Tumps muur | Bert Lanting
De gedeeltelijke sluiting van het Amerikaanse overheidsapparaat gaat zijn 21ste dag in, nu de strijd tussen president Trump en het Congres niet luwt. Hoe raakt dat de burgers?
Allerlei diensten liggen stil
Niet alle overheidsdiensten worden getroffen door de shutdown. De financiering van de strijdkrachten, gezondheidszorg en de sociale voorzieningen gaat door. Bij elkaar zitten negen ministeries nu al drie weken zonder geld: Landbouw, Justitie, Financiën, Handel, Binnenlandse Zaken, Buitenlandse Zaken, Transport, Binnenlandse Veiligheid en Huisvesting. Ook het milieuagentschap EPA en de belastingdienst IRS zijn dicht, evenals de FDA, die toeziet op de kwaliteit van voedsel en medicijnen.
Boeren die het slachtoffer zijn van de tarievenoorlog van de regering-Trump met China krijgen voorlopig geen financiële hulp.
Ook de voedselhulp aan 38 miljoen arme Amerikanen, vooral kinderen en bejaarden, loopt op den duur gevaar. Voorlopig is er nog geld, maar als de shutdown voortduurt tot volgende maand wordt het problematisch.
Doordat de FDA gesloten is, ontstaan er vertragingen bij de goedkeuring van geneesmiddelen. Er zijn ook geen routinecontroles bij levensmiddelenproducenten meer.
De Forest Service, het Amerikaanse Staatsbosbeheer, heeft bij gebrek aan personeel het werk moeten staken om bosbranden te voorkomen.
Tal van bedrijven hebben hun plannen om naar de beurs te gaan moeten uitstellen, omdat de beurswaakhond Securities and Exchange Commission (SEC) alleen personeel beschikbaar heeft voor noodgevallen.
De campagne tegen het misbruik van pijnstillers – waaraan ieder jaar tienduizenden Amerikanen bezwijken – is ook grotendeels stil komen te liggen, omdat het personeel gedwongen thuis zit. Dit was juist een prioriteit van de regering-Trump.
Ook passagiers op vliegvelden beginnen de gevolgen te voelen: de rijen bij de veiligheidscontroles worden langer. Steeds meer werknemers van de Transport Security Administration (TSA) die verantwoordelijk is voor het checken van bagage en passagiers, melden zich ziek nu ze wel moeten werken, maar niet betaald krijgen.
De behandeling van duizenden asielverzoeken en andere immigratiezaken ligt stil doordat immigratierechters naar huis zijn gestuurd door het ministerie van Justitie.
Personeel betaalt de prijs
Voor de 800 duizend ambtenaren die voor de gesloten ministeries werken, is het sappelen. Ruim de helft van hen is met verlof naar huis gestuurd. De rest moet doorwerken, maar krijgt voorlopig niet betaald.
Uiteindelijk krijgen de meesten hun salaris alsnog uitgekeerd, zodra Trump en het Congres een akkoord hebben bereikt. Tot die tijd moeten ze het zien uit te houden van hun spaargeld. Sommige ministeries hebben hun personeel voorbeeldbrieven meegegeven waarmee zij hun huisbaas, hypotheekverstrekker of energiebedrijf uitleg kunnen geven waarom ze achterlopen met hun betalingen.
Het personeel van de Amerikaanse kustwacht kreeg de raad een garageverkoop te houden of als babysitter aan de slag te gaan om de eindjes aan elkaar te knopen. ‘Het is misschien vervelend om de harde feiten onder ogen te zien, maar toch is het beter je kop niet in het zand te steken’, aldus de kustwacht die het advies haastig van haar website haalde nadat er een storm van kritiek was opgestoken.
Het moeilijkst hebben de laagstbetaalde werknemers het, zoals schoonmakers en portiers. Zij zijn vaak niet in dienst van het ministerie, maar bij een schoonmaakbedrijf of uitzendbureau. Zij kunnen naar hun loon fluiten, ook al komen ze wel opdagen.
Volgens Trump staat een groot deel van de getroffen ambtenaren vierkant achter hem in zijn gevecht om de Muur. ‘Volhouden tot u geld voor de muur hebt gekregen!’, zouden veel ambtenaren hem hebben laten weten. Onzin, zeggen de vakbonden. Zij hebben juist veel klachten over de shutdown van hun leden gekregen. ‘Als de president wil gokken, moet hij misschien weer casino’s gaan uitbaten’, sneerde een van de vakbonden.
De kosten voor de overheid
De sluiting van een deel van het overheidsapparaat gaat de Amerikaanse economie zeker 1 miljard euro per week kosten, schat Kevin Hassett, de voorzitter van Trumps economische adviesraad. Honderdduizenden ambtenaren moeten op hun uitgaven bezuinigen en dat werkt natuurlijk door in de economie. Daarbij komt dat de overheid nog eens miljarden kwijtraakt aan arbeidsproductiviteit, doordat een enorm leger ambtenaren thuis zit. Die moeten later wel hun salaris krijgen, ook al is er niets uit hun handen gekomen.
Kredietbeoordelaar Fitch Ratings waarschuwde deze week dat het de kredietstatus van de Amerikaanse overheid mogelijk zal afwaarderen. Dat zou betekenen dat de VS meer rente moet betalen over staatsobligaties. Al die effecten kunnen ertoe leiden dat de groei van de Amerikaanse economie iets lager uitvalt dan president Trump hoopt, zeker als de shutdown nog veel langer gaat duren.
Bron: Volkskrant