WILLEMSTAD/PHILIPSBURG – Curaçao en Sint-Maarten werden vijf jaar geleden autonome landen. Beter voor hen, beter voor Nederland, was de gedachte. Een politieke moord, een vermeend corrupte premier en onderlinge irritaties bepaalden sindsdien de verhoudingen. Kan het zo wel verder?
Het Wilhelmus schalt deze ochtend over het Wilhelminaplein, het centrale plein van de Curaçaose hoofdstad. Het volkslied wordt gespeeld ter ere van de net gearriveerde gouverneur Lucille George-Wout, die de Nederlandse koning vertegenwoordigt.
‘Dat is niet mijn volkslied’, snuift Lucho Rosales. Hij is lid van Pueblo Soberano, de grootste politieke partij van het eiland, die streeft naar onafhankelijkheid van Curaçao. ‘Ik ervaar dit als koloniaal. De gouverneur behartigt de belangen van Nederland.’
Curaçao viert deze week zijn vijfjarig bestaan als autonoom land binnen het Koninkrijk der Nederlanden. Ook Sint-Maarten werd op 10 oktober 2010 een autonoom land. Van een feest is alleen geen sprake. Sinds op 10-10-10 het land de Nederlandse Antillen is opgeheven, zijn de verhoudingen tussen Nederland en de Caribische eilanden nog gevoeliger geworden dan daarvoor.
De laatste vijf jaar zijn de eilanden in Nederland bijna louter slecht in het nieuws geweest. De moord op de populaire politiek leider Helmin Wiels van Pueblo Soberano in 2013, op klaarlichte dag op het strand van Marie Pampoen, was het absolute dieptepunt. De eerste premier van het nieuwe land, Gerrit Schotte, staat terecht wegens witwassen. Curaçao versleet vijf premiers in vijf jaar. Op Sint-Maarten is de regering vorige week gevallen.
Nederland stelt orde op zaken bij de rechtshandhaving op de eilanden, met name op Sint-Maarten. De Nederlandse procureur-generaal ter plaatse, Guus Schram, somt op: ‘Corruptie binnen de politiek en het bestuur, verkiezingsfraude, machtsmisbruik, zelfverrijking en criminele organisaties die zichzelf als onaantastbaar beschouwen.’
Volgens hem is Justitie op Sint-Maarten niet opgewassen tegen de georganiseerde misdaad, die juist het kleine en jonge land opzoekt ‘om zich te nestelen’. Kwaad om deze formulering van een ‘buitenstaander die onze gemeenschap niet kent’, nam het parlement van Sint-Maarten vorige week unaniem een motie aan om Schram te laten vervangen door iemand van het eiland.
Capaciteit
De vraag dringt zich op of een land met slechts 40 duizend inwoners de capaciteit heeft een volwaardig bestuurssysteem op te tuigen. Had Curaçao nog ervaring met besturen – alle ministeries van de Nederlandse Antillen waren op het eiland gevestigd – Sint-Maarten moest alles vrijwel vanaf nul opbouwen.
De politici op Sint-Maarten vinden dat ze goed op weg zijn, maar Nederland vindt dat het land meer moet doen om corruptie tegen te gaan. Ook moet Sint-Maarten de begroting op orde brengen. Kritiek krijgt Sint-Maarten ook op het hoge salaris van de kersverse parlementariërs, 125 duizend dollar (111 duizend euro) per jaar.
Op Curaçao betreft de grootste zorg van de inwoners het gebrek aan werk en de eigen portemonnee. De economie krimpt en ondernemers klagen over de bureaucratie. ‘Alles wordt alleen maar duurder, en ik blijf waarschijnlijk mijn hele leven het minimumloon verdienen’, vertelt een 35-jarige winkelmedewerkster. Het lukt haar nauwelijks haar vier kinderen te onderhouden en de noodzakelijke schoolbus voor hen te betalen.
‘Het gaat in de Curaçaose politiek niet over de dingen waarover het zou moeten gaan’, zegt onafhankelijk parlementariër Omayra Leeflang. ‘Over bijvoorbeeld de schrijnende armoede, de jeugdwerkloosheid van 37 procent. Mensen hebben het gevoel dat ze niet vooruit komen.’
Dat sommige Curaçaose politici Nederland bestempelen als zondebok, is volgens haar om de aandacht van de problemen af te leiden. Wat Leeflang betreft, waren de Antillen nooit opgeheven. ‘Die constructie functioneerde beter dan wij wilden toegeven. Er was een scheiding tussen het beleid, door de regering van de Antillen, en de uitvoering daarvan, door de eilanden.’
De financiering van de politieke partijen is volgens haar een van de grootste problemen van de nieuwe landen. Omdat de politieke partijen zelf moeten zorgen voor voldoende budget, kunnen kapitaalkrachtigen de partijen ‘opkopen’ en daarna invloed uitoefenen op de politiek.
De corruptie kan zich ook sneller ontwikkelen nu de extra bestuurslaag van de Antillen is weggevallen. ‘Kwaadwillenden zijn minder bang te worden teruggefloten. Het ging sneller dan het licht bij het eerste kabinet van het nieuwe land Curaçao: overal stuurden ze de hun onwelgevallige directeuren weg. Ze wilden ook de Centrale Bank overnemen en de energiesector.’
Leeflang heeft de partij Un Kòrsou Hustu op gericht, een rechtvaardig Curaçao. Het gebrek aan luxe is duidelijk tijdens de oprichtingsbijeenkomst in september. Honderd overwegend in het paars geklede aanhangers zijn in een te kleine zaaltje gepropt waarin de airco stuk is.
De vraag is of een dergelijke partij zonder franje veel stemmen trekt. De grootste groep stemmers luistert naar een van de ruim twintig radiostations op het eiland. Politici kopen er zendtijd om, niet gestoord door lastige vragen, hun verhaal te kunnen vertellen. Sommige politieke partijen hebben een zelfs hun eigen radiostation. Leeflang hoopt dat ze met Facebook toch haar boodschap weet te verspreiden.
Verandering
Dat de kleine gemeenschap op Curaçao niet altijd zit te wachten op kritische geluiden en verandering, merken Antilliaanse jongeren die na hun studie terugkeren. De bevolking is er overwegend laagopgeleid, mede omdat honderden aankomende studenten jaarlijks naar Nederland vliegen.
Terugkeerders worden ook niet met open armen onthaald, blijkt uit onderzoek. Veel Antillianen in Nederland willen graag terug, maar het is lastig op Curaçao een baan te vinden en een betaalbaar huis. Toch geniet de 31-jarige terugkeerder Lydia van het minder gehaaste leven op Curaçao. ‘Ik miste mijn moeder en mijn broer zo toen ik in Nederland studeerde.’
Nu ze na veel solliciteren eindelijk aan de slag is, zeggen collega’s afkeurend tegen haar: ‘Je bent wel veranderd in Nederland.’ Ze is kritischer, meer uitgesproken geworden, beseft Lydia.
Een andere terugkeerder vertelt dat hij weer naar Nederland gaat als het hem niet lukt voor zijn kinderen een plek te bemachtigen op een van de Nederlandstalige basisscholen op het eiland. ‘Op een Papiamentstalige basisschool verspelen ze al hun kansen.’
“Wie de beste leugen heeft, wint de verkiezingen van 2016” Ruben Suriel inwoner van Curaçao
‘Als je op Curaçao anders denkt dan de rest, krijg je de wind van voren’, zegt Ruben Suriel (60), een bekende kritische stem op het eiland. In 2012 richtte hij de beweging Akshon Sivil op, uit bezorgdheid over de toenmalige premier Gerrit Schotte. ‘De democratie liep gevaar onder hem. Voorheen werd die mentaliteit van ‘ikke, ikke, ikke en de rest kan stikken’ ingedamd door de andere eilanden. Zij keken over de schouders mee, daardoor was er meer controle en balans.’
Als autonoom land is Curaçao volgens hem nog meer gaan navelstaren. ‘Ze zijn alleen nog bezig hoe de koek onderling te verdelen, en niet hoe deze groter te maken. Waar blijven de plannen om de olieraffinaderij af te bouwen, het terrein schoon te maken en er schone industrie vestigen?’
Met vrees kijkt Suriel uit naar de verkiezingen van 2016. ‘Wie de beste leugen heeft, wint. Dat zou zo maar weer Gerrit Schotte kunnen zijn.
Bron: Volkskrant
Ook al wordt de MFK de grootste, je denkt toch niet dat Nederland het toestaat dat het ongeleide projectiel van een Schotte nog ooit minister wordt. Dits is niet afhankelijk van een eventuele veroordeling.
De wens is de vader van de gedachte…ik hoop dat je gelijk krijgt Abraham 🙂
Dat Gerrit de Raaf de verkiezingen 2016 gaat winnen staat als een paal boven water, maar of Gerrit de Raaf Premier of in het parlement kan plaats nemen, zal afhangen van de uitkomst in de recht zaak Babel tegen hem. Hij word verdacht van het wit wassen van tonnen $$, het plegen van valsheid in geschriften, het doen van valse aangifte betreffende het verlies van zijn Diplomaten paspoort, deelnamen aan een criminele organisatie en het in bezit hebben van verboden jammers. Lijkt me stug dat hij op alle punten vrij word ge sproken!.