26.4 C
Willemstad
• donderdag 28 maart 2024

Extra | Journaal 26 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Monday, March 25, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 25 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Friday, March 22, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 22 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Thursday, March 21, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...
- Advertisement -spot_img

Volkskrant | Eindelijk hoop in Venezuela na verpletterend hoge opkomst bij oppositie-referendum

HomeMediaVolkskrant | Eindelijk hoop in Venezuela na verpletterend hoge opkomst bij oppositie-referendum

Door: Marjolein Van De Water

Lilian Tintori,  vrouw van de Venezolaanse oppositieleider Leopoldo Lopez stemt | AFP

Ondanks het geweld tegen aanhangers van de oppositie in Venezuela, heeft een grote meerderheid in een onofficieel referendum tegen de plannen van president Maduro gestemd. Daar kan die niet omheen.

Voor het eerst in lange tijd heerst hoop in Venezuela. Een door de oppositie georganiseerd referendum had zondag een verpletterend hoge opkomst. Ruim zeven miljoen Venezolanen spraken zich uit tegen de socialistische president Nicolás Maduro en zijn plannen een nieuwe grondwet te laten schrijven. De uitslag is niet bindend, maar zelfs voor autocraat Maduro moeilijk te negeren.

‘Vandaag zijn we sterker wakker geworden’, twitterde Kamervoorzitter en oppositieleider Julio Borges vanochtend. ‘We hebben een democratische aardbeving veroorzaakt, om muren neer te halen en een verandering te bewerkstelligen.’ Ook Henrique Capriles, de man die in 2014 de verkiezingen nipt verloor van Maduro, toonde zich strijdbaar: ‘Maduro is verplicht naar deze boodschap te luisteren. Hij moet afzien van de grondwetgevende vergadering.’

Oppositiecoalitie MUD kondigde vanmiddag nieuwe stappen aan. ‘Donderdag houden we een nationale staking van 24 uur’, aldus Kamerlid Freddy Guevara onder luid gejuich van zijn toehoorders. ‘Woensdag beginnen we met het oprichten van een regering van nationale eenheid.’ Guevara zei ook dat het parlement deze week nog nieuwe rechters benoemt voor het hooggerechtshof, dat momenteel volledig in handen is van de regering.

De MUD won eind 2015 een twee derde meerderheid in het parlement. Dat was de eerste overwinning van de oppositie sinds de socialisten in 1999 aan de macht kwamen. Pogingen democratische hervormingen te bewerkstelligen lopen sindsdien echter op niets uit, het parlement is van het begin af aan monddood gemaakt door regering en hooggerechtshof.

Sinds begin april gaan aanhangers van de oppositie dagelijks de straat op om tegen de regering te demonstreren. Agenten reageren met traangas, rubberkogels en in een aantal gevallen met echte kogels. Ook colectivos, gewapende groepen die de regering steunen, schieten met scherp. Zondag nog openden vermeende colectivos het vuur in een stembureau in Caracas, een 61 jarige vrouw werd daarbij gedood.

Grondwetgevende vergadering

President Maduro, een 54-jarige oud-buschauffeur, kondigde begin mei een grondwetgevende vergadering aan. Dat acht hij nodig om de vrede en orde te herstellen in het land dat gebukt gaat onder een economische crisis, met een gierende inflatie en extreme schaarste. Op 30 juli mogen de Venezolanen naar de stembus om de leden van de vergadering te kiezen.

In werkelijkheid valt er weinig te kiezen, de kandidaten zijn allemaal op hand van de regering. De oppositie heeft de grondwetgevende vergadering als illegitiem bestempeld en boycot de verkiezingen. Ook binnenshuis klinkt kritiek op Maduro’s plannen. De huidige grondwet is het werk van de in 2013 overleden oud-president Hugo Chávez, grondlegger van de Bolivariaanse Revolutie. Sommige Chavistas beschouwen Maduro’s plannen als verraad aan de ‘vader des vaderlands’.

Maduro trekt zich niets aan van de kritiek, noch van de aanhoudende protesten waarbij inmiddels bijna honderd doden zijn gevallen. Dus besloot de oppositie een referendum te organiseren. Zo’n veertig procent van de kiesgerechtigden ging zondag naar de stembus en sprak zich vrijwel unaniem uit tegen Maduro’s plannen.

Een hoge opkomst gezien de omstandigheden. Het was een geïmproviseerde haastklus, met veel minder stembureau’s dan bij reguliere verkiezingen en zonder steun van de electorale autoriteiten. Van tevoren bestond bovendien de vrees dat veel Venezolanen thuis zouden blijven uit angst voor represailles.

In 2003 maakte de regering zwarte lijsten aan van mensen die in een referendum tegen toenmalig president Hugo Chávez stemden. Ambtenaren op die lijst verloren hun baan, anderen konden geen aanspraak meer maken op sociale programma’s. Om herhaling van dit soort praktijken te voorkomen heeft de oppositie zondag direct na telling de stembiljetten verbrand.

Vijf Latijns-Amerikaanse oud-presidenten waren als waarnemers aanwezig, zij riepen Maduro na afloop op naar de bevolking te luisteren en af te zien van de grondwetgevende vergadering. Ook de Duitse regering vroeg Maduro zijn plannen te herzien, en de Spaanse minister van Buitenlandse Zaken heeft volgens persbureau EFE een oproep gedaan aan zijn Europese collega’s om sancties tegen Maduro te overwegen.

Druk van binnenuit

Maduro heeft zich nog niet uitgesproken over het referendum, maar lijkt vastberaden zijn grondwetgevende vergadering door te zetten. De kans is echter aanzienlijk dat de druk van binnenuit toeneemt. Verschillende prominente Chavistas hebben de steun in de president al opgezegd. Zij scharen zich niet aan de kant van de oppositie, maar zijn wel tegen de dictatoriale weg die Maduro is ingeslagen.

Hamvraag is ook hoelang het leger en politie nog bereid zijn Maduro te steunen. Vooralsnog ondervindt het leger veel voordeel van Maduro’s beleid, maar in de lagere rangen neemt het gemor toe. Een van de vragen in het referendum was of ‘het leger de grondwet van 1999 en de besluiten van het parlement zou moeten gehoorzamen en verdedigen’. De kiezers beantwoordden ook die vraag met een overtuigend ja.

Waarom leeft de wereld zo mee met Venezuela?

Venezuela was ooit het lichtend voorbeeld voor de Linkse Lente die Zuid-Amerika vijftien jaar geleden in de greep kreeg. Van Bolivia tot Brazilië kwamen charismatische socialistische leiders aan de macht. Nu de bloeitijd voorbij is, wankelt oliestaat Venezuela aan de rand van de afgrond door voortdurende volksprotesten. Langzaam lijkt het land af te glijden naar een bitse dictatuur, terwijl het continent daar juist van bevrijd leek te zijn. Of kan Venezuela nog gered worden? Drie factoren spelen een grote rol.

1. De erfenis van de revolutie
Chávez was grondlegger van de Boliviaanse Revolutie en sinds 1999 president van Venezuela. Met zijn ‘socialisme van de 21ste eeuw’ wist hij met succes armoede te bestrijden en toegang tot onderwijs en gezondheidszorg te verbeteren. Het chavismo, zoals zijn politieke stroming in het Spaans heet, had grote steun onder bevolking. Chávez en de zijnen wonnen vijftien jaar lang alle verkiezingen.

2. De gekelderde olieprijs
Vlak na de dood van Chávez werd zijn partijgenoot en vertrouweling Nicolás Maduro met een nipte meerderheid tot president gekozen. Een jaar daarna begonnen de olieprijzen drastisch te dalen. Venezuela is voor zijn inkomsten vrijwel volledig afhankelijk van oliedollars. De gedaalde prijzen, in combinatie met slecht economisch beleid, hebben geleid tot grote schaarste, honger en armoede.

3. Het kortwieken van de democratie
In december 2015 behaalde de oppositie een klinkende overwinning bij de parlementsverkiezingen. De tweederdemeerderheid gaf haar de mogelijkheid vergaande hervormingen door te voeren. Maar ze kreeg de kans niet. Maduro zette met steun van het hooggerechtshof het parlement buitenspel. Analisten wijzen begin 2016 aan als het einde van de democratie in Venezuela. Lokale verkiezingen, die voor eind vorig jaar op de agenda stonden, hebben ook nog niet plaatsgevonden.

Hoog oplopende crisis
Een politieman die met een gestolen helikopter raketten afschiet op het hooggerechtshof in Venezuela: precies de aanslag die de verketterde president Maduro kan gebruiken als afleiding voor zijn politieke problemen. Stevent het land af op een burgeroorlog?

‘We hebben al weken geen rijst of bonen gehad’
De revolutie die Venezuela begin deze eeuw nog verlichting gaf, heeft het land te gronde gericht, maar de Venezolanen hebben andere zorgen: honger.

De demonstranten van Venezuela
Tienduizenden Venezolanen zijn wekenlang de straat opgegaan om te protesteren tegen de regering. Dit zijn de gezichten van de demonstranten uit de massademonstraties.

Bron: Volkskrant

Dit artikel is geplaatst in

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties