Opinie Paul Tang
Het kabinet moet instemmen met de afschaffing van het vetorecht bij fiscale regels van de EU, betoogt PvdA-Europarlementariër Paul Tang.
Het Nederlandse kabinet zegt belastingontwijking te willen bestrijden. Zijn dat slechts mooie woorden? Het zal blijken uit de positie die de Nederlandse regering moet gaan innemen in de EU dit voorjaar. Dan staat op de Europese kalender het voorstel om een einde te maken aan de nationale veto’s tegen fiscale regels. Dat voorstel is deze week door de Europese Commissie gepresenteerd, en is volstrekt logisch. Juist dat voorstel kan ervoor zorgen dat multinationals zoals Google, Facebook, en Nike ook belasting gaan betalen. Want nog steeds dendert de belastingwedloop door, omdat vaak kleine landen in die wedloop voorop denken te blijven en noodzakelijke veranderingen blokkeren. De Nederlandse reactie zal derhalve veelzeggend zijn.
Nike is een duidelijk en droevig voorbeeld van hoe het grootbedrijf winstbelasting kan ontwijken. Het bedrijf produceert de sportkleding in Indonesië en Vietnam, doet de Europese distributie vanuit België, heeft het Europese hoofdkantoor in Hilversum staan en verkoopt het meest in Duitsland en Frankrijk. De winsten staan los van al deze activiteiten. De verkopen en winsten worden geboekt in Nederland, alsof wij dagelijks in Nike-kledij in de sportschool of op het sportveld staan, en worden doorgesluisd naar Bermuda, waar winsten uit het zicht van de Europese belastingdiensten verdwijnen. Aan het doorsluizen liggen afspraken tussen Nederland en Nike ten grondslag. Het zijn precies die afspraken die de Europese Commissie gaat onderzoeken; er lijkt sprake van illegale staatssteun door de te hoge vergoedingen voor merkrecht aan Bermuda. De afspraken uit 2006 hebben de aandeelhouders van Nike geen windeieren gelegd. Naar schatting is zo’n 12 miljard euro naar Bermuda verdwenen en is belasting op winst in tien jaar gedaald van 35 procent naar 13 procent.
Spil in belastingcontructies
Dat in het voorbeeld van Nike Nederland een centrale plaats inneemt, is natuurlijk geen toeval. Door ons land stromen honderden miljarden aan euro’s, in de vorm van dividend, rente en royalty’s. Ons land is een spil in vele constructies om belasting te ontwijken. Ten gunste van aandeelhouders en ten koste van hardwerkende Duitsers, Fransen en andere Europeanen. Het is een moderne vorm van piraterij. De piraat entert een ander land en steelt belastinggrondslag. Uit cijfers van de econoom Zuckerman is af te leiden dat Nederland jaarlijks de Europese partners 14 miljard aan winstbelasting kost. Schrale troost is dat Ierland nog meer laat verdwijnen, namelijk 17 miljard. Het zijn juist dergelijke landen die ingrepen tegenhouden.
Structurele en gezamenlijke ingrepen zijn nodig om de belastingwedloop tot een einde te brengen. Consensus is moeilijk te vinden, zeker als zogenaamd kleine landen denken nog steeds bij de belastingwedloop voorop te kunnen lopen. Het is dan ook meer dan terecht dat de Europese Commissie besluitvorming bij consensus wil doorbreken. Maar zelfs het voorstel om een tijdelijke digitaks in te voeren, in afwachting van internationale voorstellen, dreigt door veto’s te sneuvelen. De Ierse regering is faliekant tegen en het Nederlandse parlement heeft stelling genomen door een gele kaart te trekken.
Zwarte lijst
Het kabinet zegt belastingontwijking via Nederland te willen bestrijden. Het voelt als een grap van De Speld als staatssecretaris Menno Snel een zwarte lijst van 21 belastingparadijzen vaststelt. Bovendien keert coalitiepartner VVD zich tegen Europese voorstellen. De VVD wil in samenwerking met de PVV en SP – een duivelsverbond tussen pro-business en anti-Europa – de noodzakelijke modernisering van winstbelasting en de tijdelijke heffing op tech-giganten tegenhouden.
Een gezamenlijke Europese aanpak is nodig om te komen tot structurele modernisering. Die aanpak komt niet tot stand zolang kleine landen denken te profiteren van belastingwedloop en deze blokkeren. Het voorstel om voortaan met gekwalificeerde meerderheid in Europa over onder andere winstbelastingen te besluiten, is dan ook een kans.
Het is de kans voor het kabinet om te laten zien dat het werkelijk van plan is om een einde te maken aan Nederland als belastingpiraat. Dit is de lakmoesproef.
Bron: Volksrant