gekomen”, aldus De Wolff. “Dat geeft ook wel aan hoe belangrijk mensen hier de natuur vinden, het is de basis van de hele economie.”

Uiteindelijk riep de gezaghebber van Bonaire zelfs de hulp van het leger in. Leden van de Luchtmobiele Brigade van de Koninklijke Landmacht gingen met harken en kruiwagens aan de slag in de mangrove. Voor De Wolff een verademing. “Het gaat om duizenden tonnen zeewier. Een deel daarvan lag op de stranden, dat was na een week opgeruimd. Maar tussen de mangroven zat nog veel vast. En dat is juist een gevaar voor het ecosysteem, dat zijn de kraamkamers voor veel vissen. Het opruimen is hier veel lastiger. Dit is werk voor gespecialiseerde mensen. En dat zijn deze jongens”, aldus De Wolff.

Waterstofsulfide

De professionele hulp van de militairen was ook nodig vanwege het giftige waterstofsulfide dat na enige tijd als gevolg van het rottingsproces uit het wier naar boven komt. Na metingen werd de maximale blootstelling bepaald en in ploegendiensten doorgewerkt. Dezelfde militaire eenheid schoot later ook te hulp op Curaçao, waar het wier – in kleinere hoeveelheden – ook sinds begin maart de kust bedekte.

Het leven op Bonaire gaat intussen weer gewoon door, bij de stranden aan de oostkant wordt weer volop gesurft. De duik- en snorkelplekken aan de westkant van het eiland hebben sowieso geen hinder gehad van het zeewier. Toch kan het eiland nog gevolgen gaan merken, meent De Wolff. “Dit kan op termijn zeker effect hebben op het hele ecosysteem van het Marine Park, en dat is waar onze economie om draait. We hebben het gelukkig snel weg kunnen halen, maar vissen en andere dieren die onder het wier zaten, zijn gestorven. Hopelijk blijven de mangroven en het zeegras leven. Experts zullen moeten kijken wat de langetermijngevolgen zijn.”

© Casper Douma

Aanspoelen van sargassum is een natuurlijk fenomeen, en voor Bonaire niet vreemd. Maar de kans dat deze enorme hoeveelheden aanspoelen, lijkt wel toe te nemen. Sinds 2011 is het oppervlak met sargassum in het Caribisch gebied toegenomen en vinden met enige regelmaat dit soort grote incidenten plaats. Boosdoeners zijn waarschijnlijk opwarming van het water en veranderde stromingen door klimaatverandering, maar ook weersverschijnselen als El Niño en La Niña en verrijking door kunstmest uit de landbouw liggen eraan ten grondslag. Bonaire is een van de eilanden die veel van het drijvende sargassum opvangen. “Dat heeft met de vorm en de ligging van het eiland te maken”, zegt De Wolff. “We liggen dwars op de stroming die het wier meeneemt. In het gebied Lagun drijft vaker sargassum binnen. Dat hebben we dan in een dag of twee, drie aan de kant. Als je het droogt, is het prima compost. Maar nu was het van een andere orde.”

Bonaire is niet voorbereid op het vergrote risico op sargassumincidenten, zegt De Wolff, dus Den Haag zal moeten helpen. “We hebben geen faciliteiten om in de gaten te houden of zoiets eraan komt. We moeten nu vooral lessen trekken uit hoe het gegaan is, en met Den Haag in gesprek. Ik wil niet zeggen dat we hier standaard twee schepen en een heel detachement paraat moeten hebben, maar de verantwoordelijkheden moeten wel helder worden. Ik ga binnenkort naar Den Haag om bij het ministerie van LNV uitleg te geven over wat er gebeurd is, en hoop dan ook afspraken te maken over steun bij een volgend incident. Bonaire is onderdeel van het land Nederland, net als Vlieland, Putten of Nijmegen.”

Sargassum: reddingsboei en killer van zeeschildpadjes

Sargassum vormt een essentieel onderdeel van de levenscyclus van enkele soorten zeeschilpadden. Nadat ze op de stranden uit het ei zijn gekropen, zwemmen ze tientallen kilometers de open zee op, tot ze rust, bescherming en voedsel vinden in een drijvend sargassumbed. Daar verblijven ze vijf jaar lang. Spoelt het sargassum aan, dan is het gebeurd met de schildpadjes. Reden voor Sea Turtle Conservation Bonaire om tijdens de grote schoonmaak het aangeharkte wier af te struinen op zoek naar schildpadjes en ander zeeleven. Twintig emmers vol met nog levende zeedieren werden verzameld. Drie kleine karetschildpadjes werden van een verstikkingsdood gered. Een jonge groene zeeschilpad overleefde het niet.

Lees ook:

Zeewier kan dienen als voedsel en energiebron. Maar kweken en oogsten van wier op open zee is op dit moment nog niet makkelijk, merken ze bij de Noordzeeboerderij.

Met zeewier is veel meer mogelijk dan menigeen denkt. Sjoerd Laarhoven van Zee Boerderij IJmond wil het kweken als biofilter en er daarna allerlei producten van maken. ‘Zeventig procent van het aardoppervlak is oceaan. Wat een kansen biedt dat.’

Bron: Trouw

Dit artikel is geplaatst in

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties