Kees Broere

Veel ouderen in Caribisch Nederland leven in ‘bittere armoede’. Dat stelt de nationale ombudsman, Reinier van Zutphen, in een dinsdag verschenen rapport. De meesten hebben een zeer klein pensioen, terwijl de kosten van het levensonderhoud bijna twee keer zo hoog zijn als in Europees Nederland.

Caribisch Nederland bestaat, sinds de nieuwe inrichting van het koninkrijk in oktober 2010, uit de eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba, samen goed voor zo’n 25 duizend inwoners. In deze drie zogeheten ‘bijzondere gemeenten’ van Nederland is voor veel burgers de afgelopen jaren het levenspeil enkel gedaald.

Precieze cijfers over het aantal Caribische ouderen dat problemen heeft, kan de ombudsman niet geven. Gegevens over mensen met enkel AOV (in Nederland AOW), zonder aanvullend pensioen, zijn niet voorhanden. Volgens Van Zutphen is veel sprake van verborgen armoede. ‘Schaamte of trots weerhoudt mensen om hulp te vragen.’

De voorbeelden die hij hiervan geeft, zoals van een oudere dame zonder sanitaire voorzieningen, zijn schrijnend. De ombudsman meent dat de overheid in Den Haag, die ook voor de Caribisch-Nederlandse burgers verantwoordelijk is, bij de ouderen onvoldoende rekening houdt met het ‘sociaal grondrecht om in je eerste levensbehoeften te kunnen voorzien’. Eerder aangekondigde maatregelen zijn ‘onvoldoende concreet’.

Lang niet alle ouderen in Caribisch Nederland hebben een volledige AOV-uitkering, laat staan dat zij daarnaast zelf voor een aanvullend pensioen hebben kunnen sparen. Zo ontvangen mensen omgerekend soms niet meer dan 600 euro per maand. Na aftrek van de vaste lasten, zoals de huur, blijft hiervan nauwelijks iets over. Daarnaast geldt dat de meeste boodschappen op de eilanden, waar vrijwel alles geïmporteerd moet worden, flink duurder uitpakken dan in Europees Nederland.

Ook kunnen lang niet alle ouderen rekenen op financiële of andere hulp van directe familieleden. Het aantal speciale voorzieningen voor hen is relatief gering. Het gevolg van dit alles is dat oudere mensen in Caribisch Nederland gedwongen zijn ongezond goedkoop te eten, te weinig medische begeleiding krijgen en bovendien, bijvoorbeeld door het gebrekkige openbaar vervoer, in een sociaal isolement terechtkomen.

Inmiddels heeft Den Haag, na jaren praten, besloten tot een aanvaardbaar sociaal minimum voor alle Caribische Nederlanders te komen. De nationaal ombudsman noemt dit ‘een stap in de goede richting’, al is hij bezorgd over het trage tempo waarin dit gebeurt. Ook vraagt Van Zutphen zich af of de nieuwe financiële tegemoetkomingen daadwerkelijk voldoende zullen blijken om de ‘kwetsbare’ Caribisch-Nederlandse ouderen in hun levensbehoeften te laten voorzien.

Bron: Volkskrant