Het gaat om een van vele honderden amendementen op de aanbevelingen van de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de Panama Papers, het datalek over belastingontwijking waarover onder meer Trouw in april vorig jaar begon te publiceren.

Dit amendement is ingediend door de sociaal-democratische groepering in het Europees Parlement, op initiatief van PvdA’er Paul Tang. Hoe de stemming zal aflopen, is onzeker. Bij de stembepaling kan nationaliteit een grotere rol spelen dan partijdiscipline. Zo zouden Europarlementariërs uit Duitsland en Frankrijk eerder geneigd zijn voor te stemmen. Met name vanuit Duitsland klinkt de laatste tijd stevige kritiek op ‘Steueroase Niederlande’.

Het steekt Tang dat alle EU-landen uit de wind zijn gehouden bij het opstellen van de zwarte lijst van belastingparadijzen, die vorige week in Brussel werd gepubliceerd. Daarop staan zeventien landen in de categorie Guam en Saint Lucia.

“Die zwarte lijst is opgesteld door de EU-landen zelf”, zegt Tang. “Die bepaalden vooraf al dat ze er zelf niet op zouden komen. Tegenover die politieke blokkade moet nu ook deze politieke uitspraak komen te staan: van deze vier landen weten we immers zeker dat ze er praktijken op na houden die gewone mensen met belastingparadijzen associëren.”

Het vorige Nederlandse kabinet, Rutte-II, liet zich erop voorstaan de strijd tegen belastingontwijking serieus op te voeren. Toenmalig PvdA-minister Dijsselbloem illustreerde die mentaliteitsomslag steeds met de uitspraak dat ‘Nederland vroeger onderdeel was van het probleem en nu onderdeel wil zijn van de oplossing’.

Niettemin kwam Nederland vorige maand toch weer in een kwaad daglicht te staan bij de nieuwe onthullingen over belastingontwijking, de Paradise Papers. Zelfs uit kringen van de christen-democraten, de grootste groepering in Straatsburg die doorgaans niet de barricades opgaat in de strijd tegen belastingontwijking, valt op te tekenen dat de woorden van Dijsselbloem nog niet erg hard zijn gemaakt in de praktijk.

In het sociaal-democratische amendement wordt recent onderzoek van de Universiteit van Amsterdam opgevoerd, waaruit blijkt dat Nederland bij multinationals de populairste draaischijf is voor geldstromen in hun doortocht naar een laag-belastingland: 23 procent van die wereldwijde kapitaalstromen passeert Nederland.

Eurocommissaris Pierre Moscovici (belastingzaken) zei dinsdag tijdens een debat over de Panama Papers in Straatsburg dat hij nog steeds vindt dat geen enkel EU-land in aanmerking komt voor de kwalificatie ‘belastingparadijs’. “Dat gezegd hebbende, zijn er zeer ernstige problemen en tekortkomingen in een aantal EU-landen”, aldus Moscovici, die na de publicatie van de Paradise Papers ook kritisch was over Nederland.

De Nederlandse belastingdienst heeft voor het eerst overleg gevoerd met de Duitse recherche, het Bundeskriminalamt, over informatie uit de Panama Papers die in Nederland tot strafvervolging zou kunnen leiden. Dat heeft staatssecretaris Menno Snel geantwoord op Kamervragen.

De Duitse autoriteiten hebben de volledige Panama Papers in handen, Nederland niet. Nu de fiscus de informatie heeft kunnen inzien, ‘kan worden nagegaan welke toegevoegde waarde de documenten mogelijk voor de Nederlandse belastingheffing of invordering kunnen hebben’, aldus Snel.