Regeringspartij PvdA keert zich tegen het voorstel van coalitiepartner VVD om van het Koninkrijk der Nederlanden een Gemenebest naar Brits model te maken. De VVD schreef hierover met de SP een initiatiefnota die maandag in de Kamer werd besproken. PvdA-Kamerlid Roelof van Laar sprak van ‘een gekke oplossing’.
Aruba, Curaçao en Sint Maarten, de drie Caribische landen in het Koninkrijk, klagen vaak en veel over de rol van Nederland. Alleen al dit jaar gaf de Rijksministerraad drie aanwijzingen aan de landen die tot veel irritaties leidden.
Aruba moet onder dwang de overheidsfinanciën saneren, een lot dat eerder Curaçao was beschoren. Sint Maarten moet de integriteit van het bestuur op orde brengen en nieuwe ministers laten screenen voor zij aantreden.
Het Statuut eist van Nederland een ‘waarborgfunctie’ voor de levensstandaard op de eilanden
Volgens de Kamerleden André Bosman (VVD) en Ronald van Raak (SP) ligt de oorzaak van deze wrijvingen in het Statuut voor het Koninkrijk, een document met wetskracht dat volgende maand 60 jaar oud is. In hun ogen is dat bedoeld als ‘een echtscheidingsdocument’ dat de verdere dekolonisatie zou regelen na de onafhankelijkheid van Indonesië.
Inderdaad is sindsdien ook Suriname onafhankelijk geworden, maar de Caribische landen hebben daarvoor nooit gekozen. Verder dan autonomie (Aruba in 1986, Curaçao en Sint Maarten in 2010) zijn zij niet gekomen.
Waarborgfunctie
Het Statuut eist van Nederland een ‘waarborgfunctie’ voor de levensstandaard op de eilanden. Daarom grijpt Nederland in als het misgaat. Hoewel VVD en SP zeggen de overzeese bevolkingen niet in de steek te willen laten, willen zij toch van die functie af. Dat zou meer duidelijkheid en evenwicht in de onderlinge verhoudingen brengen. De PvdA vindt dat ‘gek’, omdat dankzij deze waarborg de bewoners van de drie landen juist worden beschermd tegen de uitwassen van corruptie en machtsmisbruik. Ook CDA, D66 en CU nemen die positie in.
Nederland kan een nieuwe staatsvorm niet eenzijdig aan de voormalige koloniën opleggen. CU-Kamerlid Gert-Jan Segers noemde het debat daarom ‘vrijblijvend filosoferen’. De landen, die onder meer het Nederlands paspoort zouden verliezen, lijken niets te voelen voor het voorstel. Bosman en Van Raak stuurden hun initiatiefnota aan de Caribische parlementen. Ze kregen ‘nul’ reacties.
Bron: Volkskrant
Hoe komt het dat de betrokken Nederlandse politici zo weinig inhoudelijk reageren op het voorstel van een Gemenebest? Het VN Handvest (artikel 73) wordt daarbij geheel vergeten? Is het koloniaal verleden ook uitgewist? Nederland heeft plichten ten opzichte van de eilanden. Dat de waarborgfunctie zwaar valt en dat Nederland blijkbaar weer onder die verplichtingen uit wil met verwijzing naar het onaangepaste optreden van de Caribische politici is geen reden. Politici treden overal eigenaardig op. Nederland wekt de indruk een elastische rechtsstaat te zijn waarbij de overeengekomen plichten kunnen worden opgeheven als men het niet langer geboden acht. Die onnavolgbare op emoties gebaseerde Nederlandse logica is niet overal en altijd van toepassing. Een nieuwe vorm van luchtfietsen? Renée van Aller & John de Vries