Interview democratie | Sybilla Claus
De stembusgang in Venezuela was aan alle kanten gemanipuleerd, stelt politiek analist Margarita López Maya. Alleen op die manier kon president Nicolas Maduro winnen.
“Het is een staatsgreep”, vindt Margarita López Maya, hoogleraar aan de Centrale Universiteit van Venezuela en politiek analist. Vanuit haar woonplaats Caracas reageert zij op de omstreden ‘stemming’ van zondag. Een ‘grondwetgevende vergadering’ gaat het Venezolaanse parlement vervangen.
Hoe is zondag verlopen?
“Het was een heel moeilijke dag. Al 120 dagen gaat de bevolking de straat op tegen de autoritaire neigingen van de regering van de socialistische president Nicolas Maduro. Nog nooit was het zo gewelddadig als zondag, toen er 16 doden vielen. De Venezolanen vechten voor de democratie.
“In 2015 won de oppositie met overmacht de parlementsverkiezingen. De populariteit van de Chavistas (aanhangers van de charismatische ex-president Hugo Chávez, 1999-2013 red.) is gedaald tot 20 à 25 procent. Zijn opvolger Maduro komt nog maar tot 10 à 12 procent. Het was zo klaar als een klontje dat de president op eerlijke wijze helemaal niets kan winnen.
“Daarom kwam hij op 1 mei met het voorstel van een ‘grondwetgevende vergadering’. Met het stemproces kon hij eindeloos manipuleren. Zo mocht 60 procent dubbel stemmen! Mijn man had één stem, maar ik twee: op grond van mijn woonplaats én als gepensioneerde. Dubbel stemmen gold voor alle groepen die op zijn hand zouden zijn, zoals vissers, boeren, raadsleden, alleenstaande moeders. Zij en alle 2,6 miljoen ambtenaren werden zwaar onder druk gezet. De minister zei op tv dat wie niet stemde zijn werk, pensioen of toelage zou verliezen.
“Omdat de Chavisten op het platteland nog wel veel steun hebben, was ook daarvoor iets bedacht. Elk kiesdistrict mag één afgevaardigde leveren. Een dorp dus evenveel als een stad van 400.000 of één miljoen inwoners. Een vreselijke perversie.”
We horen verschillende opkomstcijfers. Maduro zegt 8 miljoen, want hij moet de 7,5 miljoen stemmers ‘overtroeven’ die twee weken geleden voor de oppositie kwamen opdagen. Andere bronnen zeggen 3 miljoen.
Lachend: “Maduro controleert de verkiezingscommissie, stemkantoren, telmachines, alles. Onafhankelijke waarnemers mochten niet naar binnen, er stonden militairen om journalisten buiten te houden, er werd voedsel uitgedeeld om stemmers te lokken. Maduro bezit ook de media. Terwijl politie demonstranten te lijf ging, was het op de tv-zenders net Disney World: iedereen was blij, lekker aan het stemmen, hield van Maduro en wilde vrede.
“Aan het eind van de dag kwamen er militairen op tv. Maak je geen zorgen over de opkomstcijfers, zeiden ze. Als de jongeren zich gingen gedragen, kan de echte vrede beginnen. Later kwam die 8 miljoen naar buiten. Maar dat kan nooit kloppen.
“Want wij zagen zelf de hele dag korte rijen voor de stemlokalen, en lege stadscentra. Ik heb mijn twee stemmen niet uitgebracht, die zouden maar gemanipuleerd worden. “De opzet van de oppositie was om met de boycot en de lage opkomst zichtbaar te maken hoe weinig steun deze regering heeft. Ik vertrouw meer op de exitpoll van de onafhankelijke Torino Bank: 3,6 miljoen, minder dan 20 procent opkomst.
Hoe gaat de crisis nu verder?
“Ik zie geen uitweg. Het geweld zal toenemen. Maduro gaat de enige twee publieke machten die hem weerstaan aanpakken. Hij zal het parlement ontmantelen en de hoogste openbare aanklager uit de weg ruimen. Er komt meer onderdrukking, meer arrestaties van parlementariërs en oppositieleiders. Het armoedeniveau is tot boven de 80 procent gestegen. Dit is een humanitaire crisis. Maar Maduro wil en zal geen internationale steun voor de bevolking krijgen.”
Kan het geweld uitlopen in een burgeroorlog?
“Het leger en de volksmilities die het regime steunen, hebben de wapens in handen. Wij hoopten op tweespalt binnen het leger maar dat komt er nog niet van. De regering is in feite een junta. Misschien wordt Venezuela een narcostaat. Want het leger beheerst de handel in drugs, benzine, wapens en de wisselkoers.”
Bron: Trouw