Vs en Saoedi-Arabië | Bert Lanting

Nu even niet, en liever helemáál niet. Dat was de boodschap van president Trump, toen hem afgelopen weekeinde werd gevraagd of hij de FBI zou vragen een onderzoek in te stellen naar de moord op de Saoedische journalist Jamal Khashoggi, die vorig jaar in het Saoedische consulaat in Istanbul werd vermoord en in stukjes werd gehakt. 

Volgens VN-rapporteur Agnes Callamard is er ‘geloofwaardig bewijs’ dat kroonprins Mohammed bin Salman en andere hoge functionarissen verantwoordelijk zijn voor Khashoggi’s gruwelijke dood. In een lijvig rapport concludeert Callamard dat de dissidente journalist, die voor The Washington Post schreef, met voorbedachten rade werd vermoord, toen hij oktober vorig jaar in het consulaat documenten kwam ophalen voor zijn aanstaande huwelijk. Vanuit Saoedi-Arabië was een vijftien man sterk team naar Istanbul gestuurd, inclusief een lijkschouwer die voor het ministerie van Binnenlandse Zaken werkte. Kennelijk hoorde het in stukjes zagen van meet af aan bij het plan.

Vlak voor Khashoggi  (‘het offerdier’, wordt hij genoemd) op het consulaat arriveerde, is op Turkse geluidsopnamen te horen hoe lijkschouwer Salah al-Tubaigy zegt dat hij hoopt dat het een ‘makkelijke’ klus wordt. De romp in een zak stoppen, gaat niet lukken, zegt hij. ‘We gaan de gewrichten los snijden. Dat is geen probleem. Het lichaam is zwaar. Eerst snijd ik op de grond. Als we plastic zakken nemen en het aan stukken snijden, is het klaar. We pakken ze een voor een in’.

Om de buitenwereld om de tuin te leiden zat er bij het team ook een man die sprekend op Khashoggi leek, zodat de diplomaten de indruk konden wekken dat de journalist het consulaat levend had verlaten. Maar al snel bleek dat het niet de echte Khashoggi was.

Het feit dat een deel van het team met een vliegtuig kwam dat als diplomatieke vlucht was aangemeld, is volgens Callamard een duidelijke aanwijzing dat de Saoedische autoriteiten van de operatie wisten. Volgens haar is het ‘onvoorstelbaar’ dat kroonprins Mohammed bin Salman niet van een dergelijke omvangrijke en kostbare operatie op de hoogte was. Daarbij komt dat een aantal leden van de moordbrigade bij hem in dienst was.

Nadat de Saoedische autoriteiten uiteindelijk hadden toegegeven dat Khashoggi op het consulaat was gedood, beloofde de kroonprins dat de Turkse politie het consulaat mocht doorzoeken. Maar voordat de Turken toegang kregen, arriveerden er vanuit Saoedi-Arabië enkele specialisten in het verwijderen van forensisch materiaal. Ook dat legt Callamard uit als een aanwijzing voor de betrokkenheid van Mohammed bin Salman.

Callamard riep de VS op een onderzoek naar de affaire in te stellen. Maar president Trump liet in het NBC-programma Meet the Press weten dat hij dat niet nodig vindt. ‘Ik vind dat het al flink is onderzocht’, zei hij. Op de vraag door wie, antwoordde hij: ‘Door iedereen. Ik bedoel..ik heb al zoveel verschillende rapporten gezien..’

Trump had al eerder laten blijken dat hij er niets voor voelt bondgenoot Saoedi-Arabië voor het hoofd te stoten met kritische vragen over de affaire. Volgens hem zou het ook ‘dom’ zijn de lucratieve wapentransacties met  Saoedi-Arabië te staken. ‘Weet je wat ze dan gaan doen? Dan gaan ze zaken doen met de Russen of de Chinezen.’