Door: Herman Stil

66,4 miljoen euro. Meer is het gebouw van schaamte, jarenlang het grootste leegstaande kantoorpand in Groot-Amsterdam, niet waard. Het voormalige KPMG-complex langs snelweg A9 in Amstelveen is voor een dumpprijs van de hand gedaan.

De 400 meter lange gigant werd in juli verkocht aan een Nederlands trio met onder meer bouwbedrijf De Nijs en winkelbezitter Prowinko.

De prijs voor De Bovenlanden bleef toen in nevelen gehuld. Nu blijkt dat de nieuwe eigenaar er per vierkante meter niet meer dan 752 euro voor overheeft. Het is een manke vergelijking, maar op de Zuidas ging het net gerenoveerde Atrium dit voorjaar weg voor 8300 euro per vierkante meter.

Voor De Bovenlanden betaalde de Duitse vastgoedinvesteerder CRI 305 miljoen gulden in 1997. Dat staat nu, twintig jaar later, gelijk aan bijna 200 miljoen euro. CRI mikte eerst op de vorig jaar gepresenteerde verbouwing tot wooncomplex met 319 appartementen, maar schrok terug voor nog eens 80 miljoen verbouwingskosten.

Hebzucht
De miljoenenstrop voor de Duitsers is niet alleen een verlaat gevolg van de kantorencrisis. Hij is vooral te wijten aan de hebzucht van de partij voor wie het complex in 1991 werd gebouwd: accountant KPMG.

Die bleek geen trouwe huurder. Terwijl het contract nog jaren liep, zette de accountant een dochter op die voor eigen rekening een nieuw onderkomen ontwikkelde.

Vastgoedbelegger verliest vele miljoenen vanwege KPMG-fraude

Op het dieptepunt van de kantorencrisis bouwde KPMG op 600 meter afstand van zijn oude onderkomen een nieuwe kolos. De gemeente Amstelveen werd bewogen mee te werken met het dreigement dat de accountant anders naar de Zuid­as of Utrecht zou verhuizen.

Als een oude jas liet KPMG in 2010 vijftigduizend vierkante meter kantorenleegstand achter. Plannen voor een hotel, studentenwoningen of een zorgboulevard sneuvelden in bureaulades. Pas vorig jaar wist CRI een deel te verhuren aan IT-bedrijf Atos.

KPMG gooide de verhuizing op ruimtegebrek, maar eigen gewin blijkt volgens het Openbaar Ministerie de belangrijkste drijfveer te zijn geweest. De accountant verkocht de zelf ontwikkelde nieuwbouw en huurde die vervolgens. KPMG deelde mee in de 94 miljoen euro opbrengst, veel meer geld dan de 28 miljoen waarop het bedrijf had gerekend.

Om de winst kunstmatig omlaag te krijgen, volgde een list: de 39 miljoen euro kostende inrichting werd in één keer afgeboekt. Zo hoefde er minder belasting te worden betaald. De accountant tartte daarmee de boekhoudregels die voorschrijven dat zulke kosten over de hele huur­periode (15 jaar) worden afgeschreven.

Belastingontduiking
Volgens Justitie, dat door een ruzie over onderlinge betalingen de constructie in de gaten kreeg, werd met de trucage 13,5 miljoen euro belasting ontdoken.

In juli schikte KPMG zijn rol in de affaire voor acht miljoen euro met het OM – de achterstallige belastingen waren al terugbetaald. Zo’n arrangement is de vijf hoofdverantwoordelijken, onder wie twee toenmalige KPMG-bestuurders en de betrokken notaris, niet gegeven. Zij staan over twee weken voor de rechter.

KPMG, dat destijds volhield dat De Bovenlanden te klein was geworden, moest de afgelopen jaren in de nieuwbouw 10.000 vierkante meter onderverhuren wegens leegstand. De accountant had al met al nog prima in het oude onderkomen gepast.

Bron: Parool