Kees Broere
Natuurlijk heerst er bij nabestaanden een gevoel van genoegdoening, nu de Surinaamse president Desi Bouterse is veroordeeld tot 20 jaar cel voor betrokkenheid bij de Decembermoorden in 1982. Maar belangrijker is het herstel van de rechtsorde in het land. De vraag is nu wat de politiek gaat doen.
Hij was vrijdagochtend al rond een uur of vier op, Eddy Wijngaarde. Om zich klaar te maken voor vertrek; om naar een nieuwe zitting van de Krijgsraad te gaan. In de afgelopen twaalf jaar was hij er bijna altijd bij, de man die tijdens de Decembermoorden zijn broer, de journalist Frank Wijngaarde, verloor.
‘De rechter verraste ons allemaal’, vertelt Eddy Wijngaarde over de telefoon vanuit Paramaribo over het plotselinge vonnis van Cynthia Valstein-Montnor. ‘We dachten dat we zouden horen wanneer de vonnissen bekend zouden worden gemaakt. Maar in plaats daarvan begon zij meteen met het voorlezen ervan. Uiterst zorgvuldig. Zij liet zien hoe een leider de mist in kan gaan.’
Volgens Wijngaarde heeft de rechter met haar betoog niet alleen het ‘wettelijk en overtuigend’ bewijs voor de schuld van Bouterse geleverd. ‘Zij wilde er ook geen twijfel over laten bestaan dat met de argumentatie in dit vonnis er weinig ruimte meer kan bestaan voor een andere uitspraak in hoger beroep.’
Rechtsorde
Natuurlijk, dat voelt voor Wijngaarde als genoegdoening voor zijn vermoorde broer. ‘Maar begrijp me goed, je wentelt je na al die jaren niet meer in het verlies. Dat heb je een plek gegeven. Wat voor mij vooral belangrijk is aan afgelopen vrijdag, is dat een begin is gemaakt met het herstel van onze ernstig geschade rechtsorde, iets waardoor de hele Surinaamse maatschappij de afgelopen jaren in de kreukels is gegaan. Dat moet nu afgelopen zijn, was het signaal van de rechter.’
Hugo Essed, de advocaat van de nabestaanden van de vijftien slachtoffers, kan zich hierin vinden. ‘Vrouwe Justitia’, zegt hij, ‘is weer rechtop komen te staan. Ook daarom bestaat bij de nabestaanden een gevoel van tevredenheid. Maar de strijd om gerechtigheid is hiermee niet beëindigd. Het recht geldt ook voor de veroordeelden. Zo kunnen zij in beroep gaan. Ik hoop dat zij die weg kiezen. De bal, als ik het zo mag zeggen, ligt nu op de helft van de tegenpartij.
Het heeft soms iets krampachtigs, de pogingen van die ‘tegenpartij’, de vertrouwelingen van Bouterse, om te doen alsof er weinig aan de hand is. Tegen het absurde aan zelfs. Zoals de mededeling van Clifton Limburg, de woordvoerder van de president. Hij liet de media weten wanneer Bouterse terug in het land zou zijn. Waarna er ruimte zou komen voor vragen over zijn reis naar China, ‘of eventueel andere belangrijke vraagstukken.’
Terwijl de meeste mensen natuurlijk maar één vraag hebben: Vertrekt Bouterse als president, al dan niet door de gevangenis in te gaan? Advocaat Essed begrijpt dat binnen de NDP, de partij van Bouterse, ‘de gemoederen hoog kunnen oplopen. Dit moet een zware tegenslag voor hen zijn. Maar over het politieke vervolg hiervan wensen wij als nabestaanden niet te gaan. Het oordeel over het verdere functioneren van de president is aan de politiek.’
Politiek
Ramon Abrahams, de ondervoorzitter van de NDP, spreekt in de Surinaamse pers van een ‘behoorlijke klap’. Maar hij gaf ook een sneer aan het adres van de Nederlandse premier Mark Rutte. Die liet vrijdag weten dat Bouterse ‘verantwoording’ voor zijn daden dient af te leggen. Maar Rutte zei dit, terwijl in Suriname de rechter nog bezig was met het voorlezen van haar vonnis. Nederland, waar Bouterse eerder bij verstek is veroordeeld voor handel in harddrugs, zou de rechtsgang willen beïnvloeden.
De Surinaamse politiek is dus aan zet. Maar in de praktijk betekent dat vooralsnog: de NDP, de partij van Desi Bouterse, die hem al dan niet volgend jaar herkozen wil laten worden. ‘Het zal duidelijk moeten worden hoe groot de achterban van hem nu is’, zegt Eddy Wijngaarde. ‘Bij zijn partijgenoten, maar ook bij de kiezers. Je krijgt soms de indruk dat de partij populairder is dan de leider ervan.’
Wijngaarde verwacht niet dat Bouterse de rechtsorde verder wil schaden door bijvoorbeeld de democratie in Suriname buiten spel te zetten. ‘Een dergelijke machtsgreep zou volgens mij niet worden geaccepteerd; niet binnen de partij, en ook niet door voldoende mensen binnen de krijgsmacht.’
Maar Desi Bouterse heeft in het verleden aangegeven niet bereid te zijn na het vonnis ‘schuldig’ gedwee de cel in te gaan. ‘Dat lijkt mij ook niet voor de hand te liggen’, zegt Wijngaarde. ‘Maar dit is Zuid-Amerika: hij kan het land uit. Dat is hier op het continent wel vaker bewezen.’
Over het vonnis
Zij nam haar tijd, rechter Cynthia Valstein-Montnor. Urenlang was zij vrijdag in de rechtszaal van de Surinaamse Krijgsraad aan het woord. En hoe langer zij sprak, hoe duidelijker het voor kenners werd dat zij aanstuurde op een vonnis dat voor ‘verdachte’ Desi Bouterse verpletterend zou zijn.
Uiterst nauwgezet ging Valstein-Montnor door de getuigenverklaringen over de Decembermoorden. Details die weggezakt leken in het collectieve geheugen kwamen bij individuele nabestaanden van de vijftien slachtoffers weer in alle hevigheid naar boven. Er vloeiden tranen, voorafgaand aan de tevredenheid over het vonnis.
De advocaat van president Bouterse, de messcherpe Irvin Kanhai, had geruime tijd eerder, tijdens zijn pleidooi, aangevoerd dat de vroegere bevelhebber tijdens de gruwelen op Fort Zeelandia niet eens aanwezig was geweest, maar op bezoek bij een intieme vriendin. Het was een van de vele punten waarvan het betoog van de rechter weinig heel liet.
Bouterse, zo maakte zij duidelijk, was actief bij het moorden betrokken, en deed dit ‘om de macht te behouden’. Het argument van Kanhai, dat het bij de slachtoffers ging om mannen die erop uit waren gewelddadig de macht te grijpen (al dan niet in opdracht van ex-kolonisator Nederland), hield bij Valstein-Montnor geen stand.
Twintig jaar cel, luidde haar vonnis. Advocaat Kanhai maakte snel duidelijk ‘in verzet en beroep’ te gaan. De eerste juridische term heeft te maken met een veroordeling bij verstek. De verdachte zou dan onvoldoende over zijn zaak zijn geïnformeerd. Volgens juridisch deskundigen zal dit geen standhouden. Waarna hoger beroep overblijft.
Maar zodra dat is gebeurd, is voor Bouterse de mogelijkheid van de baan om als president zichzelf als veroordeelde gratie te verlenen. Dat kan technisch gezien mogelijk wel, nadat Bouterse in hoger beroep zijn zaak verliest. Tegen die tijd is het voor hem dan wel van groot belang nog altijd president van Suriname te zijn.
‘Lekker dat Bouterse is veroordeeld. Hij heeft zijn straf verdiend’
Bezoekers van de Grote Suriname-tentoonstelling in Amsterdam vertellen graag wat ze van de veroordeling van president Desi Bouterse vinden, maar niet bij naam. ‘Er wordt vaak verschillend over Bouterse gedacht, daarom is het moeilijk om er openlijk over te praten.’
Om zijn aandeel in de Decembermoorden kreeg de Surinaamse president Desi Bouterse vrijdag 20 jaar cel opgelegd. Gaan de verkiezingen van 2020 zijn reddingsboei worden?
Hoe kan de oud-bevelhebber, hoofdverdachte van ‘8 December’ en veroordeeld in Nederland voor drugshandel, toch zo lang populair gebleven zijn in Suriname? ‘Geen enkele leider is te vergelijken met Desiré Delano Bouterse.’
Kolonisatie, slavernij, de wandaden van Bouterse. Als de muren van Fort Zeelandia in Paramaribo konden spreken, zou je een gedetailleerd verslag krijgen van de Surinaamse geschiedenis.
Bron: Volkskrant
Uk mis die Surinamer die hier dagelijks op KKC all things Curacao verkeerd vindt, maar wel hier woont, en niet in Suriname…… 🙂 🙂 🙂 He, B??????????
…..”Deze veroordeling heeft alleen symbolische waarde want Bouterse zal niet één dag zitten”……
Hij zal misschien niet zitten, maar hij gaat de geschiedenis in als een persoon die “absoluut” presidentsonwaardig was.
Onttroond in een zweem van corruptie, schandelen en rechtszaken.
Een beetje in de trend van de wijze waarop een aantal van onze inmiddels gepensioneerde bank(interim)presidenten en directeuren in een sfeer van rechtszaken, disputen of controverse vertrokken zijn, omdat ze decennia lang de scepter onwaardig gezwaaid hebben met de pretentie iets toe te voegen aan deze maatschappij terwijl ze wegkeken van elkaars ” ethische onvolkomenheden”.
Ik zie lachende gezichten maar wie het laatst lacht, lacht het best. Deze veroordeling komt te vroeg want Bouterse kan als president zichzelf amnestie verlenen en weg veroordeling.
Deze veroordeling heeft alleen symbolische waarde want Bouterse zal niet één dag zitten.
In 1982 15 moorden begaan, voor decennia het hoogste ambt bekleed, in 2019dan eindelijk veroordeeld.
Heeft veel weg van Curacao waar corrupte burgers zonder schroom directeur, parlementarier en Ministerposten vervullen.
Veroordeling ok, maar wordt de straf ook uitgevoerd?
Niet dan, Chi Chi Cicely van der Dijs of Jacinta Constantia?